Wat je als schrijver kunt doen om gelezen te worden
Deze week was ik uitgenodigd om bij het Letterenfonds te komen vertellen over hoe je als schrijver je publiek kunt bereiken. Mijn publiek bestond uit beginnende schrijvers, die na een debuut een startersbeurs hadden ontvangen voor een tweede boek.
Het dwong me na te denken over het huidige boekenlandschap, waarin het voor schrijvers dringen is tussen de tientallen titels die dagelijks verschijnen. Wat kun je als schrijver doen om gelezen te worden?
Tijdens mijn eerste verkenning van de boekenmarkt schrok ik me een hoedje van dit cijfer:
25.899 😱
Dit is het aantal nieuwe boeken dat in één jaar is verschenen. In 2016. In het Nederlands. Geschreven door de 30.000 ‘actieve auteurs’ die Nederland in dat jaar telde .
Het is ook meteen het aantal keuzemogelijkheden waarmee het boekenaanbod voor de lezer jaarlijks toeneemt. Dat is nogal wat. Ironisch genoeg vind je dit cijfer in het rapport van de Leesmonitor onder het kopje ‘Aanbod nieuwe titels daalt.’
Wat het ook betekent: 25.899 boeken die binnen hun genre met elkaar concurreren.
1. Boeken verdringen elkaar
Onlangs sprak ik iemand die al jaren meedraait in het boekenvak over wat deze tijd kenmerkt. Het antwoord vatte zich zo samen: alles is duurder geworden, behalve de drukkosten. Dat maakt kleine oplages betaalbaar. Zo kun je van veel titels weinig boeken laten drukken en experimenteren of iets aanslaat of niet.
Met andere woorden: schieten met hagel.
Of in de woorden van Das Mag-uitgever Daniël van der Meer: ‘Alsof ze spaghetti tegen de muur gooien en hopen dat er een sliert blijft hangen.’
De keerzijde van deze spaghetti-methode is logischerwijs: hoe meer boeken, hoe minder aandacht een boek krijgt. Van de redacteur, in de publiciteit, de boekhandelaar en uiteindelijk van de lezer.
En de lezer, die heeft naast die tienduizenden boeken ook nog andere manieren om zijn vrije tijd in te delen. Dat is het tweede inzicht dat ik opdeed: boeken verdringen niet alleen elkaar, ze worden ook verdrongen.
2. Boeken concurreren met Candy Crush
‘The most important thing to observe is that books don’t just compete against books.’
Dat zegt Amazon-baas Jeff Bezos. We moeten volgens hem goed beseffen dat boeken concurreren met Netflix, Spotify, nu.nl en Candy Crush; allemaal met één druk op de knop beschikbaar op je smartphone of laptop. Zie hier onze concurrentie:
In verhouding met een potje Candy Crush - hoe verslavend ook - vraagt het lezen van een boek een grote investering qua tijd. Dus, zegt Bezos, moet je boeken zo toegankelijk mogelijk maken.
Bijvoorbeeld door de prijs van boeken te verlagen (e-books worden steeds goedkoper), door boeken makkelijk beschikbaar te maken (denk aan een verzendservice waarmee je een boek dezelfde dag nog in huis hebt) of door ze in verschillende vormen uit te geven (denk aan hardcovers voor hipsters en luisterboeken voor jongeren).
Wat te doen als schrijver?
Goed, dat is wat een uitgever kan doen. Maar wat kun je als schrijver doen om te zorgen dat de lezers jouw boek verkiezen boven al die andere boeken én Candy Crush? Ik denk dat je als schrijver een verschil kunt maken door een band op te bouwen met je lezer. Althans, dat merk ik bij De Correspondent.
De band tussen schrijver en lezer staat bij De Correspondent vanaf dag één centraal. We danken ons bestaansrecht aan onze leden, maar ook onze journalistiek die grotendeels in gesprek met hen tot stand komt. Voor onze boeken geldt hetzelfde.
Daarom vier tips voor schrijvers:
Tip 1: deel je onderzoek
Of het nu om fictie of non-fictie gaat: schrijven vereist vaak onderzoek. Met je opgedane kennis zou je ook buiten je boek om iets kunnen doen. Misschien zit er wel een artikel in dat je kunt inzenden naar een krant, of zelfs een vakblad. Of misschien heb je een eigen blog waarop je vast wat kunt delen. Zo kun je je onderwerp op de kaart zetten, en kan de lezer alvast met je kennismaken. Lang voordat een boek verschijnt is de lezer, voor wie het uiteindelijk bedoeld is, er al van op de hoogte. Ook als je boek eenmaal verschenen is, kun je van je blijven laten horen.
Tip 2: schrijf een persoonlijke nieuwsbrief
Een nieuwsbrief kan daarbij helpen. Met 4,9 miljard accounts blijft e-mail het grootste sociale netwerk. Met een een nieuwsbrief kun je een band opbouwen met je lezer die persoonlijk en direct is. In de woorden van blogger en schrijver Jeff Goins: ‘Als ik een e-mail naar mijn lijst stuur, krijg ik vaak honderden reacties, de betrokkenheid is veel groter dan bij mijn blogposts. Als ik mensen een link stuur, klikken ze erop. Als ik ze een vraag voorleg, beantwoorden ze die. Als ik over mijn nieuwe boek praat, kopen ze het.’
Tip 3: schuw de niche niet
Het is niet erg als je niet iedereen aanspreekt - dat zal je namelijk nooit doen. Omarm dat. Dat doen we bij De Correspondent ook. Er wordt weleens van ons gezegd dat we preken voor eigen parochie, maar we preken wel voor een steeds groeiende parochie, omdat we schrijvers in dienst hebben die hun eigen niche door en door kennen en daar obsessief over schrijven. Lezers houden daar kennelijk van en willen het volgen.
Sanne Blauw, over wie ik vorige week schreef, is hier weer een goed voorbeeld. Zij schrijft als een zelfverklaarde nerd een boek over cijfers, heeft een #NerdAlert in haar nieuwsbrief en zelfs als ze een artikel schrijft over ‘het absurdste filmpje ooit’ over statistiek, dan nog wordt het bijna 300 keer gedeeld.
Tip 4: neem je tijd
De belangrijkste manier waarop je de band met je lezer kunt versterken is met een goed boek. Met kwaliteit. Liever dat dan een gehaalde deadline. Hoewel je ook kunt overdrijven:
Dit waren vier lessen die ik leerde, vermomd als tips. Uiteindelijk zijn jullie, lezers, de beste ervaringsdeskundigen. Daarom hoor ik graag hoe jullie als lezer denken over de band met schrijvers. Volg je bijvoorbeeld bepaalde schrijvers? En zo ja, via welk kanaal? Zijn er ook lezers die uitgeverijen volgen?
Tot volgende week,
Milou