Van kledingbak tot Keniaanse markt: deze docu volgt het spoor van jouw weggegooide textiel

In de haven van Mombassa komen iedere maand zeker vijfhonderd zeecontainers aan gebruikte kleren binnen. Een berg textiel waar je je nauwelijks iets bij kunt voorstellen, vertelt Lisa Konno. ‘Dat was misschien nog wel het meest shocking om te zien: de hoeveelheid.’  

In de documentaire Goodwill Dumping, zondagavond te zien op NPO 3, volgen Lisa Konno en Teddy Cherim de reis die een afgedankte kledingzak aflegt: van een textielbak in Zaandam tot aan de broeierige tweedehands-kledingmarkt in Nakuru, een middelgrote stad ten noordwesten van Nairobi. 

Cherim woonde een paar jaar in Kenia en vond het aanvankelijk vooral grappig dat hij er mensen zag rondlopen met Ajax-shirts en Unoxmutsen. Maar door in gesprek te gaan met lokale kledingmakers leerde hij al snel over de keerzijde ervan. Ook Konno, die geregeld in Oost-Afrika werkt en de grote hoeveelheden kleding op de markten zag liggen, had haar bedenkingen bij de industrie. 

Zo zwart-wit is het niet

‘We dachten in eerste instantie dat het een probleem was: die zieke hoeveelheid textiel die in Afrika wordt gedumpt en de lokale industrie kapotmaakt’, zegt Cherim. Aanvankelijk hadden ze dan ook het idee om te laten zien hoe verderfelijk de export van gebruikte kleren vanuit het Westen naar een land als Kenia is.

Maar tijdens de opnames veranderde dat beeld. Konno: ‘We zagen dat het ook veel positieve dingen met zich meebrengt: mensen kunnen zo goede kleding voor betaalbare prijzen krijgen en er ontstaan allerlei creatieve nevenindustrieën. Mensen die kleren gaan upcyclen en zo.’

Kortom: het was niet zo zwart-wit als de twee in eerste instantie dachten. ‘Het verhaal lag een stuk genuanceerder. Het exporteren van kleren naar Afrikaanse landen is niet goed of slecht.’ 

De handel in tweedehands is niet het probleem

In de documentaire hebben Konno en Cherim dan ook geprobeerd om zo min mogelijk te sturen, zodat kijkers zelf hun conclusie kunnen trekken. Toch blijf je na het zien van alle beelden achter met een ongemakkelijk gevoel. ‘Dat is ook wel het doel’, zegt Konno. ‘De term donatie geeft bij veel mensen het idee dat ze met iets goeds bezig zijn als ze hun zak kleding weggooien. Maar als we plastic scheiden en daardoor beseffen hoeveel we verbruiken, voelen we ons er schuldig over. Bij kleding zou dat net zo moeten zijn. De handel in tweedehandskleding op zich is niet per se het probleem, maar de hoeveelheden die nu worden afgedankt zijn dat wel.’