Noem de afschaffing van de dividendtaks wat het is: een miljardengift aan buitenlandse schatkisten

Wie profiteert? Wie wint? Whodunnit?

Luister je naar Asscher, Klaver of Marijnissen, dan krijg je de indruk dat het afschaffen van de dividendbelasting zo’n typisch VVD-plan is, waarbij Shell, Unilever, Akzo – het grootkapitaal! – een douceurtje krijgen.

Bij de VVD zeggen ze juist te denken aan de mens áchter de belasting. Fractieleider Klaas Dijkhoff spreekt van ‘bijstandsmoeders die een winkeltje willen beginnen’ en in hun ambitie gefrustreerd worden door die dekselse dividendtaks. En Annemarie Jorritsma springt in de bres voor ‘een oud omaatje uit Chili die voor haar pensioen aandelen Philips wil kopen.’

Nederlandse bijstandsmoeders, Chileense oma’s, Shell, Unilever, Akzo – zelden gaat het over wie er straks echt gaat profiteren van deze maatregel.

Waar het echt om gaat: een wel heel gulle gift aan het buitenland

Eerst even over die ondernemende bijstandsmoeder. Die heeft niks te lijden onder de dividendtaks. Elke Nederlander kan zijn dividendbelasting namelijk verrekenen met zijn inkomstenbelasting. Wat wil zeggen: onder de streep betaalt geen enkele Nederlandse ondernemer die vijftien procent dividendbelasting.

De grap is dat vrijwel elke buitenlandse belegger – met dank aan onze belastingverdragen – dit ook kan. Een Amerikaanse belegger verrekent de Nederlandse dividendbelasting met zijn Amerikaanse inkomstenbelasting. Hij betaalt dus minder Amerikaanse belasting, omdat hij al Nederlandse belasting betaalt.

Dus wie profiteert er als Nederland de dividendbelasting afschaft? Niet die Amerikaanse belegger, die betaalt evenveel belasting. Nee, de Nederlandse Belastingdienst vangt minder dividendbelasting, waar de Amerikaanse fiscus opeens meer inkomstenbelasting opstrijkt. Met andere woorden: Nederland doneert een enorme bak geld formerly known as Nederlandse belastinginkomsten aan de Amerikaanse fiscus!

Wie profiteert er als Nederland de dividendbelasting afschaft? Niet die Amerikaanse belegger, die betaalt evenveel belasting

Nu zijn er – voor de goede orde – een paar landen waar je de dividendbelasting niet kunt verrekenen. Staatssecretaris Menno Snel (D66) kwam een tijdje geleden met een summier lijstje. Je moet dan denken aan Hongkong, Rusland, Kazachstan, Singapore en jawel, Chili, dat land met de bejaarde beleggers. Investeerders uit deze landen zullen dus in hun handjes knijpen bij het vooruitzicht van afschaffing.

Maar slechts een fractie van alle beleggers in Nederlandse bedrijven is afkomstig uit deze regionen. Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) becijferde een tijd terug dat zo’n 77 procent van de aandeelhouders in de top tien van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen verblijft in een land waar je dividendbelasting gewoon kunt verrekenen.

Dus stel even dat die 77 procent representatief is voor alle Nederlandse ondernemingen, dat zou betekenen dat 1,46 miljard van de 1,9 miljard euro straks naar het buitenland vloeit.

Oké, die 1,46 miljard is een beetje speculatief, maar betere cijfers zijn er helaas niet (wat op zichzelf al vrij idioot is). Hoe dan ook, dat de meerderheid van de opbrengsten helemaal niet naar buitenlandse beleggers, maar naar buitenlandse schatkisten gaat is oncontroversieel. Ambtenaren op het ministerie van Financiën gaven in de vrijgegeven dividendbelastingmemoranda bijvoorbeeld aan dat ‘het grootste deel van de budgettaire derving [dat is dus die twee miljard - JF] ten gunste komt van buitenlandse overheden.’

Even samenvattend: wat de fuck? Wat is dit? De grootste ongerichte bestedingsimpuls in ontwikkelingshulp in de naoorlogse geschiedenis?

Dus ja, aangezien het geld grotendeels in een buitenlandse schatkist belandt en niet bij beleggers, is het ook niet zo gek dat er geen greintje economisch bewijs is dat afschaffing meer banen oplevert of meer groei zal veroorzaken. ‘Over de gevolgen van deze eventuele effecten voor de Nederlandse economie heeft het CPB geen empirisch bewijs’, schreef bijvoorbeeld het Centraal Planbureau.

Dus even samenvattend: wat de fuck? Wat is dit? Een bijzonder sympathieke diplomatieke geste van Rutte aan de rest van de wereld? De grootste ongerichte bestedingsimpuls in ontwikkelingshulp in de naoorlogse geschiedenis?

Het is waanzin, en het wordt nog gekker. Want het afschaffen van de dividendbelasting gaat betaald worden door het verhogen van de winstbelasting op Nederlandse bedrijven. Dus, de VVD gaat Nederlandse bedrijven meer laten betalen, zodat buitenlandse belastingdiensten meer belasting krijgen.

Rare jongens, die liberalen.

Een cadeautje voor de buitenlandse belegger: hoe het wél kan

Nu deel ik de voorliefde van de VVD voor ons vestigingsklimaat niet. Ik hoef niet zo nodig de buitenlandse belegger te spekken, of ons bedrijfsleven in de watten te leggen. Maar áls we dat doen, laten we het dan goed doen. Een maatregel waarbij driekwart van het belastinggeld weglekt naar buitenlandse overheden lijkt mij op zijn zachtst gezegd suboptimaal.

Maar ik heb nog een vluchtweg voor de coalitie. Misschien wil een Tweede Kamerlid nog bekend worden als de man of vrouw van 1,46 miljard.

Wijzig het voorstel tot afschaffing van de dividendbelasting. Buitenlandse beleggers krijgen de betaalde dividendbelasting terug, mits ze kunnen aantonen dat het in eigen land niet verrekend kan worden. Zo behoudt de overheid anderhalf miljard euro per jaar en krijgt Rutte nog steeds datgene waar het hem allemaal om te doen was: een cadeautje voor de buitenlandse belegger.

Zoals ze in het bedrijfsleven zeggen: een win-win.

Lees ook