Kijken: vijf korte filmpjes over waarom de meeste mensen deugen
Deze maand verscheen mijn nieuwe boek, waarin ik betoog dat ‘de meeste mensen deugen’. Voor de gelegenheid richtten we een studio in op onze redactie en namen we een paar filmpjes op waarin ik vertel over de inzichten uit mijn boek. Bekijk ze hier!
Begin deze maand was het eindelijk zo ver. Na meer dan vier jaar onderzoeken, schrijven en discussiëren met jullie – de leden van de Correspondent – verscheen mijn boek De meeste mensen deugen.
Het leek ons leuk om ook een paar video’s op te nemen waarin ik vertel over de verhalen in het boek. Kort, maar krachtig. En dus hebben we onze eigen studio ingericht op de tweede verdieping van de redactie. Vervolgens werd ik op een kruk gezet met de opdracht: vertel maar.
Ik begon maar gewoon bij het begin. Oftewel: bij de fascinerende e-mail die ik in december 2016 kreeg van een Correspondentlid:
Tijdens natuurrampen is het net alsof er op een resetknop bij ons wordt gedrukt, en we teruggaan naar onze betere ik. Maar is de mens van nature dan geen egoïst, beest, of erger? Nee, zo bleek toen ik me verdiepte in het baanbrekende werk van moderne biologen. Er zijn minstens twee eigenschappen die mensen bijzonder, of misschien zelfs uniek maken in het dierenrijk:
Tijdens mijn onderzoek ontdekte ik dat er een stille revolutie heeft plaatsgevonden in de wetenschap. Experts uit heel verschillende disciplines zijn – vaak zonder het van elkaar te weten – overgestapt op een ander, veel hoopvoller mensbeeld. Kijk bijvoorbeeld wat er gebeurd is binnen de psychologie:
Niet alleen bij het ‘omstanderseffect’ zijn in de afgelopen jaren flinke kanttekeningen gezet. Er zijn ook wereldberoemde psychologen van hun voetstuk gevallen. Het beste voorbeeld is misschien wel Philip Zimbardo, bekend van het roemruchte ‘Stanford Prison Experiment’.
Nu vraag je je misschien af: waarom zou je een dik boek schrijven over een ander mensbeeld? Het antwoord is simpel: wat we aannemen over elkaar, is wat we oproepen. Gaan we ervan uit dat de meeste mensen niet te vertrouwen zijn, dan zullen we ons al snel op een manier gedragen die juist wantrouwen oproept.
Gelukkig werkt het ook andersom. Als we uitgaan van het goede in de mens, dan kunnen we onze scholen, bedrijven en democratie heel anders inrichten. Dan hebben we misschien wel minder managers en controleurs nodig, en kunnen we vaker uitgaan van de éigen motivatie van dokters en leraren, schoonmakers en loodgieters.
Misschien kunnen we zelfs nog een stap verder gaan. Misschien kunnen we ook het goede aannemen in onze vijanden. In het laatste filmpje geef ik een voorbeeld van zo’n radicale aanpak.
In ons taalgebruik is ‘de realist’ bijna synoniem geworden aan ‘de cynicus’. Met mijn boek probeer ik daar verandering in te brengen. Het is juist naïef om uit te gaan van het slechte in de mens. In werkelijkheid leven we op Planeet A, waar mensen ten diepste geneigd zijn tot het goede. Ik denk dan ook dat het tijd is voor een nieuw mensbeeld. Voor een nieuw realisme.
Dank voor het kijken. En deel de filmpjes met wie je maar wil!
Komt een land bij de dokter
Michelle van TongerlooAls straatarts ziet Michelle van Tongerloo dagelijks hoe ingewikkeld helpen is geworden. In haar boek Komt een land bij de dokter laat ze zien hoe het beter kan.
