Podcast: Politicoloog en historicus Peyman Jafari weet wat de demonstranten in Iran écht nodig hebben
Kunnen de protesten in Iran omslaan in een revolutie? Deze deskundige hoopt op iets anders: als je de Iraanse economie helpt in plaats van tegenwerkt, kan een hervorming op gang komen die leidt tot democratie van onderop.
Hij leefde in Iran tot zijn elfde. Toen vluchtte hij met zijn ouders voor de oorlog met Irak. Nu is Peyman Jafari (1976) politicoloog en historicus.
Zijn onderwerp: de sociale geschiedenis van de olie-industrie in Iran.
Zijn zorgen: de huidige gebeurtenissen in zijn geboorteland. Wat betekent de nieuwe reeks protesten tegen de regering en de geestelijken? En hoe de pro-regeringsprotesten te duiden?
Jafari vond een opmerkelijke manier om hierover zijn licht te laten schijnen. Hij plaatste twintig tweets waarin hij recht doet aan de complexiteit van de ontwikkelingen.
Zo schreef hij: ‘De protesten in Iran zijn een uitdrukking van opgekropte frustratie en woede over sociaal-economische problemen, corruptie maar ook het autoritaire politieke systeem als geheel.’
Ondanks de strenge islamitische instituties is er een sterke burgermaatschappij
Naar aanleiding van die tweets - en zijn eerdere werk - gingen we in gesprek. De mensen die nu de straat op gaan, zegt Jafari, zijn voornamelijk jongeren, die het meest te lijden hebben onder de slechte economie. Het is zeer de vraag of de rest van de Iraanse bevolking mee zal gaan in hun elan: vooralsnog gaat het om ongeveer 100.000 mensen, verspreid over het land.
Toch schrikt het regime. De armste klassen vormden juist de basis voor de Islamitische Revolutie die in 1979 Ruhollah Khomeini aan de macht bracht. Wat er nu gebeurt, meent Jafari, zegt veel over het neoliberale beleid dat de economische ongelijkheid in rap tempo vergroot.
Dus wat gaat er nu gebeuren? Volgens Jafari zal de regering kiezen voor repressie én concessies. Hervorming en emancipatie zijn mogelijk in Iran. Ondanks de strenge islamitische instituties is er een sterke burgermaatschappij. Er zijn talloze organisaties en politieke netwerken die arme kinderen helpen, opkomen voor het milieu, de panter willen beschermen, enzovoorts.
Als je die structuur versterkt, bijvoorbeeld door het land te helpen economisch te groeien, in plaats van als islamitische vijand te beschouwen, geef je zuurstof aan de democratie van onderop. En dan zou Iran volgens Jafari uiteindelijk een echte stabiliserende factor kunnen worden in de regio.
Lees ook:
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
