Beste,

Er wordt steeds minder gelezen in Nederland. Dat blijkt uit een van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat vorige week gepubliceerd werd. Vooral het aantal tieners en jongvolwassenen dat in hun vrije tijd leest, is de afgelopen tien jaar behoorlijk gekelderd.

Bij de tieners daalde het aantal lezers van 65 naar 40 procent en bij de jongvolwassenen (20- 34 jaar) zelfs van 87 naar 49 procent. Bij de 65-plussers blijft het aantal lezers met 90 procent stabiel.

De mensen die wél lezen, doen dat minder minuten per dag. Gemiddeld zo’n vijftig minuten, die (buiten werktijd) zo worden besteed:

  • 16 minuten aan kranten
  • 12 minuten aan boeken
  • 7 minuten aan informatie via internet
  • 6 minuten aan nieuwssites/-apps
  • 5 minuten aan tijdschriften
  • 2 minuten aan overige
  • 1 minuut aan huis-aan-huisbladen
  • 1 minuut aan teletekst

Wat valt op aan deze cijfers?

Van die vijftig minuten leest de Nederlander gemiddeld 31 minuten van papier. ‘Het schermlezen omvat voor het grootste deel nog de media zonder papieren pendant (teletekst, nieuwssites/-apps, informatie via internet),’ aldus de onderzoekers.

Het woordje ‘nog’ in de voorgaande zin verraadt een verschuiving van papier naar het scherm. ‘Van de lezers van 65 jaar en ouder leest een groot deel (55%) alleen van papier, tegenover 16% van de jongvolwassen lezers (20-34 jaar). Van de laatste groep leest juist een relatief groot deel (40%) alleen van schermen, net als van de tieners (36%).’

Kortom: er zijn steeds minder jongeren die überhaupt lezen, en degenen die lezen doen dat steeds minder minuten per dag, waarvan een groot deel alleen via een beeldscherm.

En wat kunnen we hiermee?

Dit is problematisch, stellen de onderzoekers, die wijzen op wetenschappelijk onderzoek waaruit de positieve invloed van lezen op persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling blijkt.

‘Op basis van de resultaten van deze studie zou een intensivering van het leesbevorderingsbeleid in de volle breedte in de rede liggen. Het is aan alle betrokken partijen – overheid, wetenschap, marktpartijen en burgers zelf – om die intensivering vorm te gaan geven.’

Een van de ‘marktpartijen’ die - naar eigen zeggen - jongeren weet te bereiken is het literair tijdschrift Das Magazin. Opgericht in 2011 met als streven: opgepakt en gelezen worden. Uitgevers Daniël van der Meer en Toine Donk hoopten een nieuw publiek te vinden voor nieuwe schrijvers. Want het boekenvak slaagde daar onvoldoende in, vonden de twee.

‘Boekenbijlagen, literaire prijzen, de boekenweek - stuk voor stuk hebben ze het moeilijk om jonge leesfans aan zich te binden. DWDD laat nog liever iemand over zijn Spaanse fokstieren praten dan over een boek.’

En uitgerekend zij, met een groeiende groep abonnees en uitverkochte leesclubs, na zeven jaar te stoppen met het blad.

‘De reden dat wij opvallen (en dat we na zeven jaar nog steeds als jong en hip gezien worden) is dat het ons lukt jonge lezers te bereiken. En dat dát opvallend is, dat is de werkelijke verschraling. Dus ja, wij gaan even wat andere dingen doen om de boel levendig te houden.’

Ik ben benieuwd waar ze mee komen. Dat het tijdschrift niet per se het juiste medium (meer) voor jongeren is, voelen ze bij Das Magazin goed aan. Althans, in de huidige vorm. Want het zijn vooral de kranten en tijdschriften die door steeds minder (jonge) mensen gelezen worden. In de periode 2006 tot 2011 halveerde het aandeel tijdschriftlezers zelfs.

In gesprek met NRC Handelsblad Van der Meer nog wel dat hij hoopt ‘dat er weer een nieuw literair tijdschrift komt, maar dat moet iemand dan zelf beginnen. Liefst met een redactie die zegt: wat Das Magazin deed is achterhaald, zó moet het.’

Wie biedt?

Tot volgende week,

Milou

Mijn nieuwsbrief per mail ontvangen? Dat kan! Bijna elke week stuur ik een mailtje waarin ik je op de hoogte houd van mijn zoektocht naar het lezen, schrijven en uitgeven van de toekomst. Schrijf je hier in!