Kunnen voetbalpraatprogramma’s interessant én toegankelijk zijn?
Deze week is de voetbalcompetitie weer begonnen en dus ook de voetbalpraatprogramma’s.
Ik zal het maar toegeven: ik kijk er niet vaak naar. Dat komt doordat er zelden iets gezegd wordt wat me boeit of iets leert over voetbal - bij Voetbal Inside niet, maar ook niet bij Studio Voetbal, dat een wat serieuzer imago heeft.
Niet omdat ik nou zo veel weet van voetbal - ik weet heel weinig van voetbal. Het komt doordat de mensen aan tafel - de ‘analytici’ - zelden iets uitleggen, of aan uitleggen toekomen. De analytici aan tafel analyseren niet zoveel.
Nu lijkt het me ook vreselijk moeilijk om elke zondagavond, enkele uren na afloop van de wedstrijden, met een boeiende analyse te komen.
Maar daardoor word je zelden echt wat wijzer. (Tenminste - toen ik nog naar Studio Voetbal en Voetbal Inside keek. Misschien is het nu veranderd, maar ik betwijfel het.)
Hoe zou dat anders kunnen?
Daarover sprak ik laatst met Cas Reijnders, een journalistiekstudent aan de Fontys Hogeschool Tilburg, die met een onderzoek bezig is naar precies die vraag.
Vooraf: die voetbalpraatprogramma’s hoeven natuurlijk geen door-en-door analytische programma’s te zijn. Niet iedereen zit te wachten op een werkcollege voetbal. Veel mensen wíllen juist veredeld cafégeleuter.
Maar: een goede uitleg van de manier waarop ploegen spelen, zal de kijker juist fascineren, denk ik. Wil wil er geen kijkje in de keuken van de topsport? Wie wil geen beter idee krijgen van de organisatie achter de ogenschijnlijke chaos van een voetbalwedstrijd?
Eén manier: een trainer over zijn vak laten praten zoals het Britse Monday Night Football met Jürgen Klopp deed:
Zeker: niet alle trainers zullen verbaal zo getalenteerd zijn als Klopp. Maar als je trainers wat tijd en ruimte geeft, zal er echt wat uitkomen. Uitleggen moeten ze immers kunnen, want anders snappen hun spelers er ook niks van.
Een andere manier zou zijn om, zeg, twee redacteurs geconcentreerd naar wedstrijden te laten kijken, een beetje zoals de videoanalisten van de ploegen zelf ook doen. Zij verzamelen scènes die typisch zijn voor een ploeg of wedstrijd.
Vervolgens gaat (een of twee dagen later) een verslaggever naar de club, om spelers en trainers naar die scènes te bevragen. Waarom deed je dit, waarom deed je dat?
Dit is ongeveer wat Mark Cuban, de eigenaar van basketbalploeg Dallas Mavericks, zes jaar geleden voorstelde in een debat met Skip Bayless, een niet-analyserende analist. De tv-‘analytici’, aldus Cuban, roepen maar wat. Luie generalisaties over de mentaliteit van individuele spelers.
De werkelijkheid, zegt Cuban, is complexer en interessanter. In het basketbal gaat het niet over falende of schitterende individuen, maar over samenwerking, afspraken, tactiek dus. Die complexiteit moet je meenemen in je analyses en meningen.
Stel je zoiets voor in het voetbal. De lat voor heel voetballend, voetballiefhebbend, en voetbalverslaggevend Nederland komt hoger en interessanter te liggen. Ik schreef dat al eens eerder - een betere voetbalverslaggeving zal bijdragen aan een beter voetbal.
Hebben jullie suggesties voor Cas Reijnders (en de televisiemakers)? Zit ik ernaast, zie ik iets over het hoofd? Misschien kunnen we zo met zijn allen een kant-en-klaar format voor een beter voetbalprogramma maken (dat toch, zeg maar, makkelijk wegkijkt).
Raad het citaat
En dan: iets heel anders. Welke voetbalbestuurder zei dit over de intrap?
‘We denken dat het spel er sneller door wordt. Het is toch niet logisch in voetbal dat de bal met de hand wordt gespeeld. In basketbal, handbal en volleybal spelen ze toch ook niet met de voet? De meeste voetbalelftallen hebben nu een ingooi-specialist, die een bal dertig meter ver kan gooien. Dat is niet normaal, dat is handbal.
‘Weet u waarom er in voetbal wordt ingegooid? Dat is voetbalhistorie. Dat was een straf voor de speler die de bal niet in het veld kon houden. Die moest dan als straf de bal zelf ingooien.’
Lees onderaan deze mail het antwoord.
De FIFA-baas bezocht Nederland
Over voetbalbestuurders gesproken: afgelopen dinsdag was de belangrijkste van allemaal, FIFA-baas Gianni Infantino, in Nederland voor een kleine FIFA-top.
De persconferentie was een beetje zoals vrijwel alle persconferenties met topbestuurders. De media kwamen tot de tanden bewapend met lastige vragen (logisch), Infantino pareerde ze handig, vriendelijk en desnoods wollig (logisch).
Zo stelde ik hem de vraag wat hij vond van de spelregeldiscussie die Marco van Basten was begonnen, en of hij voor spelregel-experimenten zou zijn.
Het antwoord van Infantino: ‘Ik ben altijd voorstander van discussies, en ik weet dat er experimenten waren, in Nederland. [...] In het algemeen: we moeten erg zorgvuldig zijn met daadwerkelijke veranderingen. Discussiëren en testen is iets anders, daar moeten we open over zijn, maar voordat we iets veranderen in de populairste sport ter wereld, moeten we niet 1 keer, 2 keer, of 3 keer nadenken, maar wel honderd keer.’
Daar kan ik het alleen maar mee eens zijn.
Aanstaande maandag evalueert de spelregelcommissie IFAB de videoscheidsrechter en andere ervaringen vanuit de diverse voetbalbonden met de suggesties die onder meer Marco van Basten deed. Daarover meld ik hier volgende week kort meer.
Leestips
- The Guardian publiceerde een lang verhaal over de manier waarop Viktor Orbán, premier van Hongarije, voetbal als machtsmiddel inzet.
- NRC Handelsblad had een fraai en grappig verhaal over de zaalvoetbalploeg van Texel.
- Basketbalploeg Philadelphia 76’ers contracteerde afgelopen zomer Markelle Fultz, een uitzonderlijk getalenteerde schutter. Enkele maanden later lijkt Fultz helemaal verleerd hoe je een basketbal moet werpen. Niet alleen het scoren, nee, de hele schottechniek, zoals The Ringer beschrijft.
- Dit interview met Roda-bestuurder Wim Collard over de recente bestuurlijke geschiedenis bij de club is, zeg maar, nogal ongewoon.
- Journalist Guillem Balague sprak deze week met Xabi Alonso, de oud-middenvelder van Liverpool, Bayern München, en Real Madrid. Ik heb het nog niet geluisterd, maar Alonso is een slimme man, dus het kan de moeite zijn.
- Het gebeurde een tijdje geleden, in 1994, maar misschien herinner je je nog de affaire tussen de twee kunstschaatsers Tonya Harding en Nancy Kerrigan. Er is nu een film verschenen over Harding: I, Tonya. De ex-man van Harding huurde iemand in om Kerrigans knie te molesteren, om zo Hardings kansen op goud te vergroten. Harding heeft altijd ontkend, maar het oordeel was al geveld. De New York Times publiceerde een ietwat vreemd, vergevingsgezind interview met haar. The Believer publiceerde een lang essay dat de kwestie en de feiten beter uitlegt.
Raad het citaat - het antwoord
De voetbalbestuuder met liefde voor de intrap: Sepp Blatter!
Het komt uit een geweldig interview met Blatter van NRC-redacteur Guus van Holland uit 1994. Het was duidelijk een tijd waarin FIFA-bazen nog niet met meel in de mond spraken.
Blatter is enerzijds vóór spelregelvernieuwing, anderzijds om fantastisch cynische redenen tegen de (inmiddels in experimenteel gebruik genomen) video-assistent-scheidsrechter. Neem deze vraag: tv-beelden kunnen toch tijdens de wedstrijd worden gebruikt om de scheidsrechters van dienst te zijn?
Blatter: ‘Nee, voetbal leeft van toeval en discutabele beslissingen. Als je dat wegneemt wordt het voetbal wetenschappelijk. Bovendien moet je dat dan op alle niveaus doen. Waar ligt de grens? Waar wel en waar niet meer? Voetbal is menselijk, dat moet zo blijven. Daarom is het ook zo populair. Er moet nog uren en dagen over gesproken worden.