Update

Wat zegt deze komische hoax over de staat van de geesteswetenschappen?

Jesse Frederik& Rutger Bregman

Genderstudies, postkoloniale theorie, ‘fat studies’: deze vakgebieden grossieren in onzin, was de boodschap van drie wetenschappers die de wereld voor de gek hielden met hun verzonnen papers. Grappig en terecht: de geesteswetenschappen bedienen zich van ondoorgrondelijk jargon en obscure methoden. Dat kan beter.

Luisteraars! Twintig jaar geleden publiceerde natuurkundige Alan Sokal een befaamd onzinpaper in Social Text, een van de meest prominente postmoderne academische tijdschriften. Met onnavolgbare redeneringen betoogde hij dat quantumzwaartekracht slechts ‘een linguistisch construct’ is. Na publicatie onthulde Sokal dat het om een hoax ging. Hij had willen bewijzen hoe makkelijk het is om onzin te publiceren in dit soort tijdschriften.

Vorige week bleek dat drie academici eenzelfde stunt hadden uitgehaald. Dit keer wisten ze niet één, maar zeven verzonnen papers te publiceren in tijdschriften over genderstudies, postkoloniale theorie, queertheorie en ‘fat studies’. De boodschap was duidelijk: deze vakgebieden maken geen onderscheid meer tussen zin en onzin.

De onderwerpen die hier bestudeerd worden, zijn wel degelijk van groot belang. Maar wie overtuig je met gebrekkig indrukjesonderzoek?

Komisch misschien, maar hoe overtuigend was deze conclusie zelf? De onderzoekers hadden bijvoorbeeld geen controlegroep – eigenlijk zou je moeten testen hoe moeilijk het is om zulke onzinpapers te publiceren in bijvoorbeeld de economie of de scheikunde.

Hoe het ook zij, de nieuwe ‘Sokalhoax’ gaf ons een haakje om het eens te hebben over ‘Critical Gender Postcolonial Queer Theory’. Binnen deze vakgebieden is het vaak zoeken naar een speld van betekenis in een hooiberg van meerlettergrepige dikdoenerij. Ergerniswekkend, want de onderwerpen die hier bestudeerd worden zijn wel degelijk van groot belang. Maar wie overtuig je met ondoorgrondelijk proza en gebrekkig indrukjesonderzoek? Tot slot bespreken we enkele voorbeelden van het betere onderzoek naar bijvoorbeeld seksisme op de arbeidsmarkt.

Als nagerecht hebben we in deze podcast nog wat duiding bij de kersverse winnaar van de Nobelprijs voor de Economie, William Nordhaus. Hij is bekend van zijn werk in de klimaateconomie, maar wij kennen hem vooral van (klinkt onbeduidend, maar is fascinerend!). En helemaal tot slot bespreken we