Ik schreef de niet-vaccinerende ouder een brief. En kreeg er 800 terug

Terwijl ik werk aan een nieuw groter stuk wil ik jullie graag tussendoor een korte update geven. De respons op het openingsstuk van deze reeks – de open brief aan een niet-vaccinerende ouder – was overweldigend. Er volgden bijna achthonderd grotendeels kritische reacties waarin ongeveer alle verschillende aspecten van vaccineren aan bod kwamen. De bijdragesectie bezweek bijna onder het gewicht en laadde daardoor traag.

Allereerst stond ik versteld van de hoeveelheid twijfelende en niet-vaccinerende ouders onder Correspondentleden. In een land met een vaccinatiegraad van 93 procent (voor bof, mazelen en rodehond) had ik niet verwacht zo veel vaccinatie-aversie in de reacties tegen te komen.

Velen schreven dat ze hun kinderen niet gevaccineerd hadden of voor een alternatief vaccinatieprogramma kozen. Wie de reacties doorneemt, verbaast zich dat de vaccinatiegraad niet lager ligt.

Ieder zijn eigen cocktail?

Er bleek tamelijk veel interesse te zijn in alternatieve vaccinatieschema’s. Leden beklaagden zich over het gebrek aan flexibiliteit en wilden bijvoorbeeld liever minder ziektes in één prik, of later beginnen, of sommige prikken erbuiten laten. Geen one-size-fits-all dus. 

Er is een aantal redenen om hier geen voorstander van te zijn. Ten eerste is het prikken zelf geen pretje voor het kind en hoe ouder de kinderen, des te bewuster ze zijn van het hele gebeuren. Verder zijn er ziektes, kinkhoest is een goed voorbeeld, waar je zo vroeg mogelijk tegen wilt beschermen. 

Kinkhoest is een van de ziektes waar je zo vroeg mogelijk tegen wilt beschermen

Tot slot is het maar de vraag of een volksgezondheidinterventie ooit zo flexibel kan zijn. Zo’n alternatief schema betekent: extra bezoeken aan de arts, extra vaccins inkopen en meer reken- en planwerk voor alle individuele schema’s. 

Begrijpelijk dat het zo veel mogelijk wordt ontmoedigd. Maar misschien is het toch ooit nodig om flexibilisering (tegen extra betaling?) te faciliteren. Als een grote groep ouders echt overtuigd is dat ze beter weten hoe hun kind gevaccineerd moet worden, en de volksgezondheid op het spel komt te staan, moet je ze misschien tegemoetkomen.

Hoe objectief kun je zijn?

In de reacties werd veel geschreven over objectiviteit en het verlangen naar een soort ultra-onafhankelijke instantie die een ultiem oordeel velt. Geen RIVM (want dat is niet onafhankelijk genoeg?), maar ook geen Vaccinvrij of Kritisch Prikken. 

Het is mij duidelijk dat zo’n partij eigenlijk niet kan bestaan. Wie gaat die experts betalen? Van wie mogen ze geld aannemen? Moeten ze voor niets werken? Mogen ze voor de overheid werken of de farmaceutische industrie? Mogen ze werken als wetenschapper of zijn ze dan ‘gekleurd’? Mogen ze een opleiding genoten hebben en zo ja, wat mogen ze tijdens die opleiding dan geleerd hebben over vaccineren? 

Of gaat dit stiekem helemaal niet om onafhankelijkheid van de experts? Gaat dit om de conclusie die sommige ouders onverteerbaar vinden? Dat laatste vermoed ik. Als je ervan overtuigd bent dat je het beste rustig aan kunt doen met dat tere immuunstelsel van je kind, dan is het ergens een opluchting om elke expert, arts, of instantie die het daarmee oneens is, tot subjectief te bestempelen. Om zijn geloofwaardigheid in twijfel te trekken. 

Ik ben in ieder geval bepaald niet onafhankelijk, zoals ik eerder uitlegde. Het enige wat ik voor u kan doen is mijn eigen twijfels en overtuigingen zo veel mogelijk tonen. Verder ben ik zo transparant mogelijk over mijn inkomstenbronnen, ik deel zo veel mogelijk met u wat ik zelf als ouder besloot. Meer kan ik niet doen. Ik ben wie ik ben. 

Een nieuwe groep antivaxers

Ik moet eerlijk bekennen dat ik deze metakwesties het liefst nu achter me laat om me bezig te houden met wat ik het allerleukste vind: de inhoud. Het hoe en waarom van vaccineren en infectieziektes.

Ergens in de reacties van een van de rabiate anti-vaxers gingen we helemaal terug naar het allereerste begin: naar de ontdekking van de oorzaak van infectieziektes: germ theory, of in het Nederlands ziektekiementheorie.

Dat is de vaststelling, van ongeveer anderhalve eeuw geleden, dat het bacteriën, virussen, en parasieten zijn die ziektes veroorzaken, en geen ‘slechte lucht’ of ‘zwakke weefsels’. Beestjes die microscopisch klein zijn, maar toch een volwassene van 100 kilo in een handomdraai kunnen vellen.

Het heeft een boel rigoureuze experimenten gekost om die theorie te bewijzen, maar inmiddels is het voor de meeste infectieziektes ongeveer net zo zeker als het feit dat de aarde niet plat is.

Een nooit bewezen theorie

Wat blijkt? Net als dat er mensen bestaan die zeggen dat de aarde toch echt plat is, zijn er vandaag de dag ook nog steeds mensen die de ziektekiementheorie in twijfel trekken.

Daartoe wordt één onderzoeker aangehaald, Antoine Béchamp, een tijdgenoot van de aartsvaders van de ziektekiementheorie (Louis Pasteur en Robert Koch) die beweerde dat levende cellen waren opgebouwd uit een soort subdeeltje: de ‘microzymas’.  

Ook al werd het bestaan van deze deeltjes nooit bewezen, toch beweren volgers dat deze ontdekking van Béchamp de ziektekiementheorie volledig onderuit haalt. Hun conclusie is dat bacteriën en andere ziekteverwekkers niet de oorzaak zijn van ziektes maar een gevolg en dat ze nu eenmaal goed gedijen in de zieke delen van het lichaam en daar dus ook aangetroffen worden.

En als de kinkhoestbacterie of de difteriebacterie geen kinkhoest of difterie veroorzaakt, waarom zou een vaccinatie tegen die bacteriën dan beschermen tegen die ziekte?

Waar is de eerste bacterietheorie-ontkenner gebleven?

Dit was volstrekt nieuw voor mij. Onder de antivaxers is er dus een radicale subgroep die niet alleen de effectiviteit van vaccinaties in twijfel trekt, maar zelfs het gegeven dat micro-organismen infectieziektes veroorzaken.

Werd Antoine Béchamp uit de geschiedenis geschreven? En zo ja, waarom?

En om de germ theory-ontkenners gelijk maar een beetje te voeden: ik zocht de naam van Antoine Béchamp op in de twee biografieën van Pasteur in mijn boekenkast, de lijvige van Patrice Debré en de oudere van René Dubos, maar vond hem niet terug in de index en alleen in het boek van Debré wordt hij opgevoerd als een ‘minder gezaghebbende stem’ wiens experimenten door Pasteur ‘minachtend’ worden weggeschoven als niet rigoureus genoeg.

Of dit klopt, weet ik niet, maar het is in ieder geval een opmerkelijke omissie: want elke figuur die ooit een brief schreef aan Pasteur wordt in deze boeken met naam en toenaam genoemd en verschijnt ook in de index.

Werd dit heerschap uit de geschiedenis geschreven? Zo ja, waarom? Wie weet het antwoord?

Wat er nog aankomt

Tot slot een blik vooruit: ik realiseer me dat ik onmogelijk op alles kan ingaan. Ik moet een aantal van de belangrijkste, interessantste en opmerkelijkste verhalen voor deze serie selecteren. Een aantal stukken die hoog op mijn prioriteitenlijstje staan zijn: een stuk over aluminium, een van de hulpstoffen in vaccins.

Er zal een stuk volgen over effectiviteit, en ook over zogenaamde ‘non-specifieke effecten’. Er komt een stuk over de risico’s en veiligheid van vaccineren, en ik beloof dat ik daar ook aandacht zal schenken aan de talloze keren dat een vaccinatiecampagne grandioos misliep. 

Ik hoop dat je blijft lezen en blijft reageren.

Verder lezen: