Het klimaatdebat roept een verlangen naar zorgeloosheid op
Wat een week was dit. Afgelopen vrijdag kwamen tienduizenden mensen naar Den Haag om te staken voor strenger klimaatbeleid. Nog geen week later trokken honderden veeboeren op trekkers naar het Malieveld om te laten weten dat ze niet over zich heen laten lopen door politici die hun sector willen halveren.
Waar het klimaatprotest nauwelijks aandacht kreeg van media en politiek, domineerden de boeren een dag lang al het nieuws. DWDD, EenVandaag, Nieuwsuur, Pauw en Beau besteedden aandacht aan de boeren, maar zwegen over de klimaatstakers. Ik telde via Google dertig artikelen over de klimaatstaking, ruim tachtig over het boerenprotest.
De protesterende boeren kregen stante pede een toezegging van de verantwoordelijke minister (‘geen halvering van de veestapel’), de klimaatstakers alleen een vaag ‘jullie boodschap is verstaan’ van premier Mark Rutte. Ik begrijp deze onbalans niet goed. Jullie wel? Laat het me weten in de bijdragen.
Graag praat ik je in deze nieuwsbrief bij over wat ik heb uitgespookt de afgelopen week, welke lezenswaardige verhalen er op De Correspondent zijn verschenen over klimaat en milieu, en waarom je komende zondagavond zeker even naar VPRO Tegenlicht moet kijken.
1. Rudi & Freddie op het Malieveld
Net voordat vrijdag de grote mars door de binnenstad begon, doken Rutger Bregman, Jesse Frederik en ik samen met podcastmaker Romanee Rodriguez een Haagse boekhandel in om te praten over effectief klimaatbeleid voor De Rudi & Freddie Show.
We gingen in gesprek over mijn essay van vorige week, over Naomi Kleins pleidooi voor een Green New Deal, en wat daaraan schort.
We willen dat er meer gebeurt, maar wat is dat meer dan? Hebben we nieuwe democratische vormen nodig om klimaatverandering tegen te gaan? Moeten we niet wat minder verbieden (kernenergie, CO2-opslag en biomassa)? Luister het gesprek hier terug.
2. #DeGroeneEeuw
Ik vertelde het laatst al: samen met hoofdredacteur Sterre Sprengers en de beeldredactie van De Correspondent startte ik onlangs het posterproject #DeGroeneEeuw. We stelden posters van onze eigen beeldmakers beschikbaar en vroegen leden en illustratoren om zelf posters in te sturen. Dat hebben we geweten. De eerste resultaten vind je hier.
Ook heel mooi: tijdens de demonstratie afgelopen vrijdag waren overal #DeGroeneEeuw-posters te zien.
Ben of ken je een beeldmaker? Deel dan deze oproep, want inzenden kan nog steeds. Hoe meer perspectieven op #DeGroeneEeuw, hoe beter.
3. Marc Chavannes over een week van klimaatuitersten
Zeer de moeite waard voor wie dit stuk nog had gemist: collega correspondent Politiek Marc Chavannes schreef vrijdag in zijn Politiek Dagboek over een week van klimaatuitersten. Tijdens de klimaattop, waarop de wereld wist wat er moest gebeuren, bleef Nederland praten over de stikstofadministratie.
‘Als deze internationale en nationale klimaatweek iets heeft opgeleverd is het misschien dat weer meer mensen beseffen dat er iets aan de hand is van ongekende omvang. Steeds minder mensen geloven zichzelf nog als zij doen alsof het allemaal wel meevalt, alsof het hun tijd wel zal duren.’
Maar is die boodschap nu werkelijk in politiek Den Haag aangekomen?
4. Actievoeren voor een betere, schonere wereld heeft zin
Of het nu direct tot resultaat leidt of niet, actievoeren voor een betere, schonere wereld heeft zin, schrijft collega-correspondent Emy Demkes op basis van een nieuw boek. Met concrete tips voor de beginnende activist: begin klein, begin lokaal, maar vooral: begin.
(Emy leverde onlangs overigens ook handzaam advies voor de groenmens: je kleren klimaatvriendelijk wassen, zo doe je dat.)
5. Arjen van Veelen over het verlangen naar zorgeloosheid
Het groeiende groene bewustzijn heeft ook een keerzijde, of beter gezegd, het roept een reactie op. Namelijk: laat me met rust met je klimaatmoralisme.
Die boodschap is in verschillende toonaarden te horen na de speeches van Greta Thunberg (als er bumperstickers met ‘Fuck You Greta’ verschijnen), als het land ‘op slot gaat’ vanwege stikstof, als steeds meer dingen ‘niet meer mogen’ vanwege het klimaat.
Arjen van Veelen schreef hier op De Correspondent een indringend, schitterend essay over. ‘Hoe vaker je de apocalyps krijgt aangekondigd, hoe vaker je hoort dat jij je leven moet aanpassen, hoe sterker de behoefte groeit om de zware last van je schouders te smijten.’
6. Tegenlicht over 'de Zaak-Shell'
Tot slot: komende zondagavond draait VPRO Tegenlicht over de klimaatrechtszaak die tegen Shell is aangespannen. En over de vraag waarom zo’n groot oliebedrijf maar niet transformeert tot een groene leider.
Ik ben zelf ook geïnterviewd voor deze uitzending en vertel onder meer over de Shell-documenten die ik in handen kreeg. Kijken dus, deze zondag 6 oktober om 21.05 uur op NPO 2 (of daarna op de site van Tegenlicht).
Na het kijken verder lezen? Dan tip ik uit het Correspondent-archief graag deze reconstructie: Zo kwam Shell erachter dat klimaatverandering levensgevaarlijk is (en ondermijnde het alle serieuze oplossingen).
Tot de volgende!
Jelmer