Journalistieke dilemma’s in Nigeria: waar je voodoo serieus moet nemen en corruptie er een beetje bij hoort

In de artikelen van Maite Vermeulen, correspondent Migratie, wordt geregeld het vertrouwde ineens vreemd, of het vreemde juist vertrouwd. Ze woont nu in een stad, Lagos, met bijna evenveel inwoners als er mensen op aarde Nederlands spreken.

Nigeria zelf heeft meer inwoners dan Duitsland, Frankrijk en Italië tezamen.

Hoe leef je daar als mens en werk je daar als correspondent? We praatten over heksen en generators, over journalistieke dilemma’s en over zelfbescherming: hoe krijg je een beeld van de worstelingen van straatarme mensen zonder zodanig te worden meegesleurd dat je je werk niet meer kunt doen?

Zo was Maite in eerste instantie ‘echt blij’ toen het haar eindelijk lukte het vertrouwen te winnen van een jonge vrouw in Benin City, die in Italië in de prostitutie was beland. Pas na de derde ontmoeting was ze bereid over haar ervaringen in Italië te vertellen. ‘Dan zie je hoe belangrijk het is dat je ergens langer verblijft, en nog eens terug kan komen. Alle problemen met de stroom die steeds uitvalt en de uren dat je vastzit in het verkeer van Lagos, heb je er dan voor over.’

Maar het gesprek was ook ‘ingewikkeld’ en wekte enig schuldgevoel bij Maite op, vertelt ze. ‘Wanneer mensen over pijnlijke ervaringen vertellen, zijn ze soms opgelucht: eindelijk luistert iemand. Of ze worden activistisch: de wereld móét dit weten.’ Maar voor deze vrouw was het zwaar over het leven in Italië te vertellen, omdat ze dingen opnieuw beleefde. ‘Ze zuchtte steeds, legde soms haar hoofd op tafel.’

Journalistieke dilemma’s en het verwijt koloniaal te zijn

Maite worstelt met meer dilemma’s als ze met bronnen werkt die in diepe armoede leven. ‘Je hoort mensen die je interviewt niet te betalen. Dat doe ik in Nederland niet en ook niet in Nigeria: je vergroot immers alleen maar de kans dat ze je vertellen wat zij denken dat je wilt horen.’

‘Maar in Nigeria vinden ze het juist koloniaal als je alleen maar iets komt hálen, als je hun verhaal optekent en dan weer vertrekt. Ik zoek het dan in het betalen van een lunch of de transportkosten die ze maken om me te kunnen ontmoeten – of ik betaal het bedrag dat een lunch gekost zou hebben.’

In de podcast laat Maite een bericht horen dat een bron achterliet op haar voicemail – in het nauwelijks verstaanbare Pidgin-Engels dat ze in Nigeria spreken. Evenals een commercial in datzelfde Pidgin over migratie, betaald door de EU – die volgens Maite valse informatie bevat.

En ze laat zich niet van haar stuk brengen met vragen over het geloof in hekserij, een realiteit in Nigeria, waarover ze een indrukwekkend verhaal schreef.

Wat nu als een klasgenoot van je kind denkt dat jouw zoon of dochter behekst is, luidt een vraag in de podcast. Zoiets wil je toch niet? Maite: ‘Als iemand vindt dat mijn kind in de hel komt, omdat het niet christelijk wordt opgevoed, is dat toch net zoiets? Als het gaat om spiritualiteit, krachten die niemand kan bewijzen, zie ik geen reden om te geloven in de superioriteit van de westerse samenleving.’

Meer lezen?