Verzameling 7: Als de president van huis is, danst de First Lady

Haar man wordt gekozen door het volk, zij niet. Wel mag ze zich First Lady noemen. En als je naar de foto’s kijkt, lijkt ze het best naar haar zin te hebben.

In een eerdere verzameling analyseerde ik hoe haar rol als presidentsvrouw positief afstraalt op haar man. Hoe zij op de foto’s meestal in zijn schaduw staat, maar af en toe door hem naar voren wordt geschoven terwijl hij trots en liefdevol toekijkt. Zoals het een First Lady betaamt. 

Het is logisch dat er van Michelle Obama veel minder foto’s te vinden zijn in het Witte Huis-fotoarchief dan van haar man - de president. Toch zitten ze er wel degelijk tussen. Bovendien verschillen ze opvallend veel van de foto’s met Barack Obama.

Want op de foto’s met Michelle zien we soms onverwachte en rare dingen. Eerst dacht ik dat ze de behoefte had af en toe de boel op stelten te zetten in het Witte Huis: in zo’n georganiseerde en door etiquettes beheerste wereld, moet het toch heerlijk zijn soms ongegeneerd te brullen? Tijdens het aanleggen van mijn verzamelingen over Obama, belandden deze foto’s dan ook steevast in het mapje ‘Michelles kattekwaad.’ 

Maar mijn aannames over wat er op de foto’s gebeurde, bleken niet te kloppen. Wat er op te zien is, is geen spontaniteit en gekkigheid. Deze activiteiten zijn geënsceneerd, want Michelle wil óók een boodschap overbrengen. Zij beheerst de kunst van de beeldvorming net zo goed als haar man. 

De macht van Michelle

Met politiek bemoeit de First Lady zich niet. Volgens het beeld dan. Haar voornaamste taak is het opvoeden van hun twee dochters. Daarnaast is ze de gastvrouw van het Witte Huis. Zij begeleidt alle sociale en ceremoniële aangelegenheden. Ze heeft de leiding over het personeel en geeft rondleidingen aan bezoekers. Ze ontvangt speciale gasten en zorgt ervoor dat de sfeer goed is in het Witte Huis. Geen harde politiek dus. Haar agenda is een en al positiviteit. Met een vleugje sociaal activisme. 

In zo’n georganiseerde en door etiquettes beheerste wereld, moet het toch heerlijk zijn soms ongegeneerd te brullen? 

Want gekozen of niet, de First Lady heeft wel degelijk invloed: Michelle Obama schudt dezelfde handen als haar man, zit aan dezelfde diners met invloedrijke mensen, maakt dezelfde reizen. Ook al zegt ze zelden iets, alle camera’s staan altijd ook op haar gericht.

Omdat ze zich niet mag uitlaten over de politiek die haar man bedrijft, kan ze beter haar eigen punten onder de aandacht brengen. Zo heeft Michelle het programma Joining Forces opgezet, om uitgezonden militairen en hun families door alle sectoren in de samenleving te laten ondersteunen na de dienst die militairen aan hun natie hebben geleverd. Ook wil ze een voorbeeld zijn voor andere vrouwen in het zoeken van een evenwicht tussen carrière en de taken als moeder. En ze promoot het belang van kunst en kunstonderwijs. 

Haar belangrijkste thema is echter haar strijd tegen een ware volksziekte in de Verenigde Staten: obesitas. Het programma heet Let’s Move. Haar boodschap is simpel: gezonder eten en meer bewegen. Ze richt zich op kinderen en hun ouders. En daarmee heeft ze een zeer relevant, en ook visueel aantrekkelijk, thema te pakken. 

Vandaar dus de groenten en het tuinieren, het touwtjespringen en touwtjetrekken, het zakkenrennen en de yoga, het pingpongen en het dansen. Weg van de spelcomputers, want die ouderwetse spelletjes zijn leuk en bovendien gezellig. Kijk maar hoeveel plezier de First Lady eraan beleeft. 

De First Lady beweegt

De First Lady spit

De First Lady inspecteert

Deze First Lady is niet stijf

Opvallend vaak is Michelle te gast in een televisieprogramma. Het zal lastiger zijn de president te strikken voor een uitzending. Daarbij, als de president te gast is krijgt het programma vanzelf een politieke lading. Zelfs als er niet over politiek wordt gesproken, straalt de keuze voor deze gast af op het programma. 

Die lading kleeft niet aan Michelle. Bovendien biedt het thema Let’s Move genoeg mogelijkheden voor televisieprogramma’s. Zoals het koken van een gezonde maaltijd in Good Morning America. Of een klein dansje op de plaats bij The Ellen DeGeneres Show. Of voor uitbundig springen met kinderen bij de Dr. Oz Show. Of kletsen over eten met de gele Big Bird in Sesame Street. Of lachen en kletsen in de David Letterman Show. Want de First Lady heeft een voorbeeldfunctie, en deze First Lady is niet stijf. 

En dan nog dit

Deze verzameling maakt nog iets anders zichtbaar. Niet over Barack of Michelle. Maar dat Pete Souza echt een uitzonderlijk goede fotograaf is. Door de herhaling van onderwerpen, soort beelden en patronen (zoals dat in mijn analyse van eerdere verzamelingen al naar voren is gekomen) blijkt niet alleen hoezeer zijn foto’s bijdragen aan de beeldvorming van de president, maar ook hoe goed en constant hij werkt. 

En kijk dan nog eens heel goed naar de foto’s in dit verhaal. Juist de visuele kenmerken die typerend zijn voor Pete Souza missen in deze beelden. Souza staat meestal dicht bij de gefotografeerde, terwijl de foto’s in deze verzameling vaak met veel (naar mijn smaak te veel) afstand zijn genomen. Souza’s foto’s hebben altijd een mooie scherptediepte, deze foto’s zijn vaak onscherp of bewogen. Souza’s compositie van zowel de personen als de ruimte waarin ze staan, is doorgaans rustig opgebouwd. Deze foto’s ogen soms wat rommelig. Souza kiest altijd de goede hoek voor de juiste lichtinval, maar in deze foto’s lijkt het licht soms wat plat en willekeurig. Souza fotografeert het liefst vanuit een hoek waar geen andere fotograaf mag komen, terwijl deze foto’s vaak wat braaf en voorspelbaar zijn. 

Elk beeld in deze verzameling is een prima foto, maar zo bij elkaar wordt het duidelijk zichtbaar. Deze foto’s zijn niet door Pete Souza gemaakt, maar door andere fotografen. Het is zijn taak de president altijd en overal te volgen. Dus als Michelle bij haar man is, kan hij dat fotograferen. Maar alle andere activiteiten van Michelle worden gefotografeerd door de drie fotografen die tot zijn staf behoren. Juist doordat die vier fotografen onder dezelfde omstandigheden in hetzelfde Witte Huis fotograferen, blijkt wie de allerbeste is. En de First Lady heeft het niet voor het kiezen.