Een van de grootste hits op de boekenbeurs in Londen gaat over paling
Het betreden van het beursgebouw Olympia is als het binnenlopen van een vliegveld: overal lopen haastige mensen rond (veelal met koffertjes), de lucht is er droog en onnatuurlijk warm, en na een tijdje weet je niet meer in welke tijdzone je zit. Als je naar buiten stapt, heb je een schorre stem.
Afgelopen week waren co-uitgever Andreas Jonkers en ik op de London Book Fair, een internationale boekenbeurs waar uitgevers, agenten en redacteuren samenkomen om de vertaalrechten van boeken te (ver)kopen. Er zijn meerdere hallen, die ofwel vol staan met promotiestands ofwel met lange rijen tafels waaraan afspraak na afspraak na afspraak boeken over en weer worden gepitcht.
We spraken Britten, Finnen, Turken, Noren, Denen, Zweden, Fransen, Britten, Polen, Duitsers, Spanjaarden, Portugezen. We zouden zelfs een IJslandse uitgever met de mythische naam Steingrimur Steinthorsson ontmoeten, maar die liepen we helaas net mis. Veel Europeanen dus, uitgevers uit andere werelddelen treffen elkaar vooral op de nog grotere jaarlijkse boekenbeurs in Frankfurt.
Ons doel in Londen: onze boeken de grens over helpen door internationale uitgevers voor ze te vinden. Zij kennen de lokale markt, de boekhandelaren, de media en natuurlijk de lezers beter dan wij (op dit moment althans – wie weet wat de internationale uitbreiding van De Correspondent ons brengt). En daarnaast brengt zo’n bezoek aan de beurs veel nieuwe indrukken, ontmoetingen, ideeën en kennis over de boekenwereld.
De thema’s van deze tijd
We vroegen aan iedereen die we het maar konden vragen wat er momenteel in zijn of haar land het meest gelezen werd. Het antwoord luidde steevast ‘narratieve non-fictie’. De hang naar non-fictie werd al eerder gesignaleerd in The Guardian, en we zagen het ook nu terug in de brochures van en gesprekken met veel uitgevers en agenten, die ons een aardige blik gaven op de thema’s die nu leven: klimaatverandering, ouderschap, zelfhulp, ideeënboeken, en de hit van de beurs – je verwacht het niet: The Gospel of Eels – Sons, fathers and the world’s most mysterious fish van de Zweed Patrik Svensson.
Nu blijft het altijd afwachten of al die gesprekken tot daadwerkelijke vertalingen leiden. Wat helpt is dat we er niet alleen voor staan. We werken samen met het literair agentschap Janklow & Nesbit, dat onze auteurs vertegenwoordigt in het buitenland. En het Nederlands Letterenfonds heeft ook twee van onze boeken geselecteerd in hun brochure: De tweede van Lynn Berger en Het bestverkochte boek ooit (met deze titel) van Sanne Blauw.
Van die laatste weten we al dat het in vertaling zal verschijnen in het Engels als The Biggest Bestseller of All Times (With This Title) bij uitgeverij Sceptre, in het Arabisch bij Arab Scientific Publishers in Libanon, en in het Duits bij DVA. Een mooie start, en hopelijk komen daar nog meer vertalingen van meer van onze titels bij.
Onze ‘superstar’ in The Daily Show
En wie dacht dat de internationale zegetour van Rutger Bregman na zijn optredens in Davos en op FoxNews een hoogtepunt had bereikt, had het mis. Hij deed er nog een schepje bovenop door aan te schuiven bij het wereldwijd bekeken programma The Daily Show met Trevor Noah.
Dat leverde een heel onderhoudend en inhoudelijk gesprek op, waarbij ideeën uit zijn boek Gratis geld voor iedereen uitgebreid werden doorgenomen. Een prachtig podium voor een Nederlandse schrijver, vooral als de presentator je tot ‘superstar’ kroont, en al helemaal goed voor het boek (dat van Rutger keerde terug in de bestsellerlijsten, maar vooral fijn dat schrijvers ‘superstars’ kunnen worden).

En nog meer superstars op Nederlandse podia
Eind februari organiseerden we met de uitgeverij een eigen avond in TivoliVredenburg in Utrecht. Aanleiding was het nieuwe boek van Lynn Berger De tweede, over tweede kinderen en over tweede keren. Als snel na het aankondigen van dit boek merkte Lynn: hierover heeft bijna iedereen wel een verhaal.
Om maar een (voor deze nieuwsbrief passend) voorbeeld te noemen: ‘Een collega vertelde over zijn langgekoesterde wens om een literaire prijs in het leven te roepen voor tweede boeken – een groot gemis in een landschap dat louter debutanten- en oeuvreprijzen lijkt te bevatten.’
En om dat gesprek verder te kunnen voeren riepen we een avond over dit onderwerp in het leven. De presentatie was in handen van Ernst-Jan Pfauth, die Nina Pierson en Brian Elstak interviewde. Lynn las voor en Arjen van Veelen sprak een prachtige column uit.

Nieuw: Correspondent Colleges
‘Meer, weer, meer, weer’ dachten we, zoals een hoofdstuk in De tweede luidt over de kracht van herhaling. Lezingen, ontmoetingen en gesprekken kunnen een onderwerp nog meer tot leven brengen. Daarom zijn we een samenwerking aangegaan met het Haagsch College, een club die net als wij context probeert te bieden bij het nieuws. Maar dan dus met lezingen. Samen organiseren we onder de noemer Correspondent College een reeks theaterlezingen.
De eerste correspondent in deze reeks is Sanne Blauw, die op 16 april in het Paard van Troje in Den Haag en op 29 april in TivoliVredenburg in Utrecht antwoord geeft op de vraag: hoe kun je kritisch omgaan met cijfers, zonder dat je elk getal wantrouwt?
Daarna volgt Jelmer Mommers, die de laatste hand legt aan zijn boek Hoe gaan we dit uitleggen, over niets minder dan het grootste probleem van onze tijd: klimaatverandering. Weinig is op het moment zo polariserend als het klimaatprobleem dat ons allemaal boven het hoofd hangt. Hoe erg is het? En wat kunnen we doen?
Jelmers boek dat we begin juni uitgeven (daarover later meer), biedt overzicht en perspectief, net als zijn colleges. Kaartverkoop voor zijn Correspondent Colleges is inmiddels gestart op de website van het Paard van Troje (11 juni) en Tivoli (17 juni).
Wat ik verder nog las, zag en beluisterde
Arjen van Veelen schreef een column met de vlammende kop: ‘Wie zich zorgen maakt over diversiteit in de literatuur, moet niet over gender beginnen, maar over geld.’ Alle uitgevers, redacteuren, schrijvers, boekhandelaren en lezers: ik ben heel benieuwd naar jullie reacties. Lees de column hier en laat van je horen!
Verder raad ik iedereen deze recensie over De tweede in De Groene aan. ‘De tweede werkt tweevoudig, op het hoofd en op het hart.’
Sanne Blauw was te zien in De Wereld Draait Door om te vertellen over de eerste vrouw die de Abelprijs heeft gewonnen, een prestigieuze prijs voor de wiskunde: Karen Uhlenbeck. Lees in Sannes nieuwsbrief meer over vrouwen in de exacte wetenschap en geef je meteen op voor haar fijne wekelijkse cijfernieuws.
Ik las en luisterde ook nog dingen buiten De Correspondent, waaronder de nieuwste aflevering van Boeken FM over het korte verhaal, en waarom dat in Nederland niet zo’n groots genre is als bijvoorbeeld in de VS. Joost de Vries, Ellen Deckwitz en Peter Buurman praten je helemaal bij over welke (Nederlandse) korte verhalen het lezen waard zijn.
Verder las ik een lang, ietwat kabbelend maar niettemin inzichtgevend stuk in Harper’s, over de plek en autoriteit van boekrecensies in het internettijdperk. Als algoritmes steeds leidender worden in de keuze voor wat je volgende boek wordt – via de feeds van Twitter en Facebook bijvoorbeeld – wordt het interessanter om een boek óf helemaal de hemel in te prijzen, óf volledig af te fakkelen. Nuance klikt niet. Problematisch, vindt de schrijver van het stuk (en pijnlijk genoeg voormalig boekrecensent van New York Magazine). ‘Voor bepaalde vormen van journalistiek is de zoektocht naar traffic tegengesteld aan, of zelfs onverenigbaar met wat hem te doen staat.’
En ik las een boek dat ik van het ‘beste boeken van 2018-lijstje’ van Joost de Vries had gevist, in alle eerlijkheid omdat het over een hond ging: The Friend van de Amerikaanse Sigrid Nunez. Meer nog dan over de hond gaat het over vriendschap, verlies, rouw, en schrijverschap. Een citaat uit het boek:‘Her writing was good for three main reasons: a lack of sentimentality, a lack of self-pity, and a sense of humor. (If the last sounds unlikely, try to think of a good book that, no matter how dark the subject, does not include something comic. It’s because a person has a sense of humor that we feel we can trust them, says Milan Kundera).’
Aan humor, zij het soms ietwat donker, in dit boek geen gebrek. Deze zomer ook in het Nederlands.
Tot de volgende!
Milou