Een seksfilmpje doorsturen is niet onschuldig. Dus komen 1.004 Deense jongeren voor de rechter

De bedoeling was dat Sara en een vriend uit zouden gaan in de stad. Maar ze bleef bij hem thuis en ze hadden seks. Later die avond kwamen er nog vier vrienden van de jongen langs. Die voorjaarsavond in 2015, ergens in het Deense Noord-Seeland, stelden de vijf jongens de 15-jarige scholiere bloot aan seksueel geweld, waarbij ze haar grenzen overschreden.

Alles werd tegen haar zin gefilmd.

De week erna werd Sara wakker met het berichtje: ‘Hé Sara, ik heb een filmpje van je en als je mij geen naaktfoto stuurt, stuur ik hem door naar al mijn vrienden.’

Dat weigerde ze. Maar volgens Sara maakte dat niets uit. De jongen schreef dat hij het filmpje toch al aan alle leerlingen uit hun jaar had gestuurd.

Het was het begin van een onuitwisbaar drama.

De belachelijke eenvoud van het verspreiden van wraakporno

Jarenlang zou de video van telefoon naar telefoon gaan, totdat jongeren in heel Denemarken hem hadden ontvangen.

Net zoals twee andere filmpjes van minder dan een minuut van Sara. In een andere is een van de jongens te zien met een erectie. Omdat beiden 15 waren, zijn de video’s nadien als kinderporno geclassificeerd.

En de 1.004 jongeren die achter het delen zaten, die worden aangeklaagd voor het verspreiden van kinderporno, in de grootste rechtszaak in z’n soort uit de Deense geschiedenis – en waarschijnlijk wel de hele wereld.

Waarom dit relevant is?

Het antwoord is simpel: het delen van filmpjes gebeurt overal. Geen enkele generatie kan zo eenvoudig naaktfoto’s uitwisselen als de pubers van nu.

Geen enkele generatie kan zo eenvoudig naaktfoto’s uitwisselen als de pubers van nu

Op Snapchat, Facebook Messenger en in besloten Facebookgroepen kunnen ze die in een paar swipes delen, en voor je het weet hebben ze de beelden door het hele land verspreid. En dat verspreiden heeft geheel nieuwe, veel ernstiger consequenties.

Overal in de wereld bestaan namelijk ‘wraakpornonetwerken’. RTL Nieuws bracht bijvoorbeeld een netwerk met 30.000 foto’s en video’s van honderden Nederlandse meisjes aan het licht.

Het zegt veel over het digitale tijdperk en de kwetsbaarheid van jongeren online, en hoe de samenleving daarop reageert.

De Deense politie en het Openbaar Ministerie geven met de massale vervolging een krachtig signaal af: dus jij wilt filmpjes met belastend materiaal verspreiden? Dan ondervind je de consequenties ook.

September 2015Op een politiebureau in Noord-Seeland

Sara’s moeder krijgt te horen wat er is gebeurd

In de late zomer van 2015 meldt een werknemer van Sara’s voormalige school zich bij de politie van Noord-Seeland: Sara heeft hem in vertrouwen genomen en over de filmpjes verteld, die inmiddels rondgaan onder scholieren uit de hele provincie.

Een agent belt vervolgens Sara’s moeder op, en vertelt haar wat haar dochter al sinds de lente geheim heeft gehouden. Er valt van alles op z’n plek: haar dochter lijkt al maanden zichzelf niet. Ze was altijd opgewekt en plichtsgetrouw, maar is tegenwoordig boos en teruggetrokken.

Sara’s moeder huilt, die avond. Tegen de Deense krant Information zegt ze later: ‘Voor mij draaide alles vanaf dat moment om één ding: Sara er weer bovenop helpen.’

Oktober 2015Op een anoniem forum

In heel Denemarken zoeken mensen naar de video’s

Op een avond in oktober vraagt een gebruiker van een Deens internetforum of iemand in het bezit is van de filmpjes met Sara. De vraag toont aan dat er een keerpunt is bereikt. Als iemand op dit forum een link naar de filmpjes plaatst, kan iedereen ze downloaden – en met iedereen bedoel ik echt iedereen op het internet.

We weten niet wat eraan vooraf is gegaan. Vanaf het moment dat de filmpjes de telefoon verlaten waarop ze waren gefilmd, gaan ze rond in privéchats op Facebook Messenger en in besloten groepen waartoe we geen toegang hebben.

Maar het internet vergeet nooit.

De nationale zoekgeschiedenis van Denemarken (en andere landen) kun je nazoeken via Google Trends, waarin Google bijhoudt wanneer en waar op welke woorden wordt gezocht. Zo kunnen we de zoekopdrachten met Sara’s naam in kaart brengen.

Binnen de kortste keren googelen jongeren uit heel Denemarken Sara’s naam

Al in maart 2015 zoeken er genoeg mensen om de grafiek van Google te laten uitslaan. We zien dat er die maand tien zoekopdrachten op Sara’s naam zijn. Gedurende de zomer neemt de interesse toe – met aandacht uit het hele land. De zoekopdrachten bereiken hun hoogtepunt in oktober met duizend zoekopdrachten op haar naam. Dat kun je ook van het internetforum afleiden.

Daar vraagt iemand de video van Sara te delen als je die hebt. Iemand anders schrijft: ‘Guys, ze is nog maar 14, mods verwijderen die. Zoek haar op Facebook, pedo’s.’

Een derde gebruiker vraagt of Sara wist dat ze werd gefilmd en wat haar drijfveer was. Op dat moment lijkt niemand op het forum de filmpjes daadwerkelijk te hebben gezien; iemand schrijft dat er zo’n tien tot vijftien jongens in voorkomen (in werkelijkheid zijn het er vijf). ‘Het is megabizar.’

‘Ha ha ha, niet te geloven’, schrijft een vierde. ‘Klinkt als een topavond bij de betere klasse.’

Sara ontkent dat ze zich vrijwillig liet filmen en dat ze er geld voor kreeg. Maar op het internetforum weet niemand dat nog en binnen de kortste keren googelen jongeren uit heel Denemarken Sara’s naam.

November 2015 Ergens in Noord-Seeland

Sara krijgt crisishulp

We weten maar weinig van wat er in die periode gebeurt. Maar Sara’s moeder vertelt Information dat haar dochter in het najaar een psycholoog bezoekt. In die tijd, vertelt haar moeder, verhoort de politie van Noord-Seeland haar dochter. Sara heeft inmiddels aangifte gedaan tegen de jongens die de fimpjes verspreidden.

Ondertussen wordt Sara’s moeder iedere dag door bezorgde ouders gebeld. Ze bellen niet alleen meer uit Noord-Seeland, maar uit het hele land.

Ze vertellen allemaal hetzelfde: dat hun kind één of meer filmpjes met haar dochter heeft ontvangen.

December 2015Op een kostschool ergens in Denemarken

Mikkel krijgt de filmpjes

Op een kostschool ergens in Denemarken ligt Mikkel in bed. Zijn kamergenoot is al diep in slaap. Vanaf half elf ’s avonds moet het rustig zijn, meestal speelt Mikkel voor het slapen nog wat op zijn laptop of telefoon. Deze avond chat hij via Facebook Messenger met een schoolvriend.

Mikkel is niet zijn echte naam. Hij is nu 18, zit op het vwo en vreest voor zijn toekomstige kansen op werk. Ook de namen van zijn vrienden zijn om die reden gefingeerd. Mikkel heeft mij schermafbeeldingen van hun gesprek gestuurd die laten zien dat hun gesprek als volgt verloopt:

Mikkel en zijn vriend hebben het eerst over de voetbalteams waartegen ze nog moeten spelen. Uit het niets vraagt de vriend aan Mikkel of hij een paar fucked up filmpjes wil zien. Het gerucht gaat, zo schrijft hij, dat de mensen op de filmpjes op een school zitten niet ver bij die van hen vandaan.

‘Ik weet het niet’, antwoordt Mikkel. ‘Ik heb die ene bekeken die je naar Malthe hebt gestuurd. 😂 Heb je niet wat beters?’

De vriend stuurt twee filmpjes.

‘Dit is echt fucked up’, schrijft de vriend en hij vraagt of Mikkel ook de derde video wil hebben. ‘Die is echt ziek.’

‘Ja!’ antwoordt Mikkel. Hij krijgt de filmpjes.

‘Fuck, zij is out en die jongens zijn geil’, schrijft Mikkel terug – zijn vriend liket het bericht.

Dit is het nieuwe normaal

Als je je erover verbaast waarom Mikkel en zijn vriend zo luchtig reageren op de filmpjes die ze in bezit hebben en verspreiden, bedenk dan dit: als je jong bent is het niet abnormaal om naaktfoto’s en -video’s te ontvangen zonder toestemming van de naakte persoon in kwestie.

Uit een peiling van EenVandaag^* blijkt dat 28 procent van de ondervraagde Nederlanders tussen 12 en 24 jaar weleens een naaktfoto of -filmpje van zichzelf heeft gemaakt. 57 procent heeft weleens meegemaakt dat er op school, op het werk of in een vriendengroep (bijvoorbeeld op WhatsApp) een naaktfoto of -filmpje in omloop is geweest.

In Denemarken zijn de cijfers vergelijkbaar. Dat wil zeggen dat het voor Deense en Nederlandse jongeren normaler is om wél een illegale naaktfoto van iemand te hebben ontvangen dan niet.

Het vaakst gebeurt dat via Facebook Messenger of Snapchat. In een Deens onderzoek schreef een 17-jarig meisje: ‘Helaas heb ik meegemaakt dat een vier jaar oude foto van mij in bh die ik naar een jongen had gestuurd toen ik 13 was, nu is gedeeld in een Facebookgroep met 30.000 leden.’

December 2015 Ergens in Oost-Jutland

Mikkel stuurt de filmpjes door

Terug naar Mikkel, die met kerst naar huis gaat in Oost-Jutland. Op 25 december spreekt hij via Facebook Messenger af met een oude schoolvriend. In datzelfde gesprek vraagt Mikkel: ‘By the way, heb jij die filmpjes gezien?’

Dat heeft zijn vriend niet. Mikkel legt uit: ‘Er zijn een paar jongens die een meisje geld hebben gegeven zodat ze alles met haar konden doen.’

‘Nee, wat’, antwoordt de vriend. ‘Heb jij ze?’

Mikkel stuurt de filmpjes door. Het ene duurt 32 seconden, het andere 57 seconden. De vriend bekijkt ze en vraagt daarna: ‘Is er vervolgens iets met hen gebeurd?’

Mikkel antwoordt: ‘Dat weet ik niet. Maar het is behoorlijk ziek…’

Januari 2016 Ergens in Oost-Jutland

Oliver deelt de video’s met een collega

Ook in de klas van Oliver hadden ze allemaal van de video’s gehoord die met kerst waren verspreid. Wat er op de video’s te zien was, had hij noch andere vijftienjarigen die hij kende, ooit eerder gezien. En als je er met iemand over wilde praten, moest je de filmpjes zien, was Olivers redenering.

Oliver, die nu 17 is en op de hogeschool zit, wil anoniem blijven. Hij is net als Mikkel aangeklaagd voor verspreiding van kinderporno en vreest voor zijn toekomstige kansen op de arbeidsmarkt als dit naar buiten komt.

Het klinkt nu vreemd, maar toen dacht ik niet aan Sara als een slachtoffer. Niemand van ons wist wie zij was

Op school was Oliver een deel van wat hij beschrijft als een ‘kliek’ van vijf of zes jongens uit de klas. Ze hadden een groep op Facebook Messenger en hier deelde iemand begin 2016 de filmpjes.

‘Ik had nog nooit zoiets gezien’, vertelt Oliver. ‘Het was absoluut onprettig om naar te kijken.’

Vanaf hier werden de video’s, zoals hij het zich herinnert, verder gedeeld in een groepschat met meer jongens van school. Volgens Oliver hadden de leraren niks in de gaten. En er was niemand die bezwaar maakte tegen het delen. Zelf stuurde hij het filmpje naar een collega.

‘Op geen enkel moment heb ik gedacht dat het verkeerd was wat we deden. Dat klinkt nu vreemd, maar toen dacht ik niet aan Sara als een slachtoffer. Niemand van ons wist wie zij was.’

Februari 2016Op een anoniem forum

De video’s komen op een illegale site

Op het anonieme internetforum zijn inmiddels meerdere gebruikers gefrustreerd over het feit dat niemand de video’s met Sara erop wil delen. Iemand schrijft: ‘Iedereen heeft het erover dat ze bestaan, maar ze zijn helemaal nergens te vinden.’

Iemand post dat een vriend van hem ze op zijn telefoon heeft. ‘Zorg dan dat je ze krijgt’, is de reactie. Maar er gebeurt niets – waarna scheldpartijen losbarsten. Totdat een anonieme gebruiker tegen 17.00 uur schrijft: ‘Houden jullie je kop als jullie het filmpje krijgen…?’

Dat willen ze wel. Maar er waren technische problemen en de video’s verschijnen maar niet. De gebruikers vullen de wachttijd met het delen van foto’s van drie meisjes in een bad en een pin-up met een nazi-armband om. Het is dan al bijna 21.00 uur. ‘Kom op nou met die fucking video…’, schrijft iemand. ‘Mee eens’, schrijft een ander. ‘Ik zit te wachten met m’n stijve pik. Ik val bijna flauw… Het duurt zo lang.’

Na bijna drie uur deelt de anonieme gebruiker een link.

Hij leidt naar een versleuteld platform waar je grote bestanden kunt delen. Op platformen als deze is iedereen die uploadt en downloadt anoniem, en de link naar de foto’s en video’s vernietigt zichzelf na een bepaalde tijd, wat – naast de encryptie – een reden is dat het vrijwel onmogelijk is de daders op te sporen. Via deze platformen kun je op enorme schaal illegaal foto- en videomateriaal verspreiden.

De gebruiker die de link deelt, voegt een wachtwoord toe dat uit een reeks grote en kleine letters en cijfers bestaat. ‘Probeer dit maar, mietjes’, schrijft hij.

Het zijn de filmpjes met Sara.

Voorjaar 2016In de rechtbank in Lyngby

De eerste jongens worden veroordeeld voor het verspreiden van kinderporno

Een jaar nadat de video’s beginnen te circuleren, googelen meer mensen dan ooit Sara’s naam: bijna drieduizend zoekopdrachten per maand in het voorjaar en de zomer.

De hernieuwde interesse komt er doordat radiozender Radio24syv op 30 maart vertelt dat twee jongens uit Noord-Seeland die de video’s hebben gedeeld een boete van 270 euro krijgen voor het verspreiden van kinderpornografie.

Psycholoog Kuno Sørensen van Save the Children omschrijft de zaak als een van de ergste seksuele schendingen in Denemarken die op camera zijn opgenomen. De pers pikt het bericht op en een week later spreken Sara en haar moeder voor de eerste en enige keer in het openbaar, in een interview met Information.

Henrik Gunst, die destijds het onderzoek bij de politie van Noord-Seeland leidde, vertelt me dat hij na het vonnis dacht dat de zaak – in elk geval wat hemzelf betrof – was afgesloten.

‘Ze kregen beiden een boete, we wisten de filmpjes te verwijderen uit de groepen waarvan we wisten dat ze er aanwezig waren en toen hebben we de zaak afgesloten.’

Maar de belangstelling voor de filmpjes met Sara was allesbehalve gestopt. Een paar weken later brengt een rapper een nummer uit dat aan de filmpjes refereert. Op Spotify wordt het nummer in drie weken tijd 15.000 keer afgespeeld – genoeg voor een tweede plaats op de virale hitlijst van de muziekdienst.

Een paar dagen later verwijdert Spotify het liedje.

Zomer 2017Bij de politie van Noord-Seeland

Facebook meldt de zaak

Op een zomerdag in juni 2017 krijgt onderzoeksleider Henrik Gunst een telefoontje van het centrum voor cybercriminaliteit van de landelijke recherche.

Gunst heeft eerder jacht gemaakt op merkvervalsers en bendeleden en heeft ergens in een houten hutje bij een meer in Noord-Seeland duizend wapens en anderhalve ton aan munitie gevonden.

Maar Operatie Umbrella, zoals de zaak over de video’s met Sara later wordt genoemd, is anders dan andere zaken.

Gunst hoort dat de recherche via Interpol een aangifte binnen heeft gekregen tegen meer dan duizend Deense jongeren die via Facebook Messenger seksvideo’s met minderjarigen erop hebben gedeeld met vijfduizend anderen.

Facebook had de krenkende seksvideo’s eerder in het jaar ontdekt en had uitgezocht wie ze wanneer met wie had gedeeld via Messenger. In een persverklaring staat dat het daarvoor het programma PhotoDNA heeft gebruikt, dat automatisch  materiaal scant dat via Messenger wordt gedeeld en dit vergelijkt met bekende kinderporno.

De politie zag de mogelijkheid om de Deense jongeren een wake-upcall te geven

Daarna had Facebook – dat is wettelijk verplicht – de zaak gemeld bij het Amerikaanse National Center for Missing and Exploited Children. Deze ngo had de aangiftes uitgewerkt.

‘Het telefoontje maakte me verdrietig’, herinnert de 57-jarige Gunst zich. ‘Ik wist hoeveel dat arme meisje had doorgemaakt. Nu begon het weer van voren af aan.’

Het merendeel van de verdachten had de video’s maar een enkele keer gedeeld, anderen honderden keren. De filmpjes waren, zo klonk het aan de telefoon, dezelfde als die waarvoor Gunst een jaar eerder boetes had opgelegd.

‘Hier werden meer dan duizend mensen uit heel Denemarken ervan verdacht dezelfde video’s te hebben verspreid – en daarom besloten we dat ze gelijk moesten worden behandeld en gestraft’, vertelt Gunst.

De politie van Noord-Seeland zag tegelijkertijd de mogelijkheid om de Deense jongeren een, zoals Henrik Gunst het noemt, wake-upcall te geven.

‘We wisten dat het iets zou zijn waarover aan de keukentafel heel veel gesproken zou worden’, zegt hij. ‘Het was een gigantische zaak.’^*

Oktober 2017Bij NC3, de nationale recherche in Glostrup

Camilla Lund begint met het onderzoek van Operatie Umbrella

In Glostrup krijgt Camilla Lund in dat najaar een baan bij de nationale recherche. Henrik Gunst had de 37-jarige Lund, die gespecialiseerd is in wraakporno, uitgeleend als inbreng van de politie Noord-Seeland aan Operatie Umbrella.

De politieregio’s met de meeste verdachten leveren elk een rechercheur. Drie maanden lang werken vijf rechercheurs gedetailleerde zaken uit voor elk van de 1.004 verdachten.

Het doel is dat het voor elke afzonderlijke politieregio eenvoudig wordt de jongeren te verhoren en aan te klagen.

Voor iedere persoon is er informatie die ze zelf op Facebook hebben ingevuld. Naam, mailadres, leeftijd, telefoonnummer, adres enzovoort. Die informatie vergelijkt Lund met de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens om de verdachten te identificeren.

Daarnaast geeft Facebook door wie welke video’s heeft ontvangen of verstuurd, plus de drie voorafgaande en volgende berichten van het gesprek op Messenger, zodat de context duidelijk wordt.

‘Daaruit hebben wij kunnen zien of ze wisten dat Sara onder de 18 was, of ze om de video’s hadden gevraagd en of degene aan wie ze de video stuurden zich gekrenkt voelde door het materiaal. Het zou allemaal strafbaar zijn’, zegt Camilla Lund.

Op 15 januari 2018 maakt de Deense recherche Operation Umbrella openbaar, en de eerste honderd-en-nog-wat verdachten krijgen een oproep voor verhoor op het plaatselijke politiebureau. Van minderjarigen krijgen de ouders een brief.

Februari 2018Op een politiebureau in Seeland

Oliver wordt verhoord

De nachten nadat Olivers moeder een brief van de politie heeft gekregen, slaapt hij slecht.

Hij heeft zijn moeder opgebiecht waar het om ging, dat is het probleem niet. Zij had het kalm opgevat – hoe had Oliver kunnen weten dat het meisje onder de 18 was? Hij kende haar niet. Bovendien, had zijn moeder gezegd, waren ze even oud, en om dat kinderporno te noemen leek haar nogal heftig.

Maar Oliver is bang voor wat een veroordeling voor de verspreiding van kinderporno betekent voor zijn toekomst.

Nu is de dag van het verhoor gekomen, en omdat hij 17 jaar is, heeft hij zijn ouders bij zich.

Op het politiebureau moet Oliver op de foto, daarna neemt een agent vingerafdrukken en een beetje speeksel met zijn DNA af. Zijn ouders staan erbij en kijken ernaar. ‘Het leek wel een boze droom om je zoon behandeld te zien worden als iemand die iemand anders heeft vermoord’, vertelt de moeder van Oliver de dag erna aan de telefoon. ‘En waarvoor? Eén video die hij twee jaar geleden had gedeeld?’

Ik hoop dat jongeren nu begrijpen dat ze voorzichtig moeten zijn met het delen van foto’s en filmpjes. Anders zou datgene wat wij nu doormaken zinloos zijn

De politie neemt ook Olivers telefoon in en doorzoekt die op kinderporno. Het zijn vijf heel lange minuten. De politie vindt niets.

Tijdens het verhoor verklaart Oliver dat hij onschuldig is. Hij wist niet dat hij kinderporno deelde, zegt hij.

Maar als hij de verhoorkamer verlaat, is hij aangeklaagd voor het verspreiden van kinderporno. ‘Ik weet niet wat er nu met me zal gebeuren’, vertelt Oliver, duidelijk geschokt.

Zijn moeder zegt dat ze een advocaat naar de zaak zal laten kijken. Meer valt er op dat moment niet te doen. De familie weet niet wanneer Olivers zaak voor de rechter komt – als dat überhaupt gebeurt. De laatste keer dat ik met Olivers moeder spreek, zegt ze:

‘Ik hoop oprecht dat jongeren nu begrijpen dat ze echt voorzichtig moeten zijn met het delen van foto’s en filmpjes. Anders zou datgene wat wij nu doormaken zinloos zijn.’

Februari 2018 In de rechtbank in Lyngby

De vonnissen worden uitgesproken

De hoofdpersoon in een van de eerste rechtszaken van Operatie Umbrella is een 19-jarige man uit Noord-Seeland, die als 17-jarige in 2015 twee van de filmpjes had gedeeld in drie Facebook Messenger-groepen, met in totaal 59 personen.

De openbaar aanklager eist zestig dagen voorwaardelijke gevangenisstraf, de verdediging eist vrijspraak, omdat hij niet wist dat de gefilmde minderjarig was.

Daarbovenop eisen de letselschadeadvocaten een schadevergoeding. Voor Sara 13.500 euro en voor de jongen die met een erectie te zien was 10.000 euro.

Er staat die dag veel op het spel en niet alleen voor de betrokkenen. De rechtszaak is een van een reeks proefprocessen waarbij het Openbaar Ministerie wil weten hoe streng de resterende duizend zaken naar verwachting worden bestraft.

Uit het materiaal van de rechtbank in Lyngby blijkt voor de eerste keer en uit de eerste hand hoe chatberichten van Facebook als bewijslast in de rechtszaal zijn gebruikt – en dat is interessant.

De aangeklaagde 19-jarige, gekleed in wit overhemd en grijze sweater, een donkere broek en witte sneakers, begint met de verklaring dat hij nooit naar de seksvideo’s met Sara en de jongens heeft gevraagd. Ze zijn ‘uit het niets’ opgedoken in een Facebookgroep met een paar vrienden van school.

Hij vindt ook niet dat je aan de video’s kon zien dat het kinderen waren. ‘Op de beelden is het donker, ze zijn onscherp en van slechte kwaliteit’, staat in het rechtbankverslag.

De destijds 19-jarige zegt dat hij dacht dat de seks vrijwillig gebeurde. ‘In het filmpje wordt gelachen.’

Maar de verklaring van de 19-jarige werd kritisch aangepakt.

Uit de chatgesprekken komt naar voren dat hij de jongens op de filmpjes kende –  of in elk geval wist op welke school ze zaten.

Ook blijkt dat hij een link naar het Facebook-profiel van Sara toegestuurd kreeg, wat volgens de rechters aangeeft dat hij en zijn vrienden geïnteresseerd waren in wie ze was – en dus ook moeten hebben geweten dat ze onder de 18 was. Plus, vinden de rechters, op de filmpjes had hij heel goed kunnen zien dat Sara en de jongens nog geen 18 waren.

Daarom, luidt de uiteindelijke conclusie, is bewezen dat hij schuldig was aan de verspreiding van kinderporno. Het vonnis: veertig dagen voorwaardelijke gevangenisstraf. Over de schadevergoeding besluit de rechter niets.

Op dezelfde dag wordt elders een 20-jarige man veroordeeld tot dertig dagen voorwaardelijke gevangenis voor het vijf keer delen van de video’s aan in totaal twaalf personen.

De dag erna krijgt een 22-jarige man tien dagen gevangenisstraf voor het delen van de video’s met zeven vrienden. Een 18-jarige krijgt dertig dagen en een 19-jarig meisje tien dagen voorwaardelijk.

Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep. Het vindt de straffen niet hoog genoeg.

Het is nu aan de hooggerechtshoven om te bepalen hoe streng de iets meer dan duizend jongeren moeten worden bestraft.

Hoe het nu verder gaat

Deze zaak is een wake-upcall geweest voor iedereen, zegt psycholoog Kuno Sørensen van Save the Children. ‘We hebben collectief gefaald met het voorlichten over het delen en publiceren van intieme privéfoto’s. Het is een schending van hoe we met elkaar dienen om te gaan en onze moraal, en kan verstrekkende gevolgen hebben voor de slachtoffers.’

Wat je op internet doet is onderdeel van het echte leven, met echte mensen, benadrukt hij. ‘We zien dat deze zaak een grote impact heeft op hoe mensen, en vooral jongeren, denken over en reageren op het delen van privémateriaal zonder toestemming.’

Mikkel moet eind maart voor verhoor naar de politie Midden-Jutland. Omdat hij 18 is, hebben zijn ouders nooit een brief van de politie ontvangen – en hij heeft hen niks verteld. Het betekent ook dat hij zelf zijn advocaat betaalt.

Hij heeft er nachtmerries van.

Ook Oliver heeft allerlei gedachten: hoe groot zal een eventuele boete worden? Loopt hij het risico in de gevangenis te belanden en wat zeg je als een werkgever naar je strafblad vraagt?

‘Ja, wat zeg je dan?’ vraagt Oliver als ik hem een week voor het verhoor aan de lijn heb. ‘Eh, je moet wel even weten dat ik veroordeeld ben voor het verspreiden van kinderporno. Maar ik was vijftien – en dat was het meisje in het filmpje ook.’

Hij grinnikt. Zwijgt vervolgens.

Het is twee jaar geleden dat hij de video met zijn collega deelde. ‘Er is sindsdien zo waanzinnig veel gebeurd. Nu weet ik heel goed dat het verkeerd is.’

‘Natuurlijk’, zei hij vervolgens. ‘Haar leven is verwoest, en nu zullen duizend mensen – inclusief ikzelf – ook hun levens verwoest zien worden voor iets wat lang geleden heeft plaatsgevonden. Ik weet niet of ik dat rechtvaardig vind.’

Op een ander anoniem internetforum zijn deelnemers aangedaan door het nieuws over de rechtszaken. ‘Iedereen flipt en noemt het kinderporno.’ Iemand vraagt wie er nog meer aangeklaagd is. Dat was niemand. Maar meerdere mensen werden nu nieuwsgierig naar de filmpjes.

‘Ziet ze er lekker uit, en heb je een naam, zodat je haar kunt zoeken?’ vroeg iemand. Wat ervoor zorgde dat een ander schreef:

‘Jij hebt ook geen enkel medeleven voor het slachtoffer, of wel? Mijn god, wat ben jij afgestompt. Ik hoop dat je ook een aanklacht in de bus krijgt.’

Na een tijdje verstomt het gesprek, omdat niemand de video’s deelt – iemand schrijft dat dit wellicht komt door de angst voor een vervolging. Een paar dagen later verschijnt het volgende commentaar:

‘Probeer eens te beseffen wat dit eigenlijk met het leven van een meisje kan doen… Mijn god, ik hoop dat jullie nog een keer goed nadenken over waar jullie mee bezig zijn.’

Niemand heeft daarna nog gereageerd.

Dit artikel verscheen eerder in het Deens op Zetland en is vertaald door Kor de Vries. Het is door de redactie van De Correspondent bewerkt en ingekort.

Meer lezen?