Ook inktvissen komen uit een ei. Vrolijk Pasen!
Er is de laatste tijd wat verwarring over mijn correspondentschap.
M’n vader mailde: ‘Ha Ta, je schrijft nu veel over vrouwen. Dat lijkt een voltreffer. Vallen vrouwen nu ook onder “niet-mens”?’
De Correspondent Onderwijs kwam aanzetten met het boek: A Paradox on Women: Wherein it Is Sought to Prove That They Do Not Belong to the Human Species (1595).
Lezers merkten op: ‘Nu lijkt het net of vrouwen die niet fulltime werken en de wat onzekere mannen in de categorie ‘niet-mens’ vallen. Zielig!’
Inktvismensen #ftw
Maar geen zorgen, liefhebbers van de échte niet-mens! Beestjes blijven mijn eerste liefde. En dit Paasweekend publiceer ik een groot stuk over het dier dat lang geleden heer en meester der oceanen was, en nu hard op weg is dat wederom te worden...
De inktvis.
Het inktvisverhaal is bijzonder schatplichtig aan het geweldige boek Squid Empire (2017) van Danna Staaf, die ik uitgebreid sprak. En ik interviewde nóg twee hele leuke inktvismensen – hun foto’s spreken voor zich.
Helaas kun je nooit alles wat je leert kwijt in één verhaal. Biologen lopen altijd over van de interessante materie. In het geval van Auke-Florian Hiemstra ging dat over de nautilus, een oude subklasse-inktvis, een levend fossiel eigenlijk.
Daarom hierbij iets extra’s voor de liefhebber. Hiemstra vertelt.
Tragische schoonheid
‘De nautilusschelp was een groot succes in de kunst- en rariteitenkabinetten van de 16e, 17e en 18e eeuw,’ zegt Hiemstra. ‘Maar lange tijd hadden mensen geen idee wat er ín die schelpen leefde. Georg Everhard Rumphius (1627-1702), een Duitse natuurhistoricus in dienst van de VOC, was de eerste die het beest in de schelp tekende.’
‘Op dit moment staat in het Teylers Museum te Haarlem mijn exemplaar van Rumphius’ boek D’Ambonische Rariteitenkamer tentoon gesteld, waarin Rumphius de natuur op het Indische eiland Ambon beschreef en je die eerste tekeningen van het nautilusdier ziet.’
‘De nautilusschelpen die destijds in rariteitenkabinetten belandden, waren vooral aangespoelde schelpen. Inmiddels wachten mensen niet meer tot de schelpen aanspoelen. Ze plukken de nautilussen rechtstreeks uit het water.’
‘Zo volgde ik eens twee nautilusvissers in de Filipijnen, Jo en Sergio, die me meenamen de zee op. Daar haalden we nautilusvallen leeg, die we de dag ervoor in het water hadden laten zakken. Met een katrol werden de vallen van driehonderd meter diepte omhoog getakeld. Val na val bracht niks op, slechts drie nautilussen kwamen aan boord. Vroeger waren dat er wel 75 per keer geweest, maar voor nu was dit al een goede vangst. Vaak vingen Jo en Sergio niks meer. Op veel plekken in de Filipijnen is de nautilus uitgestorven.’
‘Nautilussen planten zich dan ook zeer beperkt voort. Ze worden twintig jaar oud, maar beginnen pas met eieren leggen na hun vijftiende. Dat laat vijf jaar over om eitjes in te leggen. En per leg leggen ze er ook maar enkele. Dus we doen nu ons best om de nautilus op de rode lijst van bedreigde soorten van de IUCN te krijgen!’
Mocht je meer willen weten over nautilussen, dit is je kans! Hiemstra beantwoordt vragen onder het stuk.
Man-vrouwkwesties
Tot slot nog een vraag: heb jij cijfers of anekdotes over de ‘amoureuze boete op succes’, waar carrièrevrouwen mee te maken krijgen? Laat het me weten!