/dc-useruploads-images/a64e7d7b05b34185afe055b51fc874ef.png)
Een groep wilde Indische tuimelaars uit Port River bij Adelaide in Zuid-Australië leert elkaar ‘lopen op water’, dat beschrijft vandaag gepubliceerd onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Biology Letters. Dit waterlopen of tail-walking is gedrag waarbij de dolfijn het lijf vrijwel geheel uit het water opricht door woest met de staartvin heen en weer te peddelen. Vaak ‘loopt’ ze daarbij eveneens enkele meters achteruit.
Eerste auteur en marien bioloog Mike Bossley van de stichting Whale and Dolphin Conservation, is enthousiast over het fenomeen. Bossley: ‘Dat er binnen dierpopulaties culturele overdracht van gedragingen plaatsvindt, is al wel een tijdje bekend.’ Denk aan orka’s die elkaar leren hoe je zeehonden van een ijsschots spoelt, of aan dolfijnmoeders die dochters voordoen hoe je jaagt met een zeesponsharnas. (Vorige maand wijdde ik een groot stuk aan dit soort ‘walviscultuur’.)
‘Maar zo’n duidelijk voorbeeld van alom gekopieerd gedrag dat niks te maken heeft met voedsel of seks en ook geen ander duidelijk doel dient, dat is zeldzaam.’
Het staartlopen lijkt eerder een circustruc. En dat is het ook. Staartlopen werd geïntroduceerd aan de wilde Port River-groep door dolfijn Billie, na diens tijdelijke verblijf in dolfinarium Marineland. In 1987 zwom Billie enkele tientallen kilometers weg van haar thuishaven en belandde in het vervuilde kanaal Patawalonga Creek waar ze niet meer wegkwam door een verwarrende sluis.
Na twee weken werd ze gered uit het vieze water en ter observatie drie weken in Marineland ondergebracht. Aldaar kopieerde Billie het staartlopen vermoedelijk van de dolfijnen in gevangenschap.
De staartlooprage
Zeven jaar later werd staartlopen voor het eerst door Bossley in het wild bij Billie waargenomen en kort daarop bij een andere dolfijn genaamd Wave, een vrouwtje waar Billie vaak mee zwom. Bossley: ‘Dit is zulk ongewoon gedrag voor dolfijnen, ik dacht meteen aan Billies tijd in het dolfinarium.’
Toch was het pas twintig jaar na Billies terugkeer, vlak na haar dood door nierfalen in 2009, dat het wilde staartlopen echt een vlucht nam. In deze periode voerde Wave haar staartloopfrequentie sterk op en trok zo elf andere individuen van de Port River-dolfijngroep – voornamelijk jongvolwassen vrouwen en hun nageslacht – in de staartlooprage mee.
Behoort staartlopen dan inmiddels tot de dolfijncultuur? Bossley: ‘Het is eerder een soort hybride mens-dolfijncultuur. Het gedrag ontstond pas toen mensen dolfijnen vis gingen voeren.’ Je houdt de vis boven het water en de dolfijn komt omhoog. Dan houd je de vis steeds hoger en beweeg je hem naar links of rechts. De dolfijn volgt. ‘En zie daar: staartlopen.’
Toch is het onwaarschijnlijk dat Billie het staartlopen oppakte in de hoop dat dat het vis zou doen regenen. ‘Voor zover ik kon achterhalen is Billie nooit beloond voor dit gedrag.’ En Billies wilde vriendin Wave sowieso niet.
‘Bij mensen is het nadoen van elkaars gedrag dé manier om te laten zien dat je tot een bepaalde groep behoort’
Wat maakt wilde dolfijnen dan zo enthousiast over staartlopen? Bossley: ‘Bij mensen is het nadoen van elkaars gedrag dé manier om te laten zien dat je tot een bepaalde groep behoort. Ik heb bijvoorbeeld de gewoonte – volgens mijn vrouw bijzonder ergerlijk – om het accent te kopiëren van degene met wie ik praat.’
‘Dit soort dingen doen we, het brengt ons dichter bij elkaar. En de enige verklaring voor de verspreiding van staartlopen die ik bedenken kan, is dat dit ook geldt voor dolfijnen.’
Met Waves dood in 2014 is het staartlopen rond Adelaide wel in het slop geraakt. Bossley: ‘Toen dacht ik: hier stopt het, goed moment voor een artikel.’ Maar: wild staartlopen is nog niet helemáál weg.
Misschien dat Waves zoon Tallula – nu een incidenteel staartloper – de handschoen later nog eens in alle hevigheid oppakt.
Op de hoogte blijven van m’n avonturen in niet-mensland?
Ik schrijf over die andere 99 procent van de wereld: van pluizige pauwspin tot mens-varken-hybride. In deze mail houd ik je geregeld op de hoogte van vragen die ik heb, stukken die ik schreef of mooie wetenschapsverhalen van anderen.
Meer over dolfijncultuur:
Dieren hebben ook cultuur en dat is even fascinerend als problematisch, leert de flirtende walvis
Walvissen die vissen vangen met bubbels, dolfijnen die zeesponzen inzetten als harnas, bultruggen met zangrevoluties die doen denken aan The Beatles in Amerika – dit alles is niet het resultaat van instructies in het DNA, maar van cultuur, zegt walvisbioloog Luke Rendell.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
