Vrijdagquiz #4: Op deze drukke autoweg stond de iconische opstandeling ‘tank man’

Het is een foto die de Chinese overheid in eigen land verbiedt en het liefst van het internet zou zien verdwijnen: die van de ‘tank man’ die op 5 juni 1989 eigenhandig een colonne tanks op het Tiananmenplein in Peking probeerde tegen te houden. De quiz van vorige vrijdag begint bij deze iconische foto van de vorige week overleden fotograaf Charlie Cole.

Dat maakt deze vrijdagquiz, waarbij je onder andere de exacte locatie van ‘tank man’ moet bepalen, tot een daad van (heel) klein verzet. Daarnaast is deze quiz ook een interessante historische puzzel: het plein, de stad en het land zijn sinds 1989 natuurlijk enorm veranderd, wat het best lastig maakt om recent beeld met historisch beeld te vergelijken.

Toch is het de deelnemers deze week goed gelukt. Dus bij deze de antwoorden.

Vraag 1: Waar stond 'tank man' precies toen de foto van Charlie Cole werd geschoten?

Je kunt deze vraag op twee manieren beantwoorden.

De makkelijkste manier is gewoon te googelen, want Wikipedia geeft al veel informatie en verwijzingen naar bronnen.^* Dat is natuurlijk veel te makkelijk. Leuker is om meer visuele aanwijzingen te zoeken in het originele bronnenmateriaal. Aan het begin van onderstaande video vind je al een paar handige aanwijzingen.

Youtube plaatst cookies bij het bekijken van deze video Bekijk video op Youtube

Al snel zoomt de camera uit, waardoor je een mooi overzicht krijgt van de omgeving. Je ziet een groot gebouw met een imposante zuilengalerij. Je ziet een open plein ervoor en daaronder veel groen en een aantal andere markante gebouwen.

Dat gebouw met de zuilengalerij blijkt de Grote Hal van het Volk te zijn. Als je dat eenmaal weet, kun je vrij makkelijk achterhalen op welke weg ‘tank man’ staat. Lezer Anthonie^* heeft, zoals het betaamt bij goed open source intelligence-onderzoek, nog een verificatie gedaan via Google Earth en Baidu (de Chinese tegenhanger van Google). Daar kun je 3D-modellen maken zoals dit model.

Het is nu bekend dat ‘tank man’ op E’ Chang’an Avenue staat. Maar waar precies? Wat dat betreft lopen de antwoorden die de lezers vonden uiteen.

Langs deze weg staan opvallende lantaarnpalen. Die zie je ook terug op de foto’s van ‘tank man’. Die zijn dus niet veranderd.

Je kunt dus gaan tellen. Daarmee, of met het tellen van zijstraten, komt een aantal lezers op deze locatie uit: een kruising verder van het grote, open plein waar de Grote Hal van het Volk aan ligt.

Ik denk dat dit net niet klopt. Hier wreekt het zich dat dit deel van het Tiananmenplein is veranderd. In de foto van ‘tank man’ is dit gebied veel groener en lijkt er minder bebouwing te zijn.

Ik denk dat ‘tank man’ nog één kruising verder van het plein stond. Dat komt beter overeen met de oorspronkelijke foto, maar wordt ook gestaafd door andere foto’s die naderhand van de locatie zijn gemaakt en waarop trappen naar de metro te zien zijn. Die trappen zie je één kruising verder.

Lezer Rolph^* is gaan tellen en meten en ging met Photoshop aan de slag. Ik denk dat zijn locatie de juiste is.

Google Street View is niet beschikbaar voor China, dus kijk ik even bij Baidu Maps^* om een straatbeeld te krijgen. Dan moet dit ongeveer de locatie zijn waar ‘tank man’ stond (ik zou zeggen, een meter of twintig, dertig naar voren nog).

Vraag 2: Waar stond fotograaf Charlie Cole toen hij zijn beroemde foto nam?

Dat blijkt een vrij eenvoudige vraag omdat het verhaal rondom de foto zo vaak is verteld. Cole en andere buitenlandse media hadden zich verzameld in een hotel. Lezer Wouter identificeert^* dat hotel terecht als het oude Beijing hotel, of ook wel Grand Hôtel de Pékin genoemd, dat ligt aan het ‘zuidelijk einde van Wangfujing Street op de hoek met East Chang’an Avenue’, aldus Wouter.

Ook hier heeft Rolph Photoshop gebruikt om de locatie zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Als je de lijn vanaf dat hotel, via ‘tank man’ doortrekt, krijg je inderdaad de Grote Hal van het Volk in beeld.

Vraag 3, de bonusvraag: Hoe laat is deze foto genomen?

Bij deze vraag gaven de meeste deelnemers hetzelfde antwoord. Afgaande op de schaduwen – klein, wijzend naar het noorden – moet het rond het middaguur zijn geweest, ergens tussen 12.00 en 13.00 uur.

Anthonie komt uit op een ander tijdstip.^* Ik citeer: ‘Op de foto van Charlie Cole zie je de schaduw van de bomen aan de linkerzijde. De schaduw buigt iets af naar achteren. De schaduw van de tanks is erg beperkt en de voorkant van de tanks staan vol in de zon. Dat betekent dat de zon aardig hoog moet hebben gestaan en dat de zon nog vanuit het oosten of zuidoosten schijnt. Via SunCalc.org heb ik geprobeerd om de stand van de zon en de schaduw na te bootsen. Ik heb daar de datum 5 juni 1989 ingevuld en dan kom ik – het blijft wat giswerk – uit op dat het tussen 9.00 en 10.30 uur in de ochtend moet zijn geweest.’

SunCalc^* is een online service waarmee je op iedere locatie terug in de tijd kunt gaan om de stand van de zon te meten. Als je die stand weet, kun je, aan de hand van schaduwen, inschatten hoe laat een foto of video die dag gemaakt moet zijn. Goed speurwerk. Alleen weten we het nog niet helemaal zeker.

En de winnaar is...

Het is een lastige dit keer. Anthonie krijgt extra punten voor creativiteit, maar de winst gaat toch naar Rolph, die zijn bevindingen ook goed heeft onderbouwd en volgens mij de eerste vraag het meest accuraat heeft beantwoord.

Vrijdag weer een nieuwe quiz. Tot dan!