Beste,
Als we literair recensenten moeten geloven, schrijft Maxim Februari, moeten we het van de hedendaagse roman niet hebben. Waarvan dan wel? Brainy books! In deze nieuwsbrief: het succes van Yuval Noah Harari verklaard, plus een fijne leeslijst voor de non-fictieliefhebber.
Rechtlijnige romans
Maar eerst: hoe de speelsheid uit de literatuur verdween en plaatsmaakte voor rechtlijnige romans. Daarover schrijft Maxim Februari in NRC een rake column: ‘In een gestroomlijnde wereld geen champagne.’
Zo lichtvoetig de kop, zo somber de diagnose.
We leven volgens Februari in een ‘cultuur die niet meer neuriet, die jonge mensen niet meer uitnodigt tot experimenteren in de openbare ruimte en het landschap, maar die ze terroriseert met studieschulden, literaire voorschotten, boekhoudprogramma’s, oplagecijfers, leesminuten, bestsellerlijsten, recensiesterren, recensieballen – en ze vervolgens verwijt eenduidig te zijn.’
Het ligt, wil Februari maar zeggen, niet alleen aan de schrijvers. ‘Als wij op onze beurt in onze eigen tijd niet meer tintelen, als de champagne niet meer stroomt en de fonteinen niet meer spuiten, dan beschrijven die rechtlijnige romans van tegenwoordig dat geniaal.’
Brainy books
Met dit in het achterhoofd las ik in The Guardian een – voor een uitgever van non-fictie – opwekkend stuk met de titel How the ‘brainy’ book became a publishing phenomenon. Hoe kan het, vraagt de krant zich af, dat Yuval Noah Harari met zijn boeken Sapiens en Homo Deus zo’n ongekend succes heeft? Alleen al van de Engelstalige editie van Sapiens verkocht hij er wereldwijd in 2017 al meer dan een miljoen, en zijn tweede boek Homo Deus lijkt dat aardig bij te benen. Het antwoord: serieuze tijden vragen om serieuze boeken.
Het stuk richt zich op Groot-Brittannië en de boekenmarkt aldaar – aan het woord komen Britse uitgevers, redacteuren en een inkoper non-fictie bij boekhandel Waterstones die hun licht laten schijnen op het succes van Harari’s boeken. Maar het stuk verklaart ook waarom in de rest van de wereld ‘intelligente non-fictie’ zo’n succes is.
De oorzaak is hier juist niet een ‘gestroomlijnde wereld’, maar eentje die zo onzeker en complex is dat mensen naar intelligente en uitdagende boeken grijpen om er chocola van te maken.
Benieuwd naar de beste brainy books van dit decennium? The Guardian maakte een lijst. Handig voor wie nog ruimte heeft in zijn koffer. Op vakantie las ik zelf toevallig een boek dat erop staat: Being Mortal: Medicine and What Matters in the End van Atul Gawande (nummer 10 op de lijst, hier ook aanbevolen door mijn collega Lynn Berger). Gawande laat patiënten, zorgverleners en ouderen aan het woord over de laatste fase van het leven – en wat het leven in die fase nog het leven waard maakt. Erg mooi.
Veelgelezen voetbalboeken
Wie het ook goed doet in de bestsellerlijsten: sportschrijver Michel van Egmond. Van zijn voetbalboeken (onder andere Gijp, Kieft, De wereld volgens Gijp) werden in de afgelopen zes jaar meer dan een miljoen verkocht. In dit stuk in de Volkskrant proberen vier (bevriende) experts zijn succes te verklaren. Ik verklap vast: ‘talloze factoren.’
Van Egmond zelf geeft een heerlijk Cruyffiaans antwoord: ‘Wat het succes van mijn boeken bepaalt, weet ik niet. Maar ik weet inmiddels wel precies wat ik moet doen.’
Tot de volgende,
Milou
Mijn nieuwsbrief per mail ontvangen? Dat kan! Bijna elke week stuur ik een mailtje waarin ik je op de hoogte houd van mijn zoektocht naar het lezen, schrijven en uitgeven van de toekomst.Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!