Vijf dingen die handig zijn om Elon Musk en Tesla beter te begrijpen

Sinds ik geregeld over energie- en autobedrijf Tesla en CEO Elon Musk schrijf, hoor en zie ik commentaren verschijnen onder stukken, waarvan ik denk: ‘maar dat is gewoon niet waar.’ In deze explainer loop ik de meestgehoorde opmerkingen die ik als misverstanden beschouw even langs.

Weet je niks van Musk of Tesla, lees dit dan als introductie. Musk is in mijn ogen geschiedenis aan het schrijven, met zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX (zie de video onderin), maar met name ook met Tesla, op het gebied van de energietransitie.

‘Tesla’s zijn er alleen maar voor de rijken’

In 2006 publiceerde Elon Musk zijn eerste plan met Tesla. In de laatste alinea vat hij dat zo samen:

Build sports carUse that money to build an affordable carUse that money to build an even more affordable carWhile doing above, also provide zero emission electric power generation options Don’t tell anyone

Tesla stoomt zich op dit moment klaar om de eerste 500.000 elektrische auto’s voor het gewone publiek (voor ongeveer 35.000 dollar) op de markt te brengen, later dit jaar. De eigenaren van de Tesla’s die je nu ziet rijden, betalen mee aan het beschikbaar maken van nieuwe, superdure technologie, die alleen door schaalvergroting goedkoop kan worden.

In dit zeer aanbevelenswaardige zeven jaar oude interview verweert Musk zich tegen kritiek dat zijn auto’s worden gefinancierd door staatssubsidies en alleen de rijken ervan profiteren.

‘Elon Musk steekt zich in de schulden/neemt te veel financiële risico’s’

De grootste kans is altijd geweest dat Tesla mislukt. Die kans bestaat nog steeds en alle aandeelhouders weten dat, of zouden dat moeten weten. Musk herinnert ze er voortdurend aan. Komende maanden - waarin de productie van de goedkope Tesla afgerond moet worden - zijn cruciaal. Als dat mislukt, gaat het bedrijf ten onder en zullen alle critici zeggen: ‘Had ik het niet gezegd?’

Als het wél lukt, wil Musk komend jaar ten minste één kwartaal winst maken, om te laten zien dat dat mogelijk is. Vanaf circa 2020 zou het bedrijf stabiel winstgevend moeten zijn.

En die subsidies en belastingvoordelen? Hoe je ook rekent - het is maar een fractie van wat de olie-industrie krijgt.

Van symbolische waarde: Musk trekt op dit moment geen geld uit het bedrijf. Hij betaalt zichzelf het Amerikaanse minimumloon, plus een enorme hoeveelheid opties die hij alleen kan verzilveren als de targets van het bedrijf worden gehaald.

‘Tesla draagt bij aan de ongebreidelde groei van auto’s’

De Tesla is een technologisch alternatief voor de auto die rijdt op fossiele brandstof. Dat heeft het bedrijf de afgelopen tien jaar ontwikkeld. De komende tien jaar zet Tesla in op technologie voor zelfrijdende auto’s, die autogebruik veel efficiënter kan maken en daarmee de noodzaak van individueel autobezit (zeker in de stad) kan verminderen (meer daarover in Musks tweede masterplan).

Daarnaast is Musk aanjager van openbaarvervoerproject Hyperloop waarvoor nu in tal van steden en universiteiten experimentele uitvoeringen worden bedacht.

Ook de TU Delft werkt aan een Hyperloop-ontwerp

‘Elon Musk wil liever naar Mars/geeft niets om de aarde/om mensen’

Dit argument is bullshit, die helaas geregeld onder mijn verhalen verschijnt. Kijk de video hieronder, en je zult het nooit meer zeggen.

Het verstoken van fossiele brandstoffen noemt Musk een bizar chemisch experiment, waarmee we zo snel mogelijk moeten ophouden, omdat we er sowieso mee moeten ophouden - ze raken ooit op.

Waarom Musk met zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX naar Mars wil is een verhaal apart: omdat het geweldig is om nieuwe gebieden op te zoeken, en omdat het de kans vergroot dat de mensheid overleeft, mocht de aarde alsnog kapotgaan, door toedoen van onszelf of een externe oorzaak.

Volgens Musk, die met name voor Tesla veel robots laat ontwikkelen, maakt een universeel basisinkomen een goede kans. Kijk ook naar OpenAI - Musks poging om (in samenwerking met o.a. Microsoft) kunstmatige intelligentie de kans te geven zich op een veilige en democratische manier te ontwikkelen.

Musk over het absurde chemische experiment waar we nu in zitten.

‘Elon Musk is een pr-man/autist/amateur’

Deze argumenten zijn weinig inhoudelijk. En het labelen van mensen heeft grote impact op hun imago. Twee veelvoorkomende labels over Musk zijn dat hij een ‘autist’ is, dan wel iemand die je iets verkoopt dat je niet wil hebben. Ook nog gehoord: ‘amateur-ingenieur.’

Op basis van twee boeken en uren en uren aan conferenties, interviews en Q&A’s op YouTube, Reddit en Twitter concludeer ik dit.

Voortdurend legt Musk (en ook technisch directeur JB Straubel) uit hoe en waarom hij bepaalde beslissingen neemt. Musk twittert actief en beantwoordt publieksvragen. Voor Tesla is in tegenstelling tot de iPhone en fossiele auto’s bij mijn weten nog nooit een advertentie verkocht. Beide boeken zeggen dat Musk tot op microniveau bij het technische ontwerp en de bouw van de auto’s en raketten betrokken is. Zelf zegt hij dat hij daaraan de meeste tijd van zijn werkweek besteedt.

Voor wie Musk een amateur-ingenieur noemde, kijk even de video hieronder. En een autist? Wat is je punt? Leg het me maar uit.

De eerste landing van een raket die buiten de aarde is geweest, van SpaceX. Musks doel: raketten herbruikbaar maken.

Disclaimer

Voor mij is het volstrekt nieuw dat de doelstellingen van een miljardenbedrijf en een zakenman vrijwel geheel samenvallen met dat wat ik als journalist geloof dat er in de maatschappij moet gebeuren. Het is dus ook nieuw voor mij om op deze manier over een bedrijf te schrijven. Ik word niet betaald door Tesla, en heb geen plannen een Model 3 te kopen. Ik heb niet eens een auto en wil er geen: ik ben groot voorstander van minder autobezit.