Beste,

De directeur van een van de grote uitgeefconcerns van Nederland heeft een idee. Hij wil worstsellers gaan voorkomen, met hulp van big data.

Voor de goede orde: dat zijn geen boeken over vleeswaren. Het zijn boeken die extreem slecht verkopen, de onwelkome broertjes van de bestsellers. ‘Van elke honderd boeken die uitgevers op de markt brengen zijn er zo’n negentig verlieslatend. Stel je voor dat we dat kunnen terugbrengen naar zeventig, of misschien wel vijftig,’ WPG-directeur Patrick Swart.

Vooral het hoopvolle dat uit de toevoeging ‘of misschien wel vijftig’ spreekt, zegt veel over hoe het er op sommige plekken in de boekenwereld aan toegaat. Waarom, in hemelsnaam, zou je bewust vijftig boeken per jaar uitgeven die verlieslatend zijn?

Daarbij klinkt het alsof er per se honderd boeken uitgegeven moeten worden. Alsof dat een target is dat gehaald moet, koste wat kost. Ook al maken er op dit moment dus negentig boeken per jaar verlies, en erger nog: krijgen negentig auteurs niet de aandacht en kans die ze verdienen.

Waarom hopen op succes niet genoeg kan zijn

Een van de motieven die aan die vele, vele uitgaven ten grondslag liggen, is de hoop op een bestseller. Het stuk in NRC begon met de constatering: ‘Die ene bestseller in het jaar waar uitgevers op hopen, die maakt het boekenvak.’ Dat is toch wat treurig.

In de woorden van Swart: ‘Je kunt een bestseller niet maken, maar de kans erop wel verhogen.’ En dat gaat hij met WPG dus doen door met big data de worstsellers te vermijden.’

Een onwenselijk uitgangspunt, lijkt me.

En dan heb ik het niet eens over het gebruik van big data. (Het idee is dat een uitgever met hulp van algoritmes inzicht krijgt in de vorm en inhoud van een boek en hoe dat zich verhoudt tot andere boeken. Het zou de keuze makkelijker maken. Swart: ‘We bekijken bijvoorbeeld hoeveel geweld erin zit, hoeveel seks, of het een happy ending heeft, waar het verhaal zich afspeelt en hoe divers het woordgebruik is. Je kunt hier eindeloos mee doorgaan.’)

Waar het me nu om gaat is zijn doel om worstsellers actief te vermijden, in plaats van actief bestsellers te creëren. Uitsluiten wat niet werkt is iets heel anders dan zorgen dat iets waar je in gelooft wél werkt. Boeken uitgeven waarin je gelooft, zelfs als dat betekent dat je veel minder boeken uitgeeft en minder auteurs een kans geeft. Maar aan hen die je een kans geeft, ook daadwerkelijk een podium bieden. En dan niet hopen dat het een bestseller wordt, maar beginnen met de vraag: hoe gaan we daar een succes van maken?

(Ik ben drie weken met vakantie, deze nieuwsbrief daarom ook. Tot daarna!)


Mijn nieuwsbrief per mail ontvangen? Dat kan! Bijna elke week stuur ik een mailtje waarin ik je op de hoogte houd van mijn zoektocht naar het lezen, schrijven en uitgeven van de toekomst. Schrijf je hier in!