Gezocht: geldschieter voor nieuw Nederlands trainerstalent. Want het plan is er

Het blijft fascinerend: vorige week stelde de Duitse club Schalke 04 - qua begroting de op elf-na-grootste-club in Europa - een 31-jarige jongeman zonder enige ervaring bij de profs aan als hoofdtrainer.

Domenico Tedesco was het nieuwste voorbeeld van een trend, waarin grote Duitse clubs hun selecties toevertrouwen aan jonge trainers zonder groot verleden als speler.

De bestuurders zijn kennelijk tot de conclusie gekomen dat aanzien of bekendheid je nog geen goede trainer maken. En dat nieuwsgierigheid, intelligentie, tactische kennis en communicatieve vaardigheden belangrijker zijn - zaken die je evengoed op jonge leeftijd al kunt hebben.

Wat vragen opwerpt: waar blijven de Nederlandse (en Belgische) tegenhangers van Tedesco, Julian Nagelsmann (Hoffenheim), Hannes Wolf (Stuttgart), Thomas Tuchel (Dortmund), Roger Schmidt (Leverkusen), en Alexander Nouri (Bremen)?

Waar zijn hier de vernieuwende dertigers die de banen inpikken die tot voor kort waren gereserveerd voor ex-profs van middelbare leeftijd?

Wie gaat het Nederlandse voetbal weer vernieuwen, zoals Rinus Michels, Johan Cruijff, en Louis van Gaal dat ooit deden?

De grootste kenner van Nederlands trainerstalent

Dat vraagt Wouter Kuperus zich ook af.

Kuperus is de baas van sportconsultancy NMC Bright. Dat bedrijf licht met de KNVB de jeugdopleidingen van alle betaald voetbalclubs door, en van amateurclubs die dit willen. Hij kijkt naar de organisatie van de jeugdopleidingen, de werkwijze van trainers, de aanwezige faciliteiten en geeft ze aan de hand van meer zulke factoren een keurmerk.

Er zijn dus niet zo heel veel mensen die een beter beeld hebben van de Nederlandse jeugdopleidingen dan hij.

Het voetbal in Nederland kan een veel hoger niveau halen als het een lerende omgeving wordt

En dus ook van jong trainerstalent. Het goede nieuws volgens Kuperus: deze jonge trainers bestaan in Nederland. Het slechte nieuws: ze worden niet of nauwelijks opgemerkt en gestimuleerd om zich te verbeteren. Daardoor krijgen ze minder kansen dan in Duitsland. En dat remt de ontwikkeling van het Nederlandse voetbal.

Nee, trainers zijn niet zaligmakend, maar het zijn wel de individuen met de grootste invloed op spelers. Als we weer succes willen als voetballand, moeten we daarin investeren, denkt Kuperus. ‘Het voetbal in Nederland kan een veel hoger niveau halen als het een lerende omgeving wordt. Voor spelers, maar ook voor coaches.’

Een excellentietraject voor jonge trainers

En dus heeft hij een plan opgezet voor een nieuwe trainerscursus voor jonge, ambitieuze trainers.

Wie het voetbal volgt, fronst misschien de wenkbrauwen: nóg een cursus? Trainers moeten al vier trainerscursussen doorlopen: van TCIII (ook wel UEFA C) tot CBV (coach betaald voetbal, ook wel UEFA Pro). In Kuperus’ ogen bieden die verplichte cursussen een goed raamwerk, zonder meer. Maar ook niet meer dan dat.

Voor trainers die zich verder willen ontwikkelen en zich willen onderscheiden, heeft de KNVB geen mogelijkheden. En de clubs zelf hebben er te weinig tijd voor. Zij denken toch veelal aan de korte termijn: de wedstrijd voor komende zaterdag of zondag. En ook de vele eendaagse of eenweekse cursussen vullen de leemte niet compleet.

‘Bij elke club zie ik wel twee of drie jonge trainers rondlopen met talent en energie waarvan ik onder de indruk ben,’ zegt Kuperus. ‘Die jongens zouden we moeten helpen om zichzelf te ontwikkelen. Voor hen is er nu niks.’

En dus maakte hij een plan voor een cursus gericht op jonge talentvolle trainers, een zogenoemd ‘excellentietraject.’

Het luidt ongeveer als volgt. Ongeveer een keer per maand komt een kleine groep deelnemers bijeen. Aan de hand van binnen- en buitenlandse experts verdiepen zij hun kennis - van trends in tactiek, het overbrengen van informatie aan spelers, tot het analyseren van trainingsoefeningen. En ze leren van elkaar: de cursisten bespreken met elkaar hun vragen en problemen.

Het lijkt een beetje op het overleg dat een groepje Nederlandse jeugdtrainers van verscheidene profclubs nu al heeft, maar dan geformaliseerd. Ofwel, zoals Kuperus het samenvat: ‘De beste cursisten, met de beste docenten, in de beste leeromgeving.’

Geen revolutionaire nieuwe opzet, maar wel iets dat nog niet bestaat: een kleinschalige cursus voor ambitieuze coaches op universitair niveau.

De KNVB wil wel, maar kan niet

Kuperus schreef het plan niet zomaar. Vorig jaar schreef de KNVB in een rapport dat het wenselijk was om een ‘talentenpool’ van jonge trainers te creëren. Net zoals spelers worden gescout, geselecteerd, en bij elkaar gezet om vervolgens beter te worden, zou dat ook met trainers moeten gaan gebeuren.

Het is zaak dit talent nog zichtbaarder te maken

Niettemin, toen Kuperus zich met zijn plan meldde bij de KNVB, kreeg hij het antwoord dat er nu geen tijd of geld voor is. De bond heeft urgentere problemen, zoals het hervormen van de bestaande cursussen. En de hervormde opleiding Coach Betaald Voetbal, die dit najaar van start zou gaan, zit momenteel zonder docenten, nadat de twee beoogde docenten - Ron Jans en Leon Vlemmings - nog voor het begin van de cursus opstapten.

Daarom zoekt Kuperus nu naar private sponsoren, om het betaalbaar te maken voor de cursisten. Die moeten zelf ook wat investeren, maar Kuperus weet dat het vak geen vetpot is. Bovendien kosten de verplichte cursussen al vrij veel geld. Kuperus zoekt dus een ‘bedrijf met een warm hart voor innovatie en het Nederlandse voetbal.’

Wat nu in Duitsland gebeurt, zegt Kuperus, kan hier ook. Dat lijkt misschien niet zo, maar het tij kan snel keren. Hij wijst op Sjors Ultee, de jonge assistent-trainer van FC Twente, wiens talent wel werd herkend.

‘Het talent is er,’ zegt Kuperus. ‘Het is zaak dit talent nog zichtbaarder te maken.’

Lees ook: