Elon Musk creëert de banen die Donald Trump wil hebben. En die zijn groen

Het woord klimaatverandering is niet gevallen in de inaugurele rede van Donald Trump. Sterker nog: de pagina klimaatverandering bestaat niet meer op de website van het Witte Huis. Dat is nogal wat.

Toch interpreteer ik Trumps verhaal als goed nieuws voor één iemand die als geen ander aan het werk is om een einde te maken aan het fossiele-energietijdperk: Elon Musk, de CEO van energie- en autobedrijf Tesla en ruimtebedrijf SpaceX.

Musk, die zich laat leiden door de gedachte dat we op een duurzaam energie-systeem over moeten gaan, voldoet ironisch genoeg als geen ander aan de eisen die nu gesteld worden door een president die het niet lijkt te kunnen schelen dat fossiele brandstoffen eindig zijn en schadelijk om te verstoken.

1. Fabrieksbanen

Over welke eisen van Trump heb ik het? Allereerst noemde hij in zijn speech de noodzaak om weer productiebanen te krijgen in Amerika. En zie daar: de Gigafabriek van Tesla in de staat Nevada.

In aanbouw, ook al in bedrijf en op weg om niet alleen de grootste batterijenfabriek maar ook de grootste fabriek ter wereld te worden. Er moeten daar meer lithium-ionbatterijen geproduceerd worden dan er nu in totaal worden gemaakt.

Het terrein waarop de Gigafabriek staat, is bovendien groot genoeg om nog veel meer fabriekshallen te huisvesten. Een paar dagen geleden werd bekend dat ook elektromotoren en versnellingsbakken^* voor de auto’s van Tesla hier geproduceerd gaan worden.

Wat banen betreft, heeft Trump aan Musk een goeie

Wat banen betreft, heeft Trump aan Musk een goeie: in de Gigafabriek zullen naar verwachting 6.500 mensen werk krijgen, van wie de helft uit Nevada zelf. Nu al werken er zo’n 6.000 mensen bij de autofabricage van Tesla, 13.000 mensen bij zonnepaneelbedrijf SolarCity en een kleine 5.000 mensen bij ruimtebedrijf SpaceX.

Bovendien wil Tesla zijn grondstoffen in de toekomst alleen uit Noord-Amerika halen. Dat is een doel met een heel lange termijn, maar het voornemen alleen al levert een opleving van de mijnindustrie (lithiumwinning) in Nevada op. En in Idaho stomen jonge mijnbedrijven, die naar kobalt op zoek willen, zich al klaar. Potentieel dus nog meer productiebanen.

Meer hierover in een verhaal over grondstoffen voor autobatterijen dat ik binnenkort publiceer.

2. Ruimtereizen

En dan is er het buitenaardse avontuur. Trump wil dat de ruimte weer wordt geëxploreerd. En ook aan die wens geeft Musk invulling.

Zijn ruimtebedrijf SpaceX landde vorige week opnieuw een raket die tien satellieten lanceerde. Dat landen van raketten maakt raketvluchten veel goedkoper, wat een stap is in het grotere plan van Musk: een bemande reis naar Mars.

Niet om de aarde gefrituurd achter te laten, maar om de kans te laten toenemen dat de mensheid niet vernietigd wordt, als deze aarde alsnog kapotgaat door eigen toedoen (met een Trump aan de atoomknoppen kun je je daar van alles bij voorstellen) of door oorzaken van buitenaf, zo heeft Musk meermaals uitgelegd.

De drijfveren van deze twee ondernemers lijken tegengesteld aan elkaar, maar komen op één punt heel dichtbij: ze zijn bereid tot risico’s voor grote megalomane plannen. Ik kwam een anekdote tegen die dat mooi illustreert. Trump zou Musk gevraagd hebben waarom vliegtuigen niet sneller kunnen vliegen. Musk zou geantwoord hebben dat vliegtuigfabrikanten de voorkeur geven aan stapsgewijze verbeteringen, boven het nemen van risico om iets te creëren dat een écht grote verbetering kan zijn.

Waarmee niet gezegd is dat ik het goed vind dat er nu een Amerikaanse president aan de macht is die belachelijke risico’s wil nemen. Maar ik begrijp nu hoe deze mannen door één deur kunnen. 

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

3. Energieën en industrieën van morgen

Klimaatverandering noemde Trump niet in zijn rede, maar wel: energieën en industrieën van morgen. Precies wat Tesla behelst, via elektrische auto’s die onze diesel- en benzinevoertuigen moeten gaan vervangen, via batterijen voor die auto’s (en elders) en via zonne-energie.

Maar Trump wil de kolenindustrie ​toch herstellen?

De president-elect legt grote nadruk op Amerikaanse productie en dat doen wij ook

Klopt, en dat is slecht nieuws voor het klimaat. Maar het is misschien niet óf-óf. Musk heeft Trump sinds diens verkiezing minimaal twee keer gesproken en werd gekozen voor diens strategisch adviespanel. Na de laatste ontmoeting zei Musk hierover:

‘De president-elect legt grote nadruk op Amerikaanse productie en dat doen wij ook. Wij bouwen de grootste fabriek in de wereld hier, en creëren Amerikaanse banen. [...] Ik denk dat we een paar verrassende dingen gaan zien van de volgende regering. We denken niet dat die negatief zullen zijn voor fossiele brandstoffen...ze zouden ook positief kunnen zijn voor hernieuwbare energie.’

In een vragenrondje voor investeerders deze maand noemde Musk als voorbeeld van wat er zou kunnen gaan veranderen: regelingen die ouderwetse autofabrikanten nu moeten stimuleren om elektrische auto’s te maken, maar waar Tesla niet van profiteert.

Ook interessant voor Europa

In Europa staat intussen een tweede batterijenfabriek gepland, de Gigafactory 2 - waar is nog niet bekend. De graagte waarmee Europese landen (en zelfs dorpen) hun belangstelling te kennen geven voor die fabriek, laat zien dat Trump gelijk heeft dat de behoefte aan productiebanen in rijke westerse landen reëel is.

Hiermee wil ik niet zeggen dat ik denk dat het wel vanzelf goed zal komen met klimaatverandering of met de energietransitie. Maar dat de banen die Trump zoekt op dit moment gecreëerd worden door iemand die de mensheid op basis van wetenschap en technologie naar het post-fossiele tijdperk wil loodsen? Dat geeft me hoop.

Voor wie nu denkt: wat is dit voor kritiekloze ophemeling van die Musk? In mijn eerstvolgende verhaal zal ik stap-voor-stap beargumenteren waarom ik denk dat Musk met Tesla datgene doet dat op dit moment het allerbeste is om te doen, qua auto- en batterijentechnologie, milieu en klimaat.

En lees ook: