Wanneer wordt de dood een oplossing?

Lex Bohlmeijer
Correspondent Goede gesprekken
Herman Hoekstra. Foto: Marijn Smulders (voor De Correspondent)

Twaalf jaar geleden was huisdokter Herman Hoekstra niet in staat om euthanasie te verlenen aan een patiënte die ondraaglijk leed aan psychische aandoeningen. Zij pleegde zelfmoord. Inmiddels is hij van inzicht veranderd.

De Nederlandse euthanasiewet bestaat sinds 2002. Artsen zijn in principe strafbaar, maar ze mogen euthanasie verlenen als aan een aantal zorgvuldigheidscriteria is voldaan. In de praktijk leidt dat met name tot problemen bij Hoe groot is psychische lijden? Wanneer is een patiënt uitbehandeld? 

Op maandag 24 februari zendt de VARA een belangwekkende en aangrijpende uit van Elena Lindemans: Moeders springen niet van flats. Twaalf jaar geleden pleegde haar moeder Willemien zelfmoord door van de elfde etage van een flat in Heerenveen te springen. Zij wist wat haar moeder ging doen. Ze had besloten, samen met haar zus en stiefvader, om haar moeder niet tegen te houden. Ze waren ervan overtuigd dat het psychische lijden van Willemien, na jarenlange vergeefse strijd, te zwaar was geworden om te dragen. En verzoeken om hulp bij zelfdoding of euthanasie waren niet gehonoreerd.

Elf jaar na dato rijdt Elena voor het eerst naar de plek waar haar moeder is gesprongen. Ze spreekt met de bewoners van de flat. En ze bezoekt de psychiaters en artsen die de herhaalde verzoeken om euthanasie niet hebben ingewilligd. Een van hen is Herman Hoekstra, huisdokter te Appelscha. In de film geeft hij ruiterlijk toe dat hij verkeerd heeft gehandeld. 

Inmiddels is Hoekstra met pensioen, maar hij is nog wel actief in de palliatieve zorg en als  

Ik sprak met hem, onmiddellijk na afloop van een van de documentaire tijdens een bijeenkomst van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde. Over zijn gestage groeiproces, over pijn en over inlevingsvermogen.