Vind jij ambitieuze vrouwen minder aantrekkelijk? En waarom?

Mijn vriend wil graag succesvoller zijn dan ik. Dat weet ik omdat ik hem daar laatst naar vroeg. Hij had zelfs een succesverdeling in zijn hoofd: 60-40 in zijn voordeel. Meer succes voor mij kon wel even, maar moest niet te lang duren. Overvleugeld worden leek hem niks.

Gefascineerd hoorde ik het aan. Want ik had net een opiniestuk zitten lezen in The New York Times van Harvardeconoom Sendhil Mullainathan getiteld ‘The Hidden Taxes on Women’. Eerst dacht ik dat het artikel over de inmiddels beruchte boete-op-baren-grafiek zou gaan – of hoe uit recent onderzoek naar Deense salarissen blijkt dat een kind krijgen nadelig is voor het inkomen van de vrouw, maar niet voor dat van de man. (Ik schreef daar ook iets over.)

Maar nee, dit stuk ging over een heel andere boete, namelijk de boete op succes. Een boete die je niet voelt in je portemonnee, maar in je hart, met het op de klippen lopen van je relatie.

Oftewel, win je als vrouw een verkiezing? Een Oscar? Word je directeur van een groot bedrijf? Ben je intelligent én ambitieus? Dan vergroot dat de kans dat je huwelijk knalt. Bovendien: zolang je man er nog wél is, zul je als vrouw je ‘mannelijkheid’ op werk overcompenseren met extra ‘vrouwelijkheid’ thuis - meer huishoudtaken voor jou.

Zo vatte Mullainathan althans recent economisch onderzoek samen. Zijn punt: dat glazen plafond hangt net zozeer thuis als op kantoor. En misschien nog wel specifieker: net zozeer in de slaapkamer.

Interessant, maar is het ook waar? De eerste bevestiging kwam dus geheel onverwachts vanaf mijn eigen bank.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

#mutsenparadijs

Af en toe lees je weer dat er ‘meer vrouwen in de top’ moeten komen. Laatst nog bij monde van D66-minister Ingrid van Engelshoven^* van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Als het gebrek aan topvrouwen aanhoudt, wil ze in 2019 ‘maatregelen nemen’.^* Misschien wel met een vrouwenquotum.

Op dat soort plannen komt altijd kritiek. En iemand als Quote-hoofdredacteur Sander Schimmelpenninck tweet dan: ‘Hoe kun je in hemelsnaam een afdwingbaar vrouwenquotum van 30 procent voor topfuncties willen als tweederde van de Nederlandse vrouwen al bij de start van het werkende leven zelf KIEST voor parttime werk? #zewillenniet #emancipatie #mutsenparadijs’.^*

Laten we ervan uitgaan dat Sanders inschatting klopt: vrouwen willen niet. Waarom willen ze dan niet? Want die Nederlandse vrouw is tegenwoordig wél hoger opgeleid dan de man.^*

Ik vind het een wonderlijk verschijnsel. We zien een steeds hoger opgeleide groep – vrouwen^* – die op de een of andere manier 47,5 procent minder inkomen thuisbrengt per jaar dan de mannen. En die dus ook ondanks dat hogere opleidingsniveau zwaar ondervertegenwoordigd is in de top van het bedrijfsleven (volgens de Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2017), van universiteiten (volgens het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren) en in de Tweede Kamer.^*

Daar is uiteraard niet één reden voor.

Sowieso zijn Nederlandse vrouwen veel meer tijd kwijt aan zorg: de boete op baren. Het Sociaal en Cultureel Planbureau noteerde in de Emancipatiemonitor 2016 ook al dat hoewel ‘de helft van de mannen en vrouwen het liefst een gelijke verdeling van arbeid en zorg’ ziet, ‘veel stellen deze toch niet in praktijk brengen’. Dat scheelt iets van 20 à 25 procent op het vrouweninkomen.

Maar hoeveel scheelt die door Mullainathan geconstateerde boete op succes? Wat laten vrouwen allemaal lopen omdat al te ambitieuze vrouwen minder waard zijn op de huwelijksmarkt? En vrouwen dit aanvoelen en zich schikken?

Willen vrouwen echt niet naar de top? En als dat zo is, volgt dat dan uit een kosten-batenanalyse?

Onderzoek onder Amerikaanse MBA-studenten getiteld ‘Acting Wife’^* laat zien dat als een loopbaanadviseur vriendloze vrouwelijke studenten onder vier ogen naar hun naschoolse ambities vraagt, die duidelijk groter zijn dan wanneer de adviseur er klassikaal naar informeert.

Klassikaal – dus omringd door potentiële partners – zeggen single studentes eerder een klein baantje te willen dat niks met leiderschap van doen heeft. Alsof ‘ambitie, bereidheid om hard te werken en de wens veel te verdienen hen minder aantrekkelijk zouden maken als partners, als deze voorkeuren openlijk werden uitgedrukt’, duidt Mullainathan.

Het glazen plafond in je slaapkamer

Daarom vraag ik me af: mannen van Nederland, vinden jullie ambitieuze vrouwen minder aantrekkelijk? Is er chagrijn als haar succes groter is dan het jouwe? Dat bedoel ik niet ‘moreel’, alsof je vrouwen het succes niet ‘gunt’ of haar dat wil ontzeggen. Ik vraag het uit nieuwsgierigheid: zijn er dingen die veranderen - in je relatie, je perspectief - die maken dat er een ‘boete’ ligt op haar succes?

En vrouwen: stellen jullie je kleiner op uit angst dat hij afhaakt? Of verlies je zélf de interesse in je partner wanneer je hem voorbij streeft (en doe je dat dus ook maar niet)?

Graag hoor ik persoonlijke anekdotes: wat gebeurde er toen de vrouw meer succes kreeg? Ook ben ik erg benieuwd naar cijfers: ben je een expert (socioloog of econoom), wat zijn dan je bevindingen? Hoe meet je de invloed van dit soort fenomenen?

Ook als je gaten wilt schieten in het betoog van Harvard-econoom Sendhil Mullainathan, of je weet waarom dit voor Nederland totaal niet op gaat: reageer onder het stuk of mail me op tamar@decorrespondent.nl.

Ik ben zeer benieuwd hoe dit nu zit.

Lees verder: