Toen ze bij RTL een documentairereeks over armoede in Nederland wilden maken, kwam producent Vorst Media – ‘hoewel we dat eigenlijk niet wilden’ - uit in de Haagse Schilderswijk.

‘We hebben echt in alle hoeken van het land rondgekeken, maar kwamen uiteindelijk toch daar uit,’ zei Peter van der Vorst vorig jaar tegen het

‘Die wijk lijkt er zo dik bovenop te liggen, maar in Den Haag hebben mensen, meer dan elders in het land, het hart op de tong en zijn ze niet huiverig om voor de camera te verschijnen.’

Een ‘menselijk portret van een van de armste wijken in Nederland’ moest natuurlijk wel leuk zijn om naar te kijken.

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

In maakten de kijkers uiteindelijk kennis met een serie shagrokende buurtbewoners, met het al 36 jaar getrouwde echtpaar Dirk - onderhoudsmonteur – en Mies – buurtwerker - als middelpunt.

Ook vermeldenswaardig: alcoholiste Hennie, Rinus met z’n prostaatproblemen en vooral Marian, ‘de koningin van de buurtbingo.’ Ondanks haar reuma strompelde ze afleveringen lang langs de Lidl, Aldi en Action om de mandjes te vullen met snoep en schoonmaakspullen.

‘Op het eerste gezicht lijkt Marian een enorme rouwdouwer met het hart op de tong’

‘Op het eerste gezicht lijkt Marian een enorme rouwdouwer met het hart op de tong,’ schreef producent Van der Vorst in zijn column in Televizier, ‘maar daaronder zie je een lieve vrouw die vooral anderen wil helpen.’

De producent was enthousiast over zijn werk en schroomde niet de ‘rauwe werkelijkheid’ sociaalwenselijk te duiden. Bemoeizucht vertaalden de televisiemakers in ‘een uniek saamhorigheidsgevoel’ of ‘een hart van goud,’ grof taalgebruik werd ‘recht door zee’ of ‘het hart op de tong’ genoemd, onaangepast gedrag was ‘authentiek.’

Het produceren van Rondkomen in de Schilderswijk was nog een hele klus geweest. Van der Vorst: ‘Ze zeiden niet meteen ‘ja,’ omdat Schilderswijkers veel negatieve ervaringen met ‘de media’ hebben. Toen ze er eenmaal van overtuigd waren dat wij niet op sensatie uit zijn, maar het echte verhaal willen laten zien, gingen de deuren gelukkig wagenwijd open.’

Hij had ook kunnen schrijven dat hij de op ‘authenticiteit’ gescoute bewoners een kleurplaat met een set stiften had aangeboden. Ze mochten haar naar eigen inzicht inkleuren. Daarbij kon het best een keer over de lijntjes gaan, graag zelfs.

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

Na Peter van der Vorst kwamen Koning Willem-Alexander en premier Mark Rutte naar de Schilderswijk. En deze week bezocht ook Koningin Máxima de inmiddels bekendste probleemwijk van Nederland. Ze dook een uurtje onder het systeemplafond van buurtcentrum De Mussen, dat negentig jaar bestond. Fotograaf Jan Dirk van der Burg en ik waren erbij.

De belangstelling van de pers was zo groot dat Mieke Kuipers, verantwoordelijk voor de coördinatie van jeugdwerk en educatie in het centrum, de avond ervoor had moeten besluiten dat een deel van de journalisten in een persvak in de regen moest wachten tot het koninklijk bezoek voorbij was.

Achter de dranghekken aan de Hoefkade stonden ongeveer vijftig belangstellenden. Onder hen een Turkse Nederlander met een grote bos bloemen en een spandoek waarop stond dat hij een tas met cadeautjes voor de prinsesjes bij zich had. Hij stond er volgens Omroep West al vanaf halfelf ’s morgens. De afspraak was dat hij, zodra hij de cadeautjes had overhandigd, de omroep als eerste te woord zou staan.

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

Máxima arriveerde. Ze droeg een roestbruin broekpak, zwaaide naar de mensen, ging voor het buurtcentrum staan en zei dat ze het een mooi gebouw vond. Daarna ging ze naar binnen, waar ze door een groep geselecteerde bewoners van de Schilderswijk werd opgewacht. De cameraploeg van Blauw Bloed kwam al snel weer naar buiten om Máxima’s vertrek goed te kunnen filmen.

‘Hee, Arnold! Hoe is het? Nieuw-Zeeland was helemaal top!’

De geluidsvrouw zei dat we niets misten. ‘Ze hangt boven tekeningen en zegt dat het mooi is. Ze heeft ook met vrouwen met hoofddoeken gesproken over de wijk. Nu kijkt ze naar een judodemonstratie.’

‘Die man raakt zijn cadeautjes vandaag niet kwijt,’ zei haar cameraman over de man met de pakketjes achter het dranghek. ‘Ik zie de auto met AA al.’

Even later tegen de chauffeur: ‘Hee, Arnold! Hoe is het? Nieuw-Zeeland was helemaal top!’

Een week eerder waren ze van Blauw Bloed meegeweest naar Australië en Nieuw-Zeeland, waar het koninklijk paar ternauwernood aan een ramp was ontsnapt.

‘Twee uur nadat ze opstegen kregen ze daar last van een tsunami. De koning is nog gaan kijken naar de wederopbouw van Christchurch, maar die moeite had hij zich kunnen besparen. Ze kunnen weer opnieuw beginnen.’

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

Máxima kwam na een uur naar buiten, uitgezwaaid door de medewerkers van het buurtcentrum. Aan de overkant van de straat droop een teleurgestelde Turkse Nederlander af. De volgende keer als Máxima ergens verscheen, zou hij er weer staan. Met dezelfde cadeaus - het bleken drie identieke wollen witte vestjes te zijn - en een nieuwe bos bloemen.

‘Zouden we dan een allochtoon mogen?’

Onder het systeemplafond praatte Mieke Kuipers de media bij die buiten hadden moeten wachten. Tegen de cameraploeg van Hart van Nederland zei ze dat Máxima buitengewoon geïnteresseerd was geweest, dat er in de Schilderswijk 120 verschillende nationaliteiten woonden en dat de wijk ten onrechte een slecht imago had. ‘Het is hier hartstikke leuk, dat vond Máxima ook.’

Toen de camera niet meer draaide, vroeg de verslaggever of ze ook met buurtbewoners mocht praten.

‘Alleen als ze op de lijst staan,’ zei Mieke Kuipers.

‘Zouden we dan een allochtoon mogen?’

‘Natuurlijk, dat kan! Ik ga een Schilderswijkmoeder halen,’ zei Mieke Kuipers.

Even later kwam ze terug met een mevrouw met hoofddoek die maar meteen zei dat ze alles ‘helemaal top’ vond.

Mieke Kuipers: ‘Ze heeft heel lang met Máxima gepraat.’

‘Ja,’ zei de mevrouw met hoofddoek.

Ondertussen at de cameraman een schaal met hapjes leeg.

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

Op verzoek reconstrueerde Mieke Kuipers met wie Máxima allemaal gesproken had. ‘In het kinderlokaal met vijf mensen, bij kinderkunst heeft ze met twee docenten, een sponsor en twee kinderen gesproken, in de meidenkamer met vier meiden en een begeleider en ze heeft met vijf Schilderswijkmoeders en hun begeleider gesproken. En dat waren allemaal interessante gesprekken. Dan vroeg ze bijvoorbeeld wat voor problemen er in de wijk zijn en hoe ze daarmee omgaan.’

Ze duwde Salim naar voren. Hij was 26 en na zijn studie buschauffeur bij HTM geworden, ook was hij actief als vrijwilliger bij De Mussen. Over Máxima zei hij: ‘Zij is een goede vrouw. Ze kent de normen en waarden. Ik zei dat we hier maar één Playstation 4 hebben en dat we die moeten delen. Ze vroeg: ‘Als het clubhuis dicht is, hang je dan veel op straat?’ Ik dacht: zo, die weet echt veel.’

Mieke Kuipers: ‘De Schilderswijk is zoveel meer dan een probleemwijk. We zitten hier met veel verschillende etnische achtergronden. Er zit zoveel talent tussen. Jammer dat dat soms dreigt onder te sneeuwen door het imago van de wijk. Er zitten jongens tussen die op grond van hun postcode worden afgewezen bij sollicitaties. Door alle negativiteit zijn veel mensen echt mediaschuw geworden.’

Marian, bekend van Rondkomen in de Schilderswijk, scharrelde voorbij. Ze vond het niet meer dan normaal dat Máxima op bezoek was gekomen. ‘Een paar jaar geleden was ze er ook al. Daarvoor betalen we toch belastingcenten?’

Hoe of het met de buurt ging wist ze niet, maar met haar zelf ging het goed. ‘Ik ben sinds 2009 Bekende Nederlander, nu zit ik weer in Obesitas. Ik ben al heel veel kilo’s kwijt.’

Daarna: ‘Hé, ik ga naar huis. Ik moet eten.’

Foto’s: Jan Dirk van der Burg

Eerder onder het systeemplafond:

Onder het systeemplafond bij de outlaws van de makelaarswereld Het systeemplafond is Nederland in een notendop: saai, efficiënt en gemakkelijk om dingen in te verbergen. Samen brengen we het Nederland eronder in beeld. Vandaag: internetmakelaar Jeroen Stoop. ‘Mijn persoontje wordt gehaat.’ Lees de reportage hier terug Onder het systeemplafond in Emmen: ‘Bij de koffie is koek. Toch kom je nooit op bezoek’ Het systeemplafond is Nederland in een notendop: saai, efficiënt en gemakkelijk om dingen in te verbergen. Samen brengen we het Nederland eronder in beeld. Vandaag: op een dag om ouderen en cultuur met elkaar in aanraking te brengen. Lees het verhaal van Marcel hier terug Op dit Nederlands schaakkampioenschap ‘spat de concentratie je tegemoet’ Het systeemplafond is Nederland in een notendop: saai, efficiënt en gemakkelijk om dingen in te verbergen. Samen brengen we het Nederland eronder in beeld. Vandaag: op het NK Schaken. ‘Er is een hele kroegscene. Mensen vergissen zich daar weleens in.’ Lees het verhaal van Marcel hier terug