Wij gaan de CO2-uitstoot van De Correspondent in tienvoud compenseren. Doet jouw organisatie mee?

Hoe ga je te werk als je je organisatie duurzaam wilt maken? Die vraag zijn we bij De Correspondent aan het beantwoorden. We hebben van onszelf een proefkonijn gemaakt: in juni 2017 kondigden we aan dat we ‘100 procent duurzaam’ willen worden.

Zoals we ons eerder inspanden om de privacy van onze leden zo goed mogelijk te borgen, zo willen we ook onze principes over duurzaamheid in de praktijk brengen. Daarvoor moeten we veel leren en uitvinden – lessen die we graag delen en beschikbaar maken voor andere bedrijven en organisaties.

We volgen hierbij een stappenplan dat we opstelden na overleg met acht duurzaamheidsexperts. Een van de belangrijkste stappen: meet je vooruitgang en breng verslag uit. Dat doen we vandaag door aan te kondigen dat we met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2018 onze uitstoot in tienvoud compenseren. Met als doel een eerlijke prijs te betalen voor onze uitstoot en de wereldwijde opwarming te helpen beperken.

Het mooie van deze stap is: hij is verrassend eenvoudig én betaalbaar.

Waar een kleine organisatie groot in kan zijn

Maar eerst een stapje terug: waar hebben we het eigenlijk over? Duurzaamheid behelst allerlei aspecten: van bewust materiaalgebruik tot het voorkomen van voedselverspilling, van zuinig watergebruik tot beperken van je CO2-uitstoot. Naast talloze praktische maatregelen die iedere organisatie kan nemen – zoals scheiden van plastic afval – wilden wij eerst weten hoe groot onze impact nú is. Dat hebben we gedaan door onze CO2-voetafdruk in kaart te brengen.

Op basis van interne enquêtes over ons reisgedrag en gebruikmakend van overzichten van de vluchten die onze medewerkers de afgelopen jaren maakten, hebben we grotendeels kunnen vaststellen hoe groot de uitstoot is die wij veroorzaken.

(Wil je de uitstoot van jouw organisatie ook in kaart brengen? Gebruik deze handleiding.)

Zo kwamen we erachter dat verreweg het grootste deel van onze meetbare uitstoot wordt veroorzaakt door de vluchten die we maken. Vorig jaar zaten we wat dat betreft op een absoluut dieptepunt: bijna 85 procent van onze bekende CO2-uitstoot in 2017 kwam door vliegen. Voor een organisatie die zelf publiceert over de schadelijke impact van vliegen, was dat een pijnlijke bevinding.

Wat we de komende jaren van plan zijn

In april hebben we met twaalf medewerkers gebrainstormd over de vraag: hoe kunnen we zo duurzaam mogelijk opereren? We hadden het onder meer over onze financiën, de inkoop van producten en voedsel, hoe we reizen, hoe we gehuisvest zijn, hoe we energie verbruiken en in hoeverre onze bedrijfscultuur duurzaamheid bevordert. Per onderdeel bedachten we concrete stappen die we kunnen zetten – van overstappen naar een volledig ‘groen’ pensioenfonds tot een substantiële vermindering van onze vliegreizen.

Onder leiding van Sebastian Kersten, algemeen directeur van De Correspondent, gaan we deze ideeën de komende jaren concreet uitwerken. Ook komt er 20.000 euro beschikbaar op de jaarbegroting, om duurzame investeringen te doen. Zo wordt duurzaamheid een structureel onderdeel van onze onderneming. Onze CO2-voetafdruk moet de komende jaren een dalende lijn laten zien en we blijven periodiek verslag uitbrengen van onze vorderingen.

De stap die we nu al konden zetten

Maar we willen meer. In de vijf jaar van ons bestaan hebben we bijgedragen aan de uitstoot. De komende jaren blijven we onvermijdelijk broeikasgassen uitstoten. Daarmee blijven we bijdragen aan de opwarming, terwijl we dat niet willen. Het is een dilemma waar iedere organisatie, instantie en burger mee zit.

Maar als organisatie kunnen we daar een stap in zetten: compenseren. Dat is een van de weinige opties om CO2-uitstoot uit het verleden en onvermijdelijke CO2-uitstoot in de toekomst te vereffenen. Dit wordt dan ook een van de pijlers van ons duurzaamheidsbeleid.

Alle uitstoot die we in kaart brachten tussen 2013 en 2017, compenseren we eenmalig. En vanaf 2018 compenseren we onze CO2-voetafdruk tienmalig. Daarmee introduceren we effectief een interne CO2-prijs van bijna 120 euro per ton.

Voordat we uitleggen waarom we dat een goed idee vinden, eerst een belangrijke kanttekening. We zien deze compensatie niet als aflaat. We geloven niet dat hiermee onze lei ‘schoon’ is – want aan de bron van de uitstoot verandert deze actie niets. De compensatie doet niets af aan de noodzaak serieus en structureel duurzaamheidsbeleid in te voeren op alle vlakken van onze organisatie – niet alleen wat betreft de CO2-uitstoot.

De nadelen van CO2-compensatie – en waarom we er toch voor kiezen

Bovendien: CO2-compensatie is niet zaligmakend. Een bekende methode is nieuw bos aan te planten dat tijdens het groeien CO2 uit de lucht opneemt en vastlegt. Maar het duurt decennia voordat een groeiend bos de eerder uitgestoten tonnen CO2 daadwerkelijk heeft vastgelegd in hout. En dan nog blijft het de vraag hoelang dat bos blijft staan.

Bij veel andere projecten die CO2-uitstoot zouden compenseren, is het maar de vraag of ze steun hebben van de bevolking in de landen waar ze worden uitgevoerd, en of de uitgespaarde uitstoot daadwerkelijk het gevolg is van de investering.

Toch zetten we vol overtuiging deze stap. Want compenseren heeft volgens ons wel degelijk zin als je de goede projecten uitkiest. Wij kiezen voor projecten die behalve het aanplanten van nieuw bos ook aandacht besteden aan het behouden en duurzaam gebruiken daarvan door lokale landeigenaren of boeren. Dat is een markt waarin nog nauwelijks wordt geïnvesteerd, waardoor aannemelijk is dat onze investering er echt aan bijdraagt dat zulke veelbelovende projecten succesvol worden.

Een experiment in Oeganda heeft eerder aangetoond dat dit soort projecten de ontbossing helpt te beperken, mits de lokale bevolking de controle over het project behoudt.^*

We investeren om te beginnen in drie projecten in Peru, Oost-Timor en Bolivia. De projecten die we kiezen, voldoen aan de Gold Standard of de Verified Carbon Standard (VCS), ’s werelds meest gebruikte standaard om de vermindering in CO2-uitstoot door compensatieprojecten te controleren.

Verder investeren we in het opdrijven van de CO2-prijs in Europa, om vervuiling duurder te helpen maken. Dat zit zo: in sommige industriële sectoren moet je een zogeheten ‘emissierecht’ kopen voor elke ton CO2 die je uitstoot.

Wij hoeven zulke rechten niet te kopen, maar door dat vrijwillig te doen – en ze vervolgens te laten vernietigen door de organisatie Carbonkiller – gaat het totale aantal beschikbare rechten omlaag. Schaarste drijft de prijs op, wat in dit geval betekent dat energiebedrijven en grootverbruikers in Europa meer moeten betalen voor hún uitstoot. Dat heeft gevolgen: een hogere CO2-prijs kan elektriciteitsproducenten dwingen over te schakelen van kolen naar gas.

(Zelf ook je uitstoot compenseren? Lees hier hoe je projecten kunt kiezen.)

Een hoge CO2-prijs hoeft niet duur te zijn

Of je nu investeert in compensatieprojecten of in de aankoop van CO2-rechten; de aanbieder van het project bepaalt de prijs. Die ligt meestal rond de 10 of 15 euro per ton CO2. De aanbieder claimt in feite dat hij voor dat bedrag één ton CO2-uitstoot kan voorkomen of terugdraaien, en daarom telt dat als compensatie voor uitstoot die al veroorzaakt is.

Maar is dat genoeg? Met onze eenmalige compensatie dragen we hoogstens bij aan stabilisering van de uitstoot, terwijl die moet dalen. Dat is de reden dat we onze uitstoot vanaf 1 januari 2018 in tienvoud compenseren.

Dat doen we ook vanuit het besef dat de berekening van onze CO2-voetafdruk niet compleet is. De uitstoot van onze leden en de servers konden we bijvoorbeeld niet meetellen. Die van de boeren die ons voedsel produceren evenmin. Door in tienvoud te compenseren, hopen we dichter bij de werkelijke impact van onze activiteiten op het klimaat te komen, en zelfs bij te dragen aan een daling van de uitstoot.

Zelfs een tienvoudige compensatie van onze uitstoot is verrassend goedkoop. Voor organisaties met een lage CO2-voetafdruk komt dat neer op zo’n 100 euro per medewerker per jaar. Voor bedrijven met veel vliegverkeer en veel autogebruik gaan de kosten richting de 1.200 euro per medewerker per jaar.

Voor De Correspondent komen de kosten van eenmalige compensatie van onze historische uitstoot én de tienvoudige compensatie van de eerste negen maanden van 2018 uit op 6.500 euro. Dat is ongeveer 150 euro per medewerker of 0,2 procent van onze begroting in 2017.^*

Met dat kleine bedrag bereiken we iets heel bijzonders. Want vanaf 2018 legt De Correspondent zich hiermee een CO2-prijs op van ongeveer 120 euro per ton – tien keer de kosten van eenmalige compensatie van onze uitstoot. Zo’n hoge prijs creëert een prikkel om minder uit te stoten. Want elke uitstootreductie bespaart geld. Hierdoor maken we een retourtje Amsterdam - New York bijvoorbeeld 200 euro duurder voor onszelf.

We hopen onszelf zo te dwingen duurzamer te werken. En we dragen als organisatie uit dat we een prijs van minstens 100 euro per ton CO2 voor iedereen nodig vinden. Schattingen over de maatschappelijke kosten van CO2 lopen ver uiteen, maar een prijs van 100 euro per ton is een redelijke benadering van de verwachte toekomstige schade door CO2-uitstoot.

Als alle organisaties, burgers en overheden voor hun uitstoot 100 euro per ton CO2 zouden betalen, worden duurzame alternatieven zó rendabel dat we de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs nog kunnen halen. Dat blijkt onder meer uit berekeningen van de High-Level Commission on Carbon Prices en van het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving.

Zo’n hoge prijs zou bijdragen aan de ‘snelle, ver reikende en ongekende veranderingen in alle onderdelen van de samenleving’ die volgens het wereldklimaatpanel IPCC nodig zijn.

Doet jouw organisatie ook mee?

Kortom: de invoering van een hoge CO2-prijs binnen ons bedrijf is een effectieve manier om bij te dragen aan verduurzaming. Maar het helpt nauwelijks als wij de enige zijn die het doen. Daarom roepen we andere organisaties op met ons mee te doen.

De kosten zijn voor veel organisaties goed te dragen, blijkt uit onze ervaring en de sommetjes hierboven. Dus: doe mee, zodat we gezamenlijk een sterk signaal kunnen afgeven. Maak mét ons de sprong naar een eerlijke CO2-prijs. Zo steun je concreet en direct een snelle overgang naar duurzaamheid, terwijl je nieuw en bestaand bos beschermt. Als we het samen doen, is dat iets om trots op te zijn.

Met dank aan Kauthar Bouchallikht, Bart Crezee, en Dé CO2-adviseurs.

Bekijk ook dit stappenplan voor verduurzaming: