‘Stemmen is een daad van hoop’

Vandaag ben ik lid 4 van stembureau 5 bij de gemeenteraadsverkiezingen in Dordrecht. Ik ben een van de tienduizenden burgers die eraan hechten dat verkiezingen goed en eerlijk verlopen. Daarvoor zijn we vanochtend allemaal vroeg uit bed gestapt.

Sommigen zijn vorig jaar al met de voorbereidingen begonnen. Zoals projectleider Alex Brandts van de gemeente Dordrecht en de andere zeven medewerkers van zijn Team Verkiezingen. Begin september vergaderden ze voor het eerst. Ze volgen het draaiboek dat voor verkiezingen gemaakt is. ‘Je moet blijven controleren of je niks vergeet.’ 

Alex Brandts en zijn team zaten vanochtend al voor zeven uur klaar in het stadskantoor. Ze moesten aanspreekbaar zijn voor de stembureaus. Ze moesten onmiddellijk in actie kunnen komen. Bijvoorbeeld als een voorzitter van een stembureau zich had verslapen. Of als de verlichting in een stembureau niet werkte. Verkiezingen horen ordelijk en foutloos te verlopen. Brandts en zijn team liggen vannacht ver na middernacht pas in bed.

Hun bijdrage aan de verkiezingen omschrijven ze zonder uitzondering als ‘belangrijk’ en ‘bijzonder’

Ook Frank Hofman en Arnold Hogendorp en die twaalf andere mannen van het ingenieuwsbureau Drechtsteden maken lange dagen tijdens de verkiezingen. Zij richten de stembureau in en ruimen ze ook weer op.

Eerst haalden ze gistermorgen in het ene magazijn verrijdbare plastic stembussen, aluminium stemhokjes en led-verlichting op batterijen. Daarna laadden ze in het andere magazijn stoelen, tafels, blauwe plastic kratten met wegwijzerbordjes, kartonnen dozen met versnaperingen voor de stembureauleden en een grijze container met hulpmateriaal, zoals stempotloden, enveloppen, posters en instructies.

Vroeg in de middag richtten ze de eerste stembureaus in. Ook stembureau 5, waar ik vandaag zit. Stembureau 5 huist in de gymzaal van een leegstaand schoolgebouw, wat de gemeente voor nog geen zes ton te koop aanbiedt. Het gebouw wordt anti-kraak bewoond. Speciaal voor de verkiezingen heeft de gemeente gistermiddag voor de ingang nog een straatlantaarn geplaatst.

Andere stembureaus konden pas later worden ingericht. Na vier uur, toen de scholen uit waren. Of pas ’s avond, zoals in de meeste verzorgingshuizen.

En vanochtend waren de sjouwers van het ingenieursbureau alweer om vijf uur in touw. Want al die stembureaus in scholen, kerken en bejaardenhuizen moesten voor zeven uur worden geopend. Op de meeste plaatsen moesten ook nog houten opritten voor rolstoelen worden neergelegd en richtingaanwijzers worden geplaatst.

Dat zijn ambtenaren, dat is hun werk, kun je zeggen. Maar zo praten ze er zelf niet over. Hun bijdrage aan de verkiezingen omschrijven ze als ‘belangrijk’ en ‘bijzonder.’ De burger spreekt zich uit. Zij maken dat mogelijk.

Bevoorrecht en gelukkig

Ook leden van stembureaus nemen hun taak zonder uitzondering serieus. Dat zijn er alleen in Dordrecht al 375, verspreid over 75 stembureaus. Allemaal zijn ze vanochtend om 7 uur begonnen. Pas als alle stemmen vanavond laat geteld zijn, gaan ze weer naar huis.

Lid van een stembureau word je niet zomaar, al kan iedereen het worden. Je moet wel een digitale cursus volgen. Daarbij leer je controleren of iemand mag stemmen. Daarbij kom je te weten aan welke eisen een stemlokaal moet voldoen. Het moet overzichtelijk zijn, zodat het stembureau altijd kan ingrijpen. De stembus moet vlakbij het stembureau staan. Maar tussen het stembureau en de stemhokjes moet minimaal twee meter afstand blijven. Dat is verplicht terwille van het stemgeheim.  

Sommigen melden zich aan voor de dagvergoeding van 150 euro. Anderen willen bijdragen aan het democratisch proces. En een enkeling zegt zich als lid van het stembureau bevoorrecht en gelukkig te voelen. Zoals Ali Gozalzadeh, die voorzitter zou zijn van stembureau 5, maar op het laatste moment terecht is gekomen bij een ander stembureau. 

Ali Gozalzadeh is een 34-jarige huisvader, met de breedste glimlach van heel Zuid-Holland. Hij komt oorspronkelijk uit Iran. Eind 2003 heeft hij in Nederland politiek asiel gekregen. Bij alle verkiezingen sinds 2008 was hij lid van een stembureau.

‘Verkiezingen in Iran zijn alleen maar een show,’ zegt Gozalzadeh. ‘Ik word er blij van dat elke stem in Nederland eerlijk wordt geteld. Mensen die niet stemmen, zijn moe en moedeloos. Mensen die wel stemmen, zijn ook moe, maar ze hebben nog hoop. Stemmen is een daad van hoop.’