Beste,

Ik wil beginnen met een kleine oproep, die hopelijk nog geen vijf minuten van je tijd vraagt. Het zit zo.

Ik heb vaak kritiek op het migratiebeleid van de EU in mijn artikelen, en enige tijd geleden vroeg een collega mij: geef me nu eens in een korte explainer een overzicht van wat het EU-migratiebeleid precies inhoudt.

Ik realiseerde me direct dat ik geen kant-en-klaar antwoord op haar vraag had. Een beetje gênant natuurlijk. Maar ook logisch, want het EU-migratiebeleid is een containerbegrip voor allerlei regels, programma’s, onderhandelingen en politieke grootspraak. Een term die ik gemakshalve gebruik in mijn stukken, omdat iedereen wel een beeld heeft van wat het zo ongeveer betekent.

En dat brengt mij op mijn vraag.

Hoe zou jíj het EU-migratiebeleid omschrijven? Laten we zeggen, in honderd woorden? Of je nu een geïnteresseerde leek, of een migratie-expert bent, ik zou jullie antwoorden heel graag als basis voor mijn artikel gebruiken.

Je kunt me enorm helpen Dat kan volledig anoniem, maar ik zal wel uit de anonieme antwoorden citeren in mijn artikel. Alvast heel veel dank!

(Werk je liever buiten Google Forms om, dan kun je me natuurlijk ook

Een foto-essay over terugkeren – gemaakt door de migranten zelf

Verder publiceerde ik deze week een stuk waar ik al meer dan een jaar aan werk, en waar ik best trots op ben:

Al een jaar lang volg ik nu twaalf Nigeriaanse migranten die naar huis zijn teruggekeerd van een mislukte reis naar Europa. Ze hebben nooit voet aan Europese wal gezet – voor ze daar konden geraken zijn ze in Libië opgepakt, gevangengezet en op door de EU gefinancierde vluchten terug naar Nigeria gestapt.

Ik wilde deze mensen volgen, om te zien wat dat betekent, terugkeren na een gefaalde reis. Want deze groep ‘gefaalde migranten’ bestaat nu al uit tienduizenden individuen, en zal in de komende jaren alleen maar verder groeien.

Maar hoe onderhoud je een jaar lang diepgaand contact met een dozijn mensen?

Samen met onze beeldredacteur Yara van der Velden bedacht ik een manier: ik vroeg de teruggekeerde migranten mee te doen aan een fotoproject. Elke twee weken stuurde ik hun een opdracht om te fotograferen: hun bed, hun ontbijt, hun vervoersmiddel. Ik legde hun het journalistieke doel van het project uit, en gaf hun elke maand omgerekend 2,50 euro aan beltegoed om de foto’s naar me te kunnen sturen.

Het bleek goed te werken. De foto’s waren telkens weer een aanknopingspunt voor nieuwe gesprekken. En zo leerde ik deze mensen steeds beter kennen, aan de hand van de wereld die ze fotografeerden.

Maar, natuurlijk waren er allerhande problemen met de uitvoer van het project. 

Niet iedereen had bijvoorbeeld een smartphone om foto’s mee te maken. 

Jeff 11 September 2018 10:43 See maite i we be very happy to do what ever you ask from me but the thing is i dont have a smart phone that i can use for whatsapp but any way i we get back to you as soon as i get a smart phone bye for now keep calm and stay bless

Anderen verdwenen soms wekenlang van de radar. Door kapotte telefoons, gestolen telefoons, of gewoon: omdat ze het leven even niet meer zagen zitten.

[19:51, 3/4/2019] Samuel: Ma’am, hi. It’s Samuel. So sorry l had to stay this long. It’s just events beyond my reach. It has been rough for me, l must confess. I feel like giving up. Please, add me on this platform. My android phone went bad: It took me a while to replace it and I got MTN Sim for free. Thank you.
[08:12, 1/25/2019] Stephen: Good evening madam please pardon me for not been able to rich you all this while, it is due to my phone that has been stollen, but thank God I was able to buy another phone so I rich you as often thank you and God bless you in Jesus name Amen

Weer anderen verklaarden me de liefde. Of bléven maar om geld vragen.

[17:45, 1/16/2019] Blessing: Good evening ma... I was afraid to tell u yesterday wen u ask me wat did I want to tell u ma... Pls I v a problem and u are d only one I can ask as a sister.. I really need 6thousand for something important I want u to pls send for me. I promise I will pay back nestweek I really need it on Friday ma

Dat was niet altijd makkelijk om mee om te gaan. Maar wat ik nog het meest had onderschat, was de gigantische hoeveelheid tijd die al die persoonlijke contacten zouden kosten. Nigeria is een netwerksamenleving, waar mensen elkaar constant bellen zonder échte reden. Gewoon, om even te vragen hoe het is met jou en je familie. Gewoon, om even de banden aan te halen die je ooit misschien nodig gaat hebben.

Jeff: 21 Augustus 2018, 23-15 Hii!! Maite, wow it been a while no text no call,i even try calling you several times but you won’t pink up. any way i understand that you are busy, i just want to know if you are ok!! Hope you are not stress that much i’m miss you like crazy i wish i could hear your voice even if is just for one minite any way bye for now please play save and stay bless may God be with you...


Elke nieuwe maand en elke zondag moeten bovendien ingeluid worden met gebeden en gelukswensen. Ook een manier om je netwerk te onderhouden.

[07:13, 3/1/2019] Felix: An Excellent New month, Greeting to you this morning from the throne of Grace.Beginning to creat your new month with your mouth. In the beginning God created the Heaven and the earth with His mouth.Gen.1:1, Life and Death are in the Power of the tongue; they that love it shall eat it fruit thereof.Prov.18:21.

[07:14, 3/1/2019] Felix: And every thing shall be very Good in Jesus mighty name Amen.Gen.1:31.


Veel van de terugkeerders spreken bovendien niet echt goed Engels. Pidgin – een taal die is ontstaan uit Engels vermengd met lokale talen – is de lingua franca van Nigeria. Omdat ik dat gebrekkig spreek, was het soms moeilijk om duidelijk te maken wat ik nu precies van de terugkeerders wilde.

[14:34, 3/4/2019] Maite: Can you snap the view from your window?

[14:35, 3/4/2019] Jeff : Which of the window

[14:35, 3/4/2019] Jeff: Laptop window?

Een van de dingen die ik bijvoorbeeld níét wilde, maar wel heel vaak kreeg, waren selfies.

[11:41, 10/11/2018] Maite: Please not your own face hahaha

[11:41, 10/11/2018] Richard: Like this

[11:41, 10/11/2018] Maite: No without you! Only car

[11:42, 10/11/2018] Richard: Which face

[11:42, 10/11/2018] Maite: Your own

[11:42, 10/11/2018] Maite: No selfie

Nog zoiets: het liefst wilde ik dat ze horizontaal fotografeerden.

[12:20, 8/15/2018] Maite: Haha no you are still holding your phone straight, you need to turn it sideways

[12:20, 8/15/2018] Maite: To make the horizontal shot

[12:22, 8/15/2018] Richard: Please make me understand

[12:22, 8/15/2018] Richard: I don’t understand what you mean

Ik heb dit plaatje misschien wel tweehonderd keer verzonden, voor ik het uiteindelijk heb opgegeven.

Maar al die uitdagingen daargelaten, was het heel vaak vooral erg leuk om een band met deze mensen op te bouwen. Ik zocht ze waar mogelijk thuis op, beantwoordde hun vragen over Nederland, en liet me de nieuwste Nigeriaanse danspassen uitleggen.

[12:20, 8/15/2018] Maite: Haha no you are still holding your phone straight, you need to turn it sideways

[12:20, 8/15/2018] Maite: To make the horizontal shot

[12:22, 8/15/2018] Richard: Please make me understand

[12:22, 8/15/2018] Richard: I don’t understand what you mean

Het zijn mensen om wie ik ben gaan geven. En het raakt me daarom diep om te zien hoe uitzichtloos het leven in Nigeria voor hen kan zijn.

Hoe dat leven er dan precies uitziet?

Luister naar de echte stemmen van deze migranten

Voor wie net als ik kan genieten van hoe audio je kan meeslepen in een andere wereld, publiceerde ik vorige week ook een audiodrieluik over deze terugkeerders. Ik lees daarin drie verhalen voor die ik het afgelopen jaar over de twaalf migranten schreef. Maar die verhalen zijn méér geworden dan alleen mijn voorleesstem.

Samen met onze audioredacteur Jacco Prantl heb ik een soort luisterreportages van de verhalen gemaakt. Want gedurende het jaar heb ik ook ontzettend veel audio opgenomen: gesprekken met de terugkeerders, presentaties tijdens de re-integratiecursus, omgevingsgeluiden, voiceberichten die ik via WhatsApp van hen ontving. Die audio is verwerkt in de voorgelezen verhalen.

Het is ons eerste experiment hiermee, maar ik ben er heel blij mee. Wat mij betreft is het een geweldige manier om deze mensen nog beter te leren kennen. Want geschreven tekst kan nooit op tegen de echte stemmen van de migranten.

Tot slot...

...sprak ik deze week in Kaapstad op een conferentie over audience engagement and membership in journalism, georganiseerd door de Zuid-Afrikaanse krant The Daily Maverick en het Membership Puzzle Project van de New York University. Nu ja, ik belde in.

Zo’n zestig journalisten vanuit heel Afrika waren bijeen om te leren hoe je publiek en leden beter bij je journalistiek kunt betrekken. Ik sprak over hoe ik van jullie expertise gebruikmaak, hoe jullie vragen stellen die mijn onderzoek leiden, en hoe jullie vaak waardevolle toevoegingen op mijn artikelen hebben. Na zes jaar bij De Correspondent inmiddels gesneden koek voor mij – maar voor de meeste journalisten een totaal nieuwe manier van werken.

Foto: @paulmwatson

Tot de volgende!

Wil je deze updates liever in je inbox? Dat kan! Schrijf je in en ik houd je tweewekelijks op de hoogte van alles wat ik schrijf, lees, zie en hoor over migratie en ontwikkeling. Meld je hier aan