Nikkel, grafiet, lithium, kobalt, aluminium, mangaan. Daar hang ik met mijn hoofd boven deze week. Het zijn de belangrijkste grondstoffen voor de lithium-ionbatterijen die in mobieltjes, laptops en nu ook elektrische auto’s gaan.
Wat ik wil weten: zijn er genoeg grondstoffen, hoe haal je ze uit de grond, en wat betekent dat voor de planeet? De droge feiten staan intusen op een rij. Nu de verhaalvorm nog.
Ter inspiratie voor mijn artikel herlas ik hoofdstukken uit Het Periodiek Systeem van scheikundige en Holocaustoverlever Primo Levi: zijn prachtige levensverhaal aan de hand van 21 elementen. Levi beschrijft daarin ook hoe hij op zoek is naar nikkel voordat hij wordt opgepakt en in Auschwitz belandt.
‘Omdat een scheikundige niet kan denken, of zelfs niet leven, zonder modellen, begon ik te tekenen: lange ketens van kiezel, zuurstof, ijzer en magnesium met dat kleine beetje nikkel gevangen tussen de schakels en vervolgens diezelfde ketens na de ravage, in korte stukken gebroken; en ik voelde me niet zo heel veel anders dan die oude jager van Altamira, die de antilope op de wand van de grot schilderde opdat de jacht morgen fortuinlijk zou zijn.’
Toen ik zocht naar een online verwijzing naar Levi’s boek, stuitte ik op een verhaal van boekenrecensent Pieter Steinz. Die systematiseerde graag de wereldliteratuur zoals Mendelejev dat deed met de elementen.
In 2011 deed Steinz iets prachtigs: hij stelde een literatuurlijst rondom de elementen samen. Met natuurlijk Primo Levi, en tal van prachtige culturele anekdotes.
Nieuwsgierig? Klik hieronder.
/dc-useruploads-images/d23ba95b92e642aea527ec12e53ecfb4.png)