Het valt niet mee om de bitcoin-uitvinder Satoshi Nakamoto te zijn

Toen de Australiër Craig Wright en de Amerikaan Dave Kleiman elkaar een belofte deden, zo rond 2011, hadden ze samen een miljoen bitcoins verzameld. Hun afspraak was: ieder zou de helft krijgen. De bitcoins gingen in een trust, als appeltje voor de dorst.

Kleiman stierf in 2013, maar dat was niet het einde van het verhaal.

Vorige week deed een rechter in Florida uitspraak in een zaak die door de broer van Dave Kleiman is aangespannen tegen Wright. De erfgenamen willen de helft van het vermogen waar ze recht op zeggen te hebben en de rechter gaf hun gelijk.^*

De helft van dat miljoen weggezette bitcoins is inmiddels wel iets in waarde gestegen: van anderhalve ton naar ruim 4,5 miljard euro.

De rechtszaak gaat om een bizarre hoeveelheid bitcoins, bijna 5 procent van alle bitcoins die ooit in omloop zullen komen, en om bizar veel geld. Maar Craig Wright en Dave Kleiman zijn niet zomaar een paar gewiekste handelaren. Ze zijn, naar alle waarschijnlijkheid, de bedenkers van de bitcoin. En Wright, een onmogelijk en ongrijpbaar genie, zou niemand minder zijn dan de mythische Satoshi Nakamoto.

Satoshi is een grootheid

Sinds de publicatie van het white paper Bitcoin: a Peer-to-Peer Electronic Cash System^* op een maillijst voor cryptografen in 2008, en helemaal sinds de lancering van de bitcoin kort daarop, is er een klopjacht gaande op de ware identiteit van de auteur, die zich Satoshi Nakamoto noemde. Het artikel en de cryptomunt vormden namelijk een enorme doorbraak.

Al decennia probeerden cryptografen, cypherpunks, libertariërs, extropians en andere technofielen een digitale munteenheid te creëren die betrouwbaar was (bijvoorbeeld niet kopieerbaar) en die niet door één autoriteit, zoals een centrale bank, werd beheerd. Geld van en voor het technovolk.

Satoshi Nakamoto bracht alle rondzingende ideeën over cryptovaluta met de bitcoin bij elkaar in een elegante en vooral zeer betrouwbare oplossing. Revolutionair was het idee van een blockchain, een soort decentraal kasboek waarin alle transacties met de munt cryptografisch zijn gewaarmerkt. Hier was een munt die zonder tussenkomst van banken en andere autoriteiten te verhandelen en vooral te vertrouwen was.

Inmiddels bestaan er zo’n 2.500 verschillende cryptomunten, waarin zo’n 225 miljard euro omgaat. De bitcoin is nog steeds veruit de grootste munt, met een market cap van zo’n 150 miljard. Met recht mag Satoshi Nakamoto tot de groten in de computergeschiedenis worden gerekend.

In 2011 kondigde Nakamoto aan zich niet meer met bitcoin te bemoeien en verdween hij van de radar. Datzelfde jaar zette hij een miljoen bitcoins weg, samen met Dave Kleiman, als appeltje voor de dorst. Sindsdien jagen techneuten en journalisten op wie er achter de naam Nakamoto schuilgaat, waarbij geregeld de verkeerde wordt aangewezen.

De vlucht naar Londen

De zoektocht nam een bizarre wending toen ene Craig Wright eind 2015 naar Engeland vluchtte om uit handen te blijven van de Australische belastingdienst, nadat de technologiebladen Wired^* en Gizmodo^* hem hadden aangewezen als Satoshi Nakamoto.

Wright was toen begin veertig en een ondernemer die software schreef voor online casino’s en andere bedrijven. Maar een erg praktische ondernemer was hij niet, gezien de vele schulden die hem achtervolgden. In zijn hart was hij programmeur, een intellectuele veelvraat met een trits aan universitaire diploma’s en patenten, vooral op het gebied van blockchaintechnologie en cryptografie.

Zijn bestemming was niet toevallig gekozen. In Londen werd hij opgewacht door Robert MacGregor, de CEO van nTrust, een geldoverboekingsbedrijf. Hij was ervan overtuigd dat Wright Satoshi Nakamoto was en wilde diens intellectuele eigendom, vooral zijn patenten, overkopen en samen met Wright een nieuw bedrijf beginnen, nCrypt, dat zich onder meer op blockchaintoepassingen zou toeleggen.

Daarnaast plande MacGregor een pr-offensief waarbij Wright voor de verzamelde wereldpers zou bewijzen dat hij de mythische uitvinder was van de bitcoin. Verwacht resultaat: enorme aandacht voor Wright, enorme aandacht voor het nieuwe bedrijf. Wright was hiermee akkoord gegaan, in ruil voor zo’n 15 miljoen dollar, geld dat hij hard nodig had.

Het zou allemaal heel anders lopen.

De mythe ontmaskerd

Vanaf het moment dat Wright in Londen verbleef, werd hij gevolgd door de Britse journalist Andrew O’Hagan. Die volgde Wright, zijn familie en zijn medewerkers zeven maanden lang, in aanloop naar de ontmaskering van Satoshi Nakamoto, waarover hij een fenomenaal artikel^* schreef voor de London Review of Books.

Door de ogen van O’Hagan zien we een zeer briljante, maar ook zeer gemankeerde en onbetrouwbare programmeur die enerzijds hunkert naar erkenning voor het werk van Satoshi Nakamoto, maar anderzijds de eer en de publiciteit koste wat kost lijkt te willen vermijden.

Voor ieder stukje bewijs dat hij Satoshi is dat Wright verschaft aan O’Hagan, vertelt hij een hele of halve leugen die de twijfel juist weer voedt. Duidelijk is wel dat Wright de bitcoin niet in isolement heeft bedacht, maar dat Dave Kleiman, wiens erfgenamen nu bictoins willen zien, en een aantal andere cypherpunks, een zeer belangrijke rol speelden.

Wright is een onmogelijke man. Briljant, maar ook sociaal gemankeerd. Vol ideeën, die hij niet kan communiceren 

Wright is een onmogelijke man. Briljant, maar ook sociaal gemankeerd. Iemand die vol zit met ideeën, maar die deze niet kan communiceren. Iemand die geen geduld heeft voor mensen die even iets meer tijd nodig hebben om het te snappen. Iemand die zich meer thuis voelt in de anonimiteit van het internet dan in de echte wereld.

Kleiman was de man die Wrights ideeën niet alleen snapte, maar deze ook kon uitleggen aan een groter publiek. Ze kenden elkaar van enkele cryptografische mailinglists, waarop ze in de eerste jaren van deze eeuw bijdrages plaatsten, en hadden intensief contact via email en Skype. Elkaar ontmoeten deden ze zelden. Kleiman was de man die de kern van wat bitcoin is en moest worden kon verwoorden. Zonder Kleiman geen bitcoin.

Misschien dat Wright daarom zo’n moeite had zijn claim dat hij Satoshi was voor eens en voor altijd te bevestigen, zoals de pr-mensen dat van hem verlangden. Hij voelde zich voor het blok gezet om eigenaarschap te claimen van een mythe die hem niet geheel toebehoorde.

Ook leek hij bang te zijn voor juridische problemen, omdat hij in het verleden schimmige zaken deed met online casino’s en mogelijk zelfs met de ondergrondse dark market The Silk Road.

Terwijl de pr-machine op volle toeren draaide, weigerde Wright, ondanks enorme druk, om in een blogpost het definitieve bewijs te leveren dat hij Satoshi was. Het plan was dat hij een stuk tekst zou versleutelen met de private encryptiesleutel van Satoshi. De rest van de wereld zou vervolgens makkelijk kunnen controleren dat Wright dan de sleutel van Satoshi had. Ook zou Wright wat bitcoins overmaken, waarvan dankzij de transparante blockchaintechnologie bekend was dat ze Satoshi toebehoorden.

Wright verknoeide, mogelijk expres, de bewijsvoering. Hij schreef een blogpost, maar leverde maar het halve bewijs – de encryptiesleutel bleek niet te kloppen. Desondanks is Wright altijd blijven volhouden dat hij Satoshi is. Hij vindt dat hij genoeg bewijs heeft geleverd, wat andere cryptografen daar ook verder van vinden.

In onderstaande video speculeert O’Hagan over de reden waarom Wright de bewijsvoering verprutste.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

Voor velen binnen de cryptografische gemeenschap is Wright niet meer dan de zoveelste charlatan die claimt Satoshi Nakamoto te zijn. Anderen geloven hem wel en wijzen erop dat Wright nu eenmaal een zeer complexe en getroebleerde man is.

Satoshi blijft in de problemen

Ondertussen kleeft de affaire van de mislukte bewijsvoering aan Wright. Hij is en blijft omstreden. Hij wordt verguisd en vereerd. En nu dus ook aangeklaagd en bijna vervolgd. Want tijdens de rechtszitting bleek dat Wright het fabuleren nog steeds niet kan laten.

Zo loog hij tegen de rechter over de trust die de bitcoins van Kleiman en Satoshi beheert en bleek tijdens de zitting dat hij documenten had vervalst. Hij kwam zelfs met het bizarre verhaal dat er volgend jaar iemand (‘een bode’) de cryptografische sleutel tot de bitcoins in de trust zou brengen en dat hij tot die tijd geen toegang tot het vermogen had.

De rechter geloofde er niets van, maar vond de leugens niet ernstig genoeg om Wright te vervolgen voor contempt of court, al was het op het randje.

De rechter in de zaak tussen de erven Kleiman en Wright wilde geen uitspraak doen over de vraag of Wright Satoshi is. Maar voor hem was wel bewezen dat de Australiër de bitcoins bezit die vaak aan de Grote Stichter worden toegeschreven. En nu moet hij dus eventjes voor 4,5 miljard euro aan bitcoins overdragen.

Het verhaal van Craig Wright is een tragedie, wat hij zelf ook lijkt te doorzien 

Het verhaal van Craig Wright is een tragedie, en Wright lijkt die tragedie, althans volgens de vertelling van O’Hagan, zelf ook te doorzien. Ik citeer: ‘Wright vertelde dat hij nooit had verwacht dat mythevorming rond Satoshi zulke proporties zou aannemen. "We gebruikten allemaal pseudoniemen", vertelde hij mij. "Dat was de cypherpunkmanier. Nu wil iedereen dat Satoshi van de berg afdaalt als een messias. Maar dat ben ik niet. En het is nooit de bedoeling geweest dat het zo’n mythe zou worden."’

‘Satoshi was geliefd bij bitcoinfans omdat hij iets moois maakte en toen verdween. Ze willen niet dat Satoshi iets verkeerds doet en tegenstrijdig, opschepperig, licht ontvlambaar is. En ze willen al helemaal niet dat hij een 45-jarige Australiër is die Craig heet.’

Iedereen houdt van een mooie tragedie, maar niemand wil het middelpunt ervan zijn. Ook Craig Wright niet.

Lees vooral het tijdloze en briljante stuk van Andrew O’Hagan in de London Review of Books. Je bent er circa vier uur mee bezig, maar het is de moeite zeker waard. 

Meer lezen?