Het klimaatdebat roept een verlangen naar zorgeloosheid op

Beste,

Wat een week was dit. Afgelopen vrijdag kwamen tienduizenden mensen naar Den Haag om te staken voor strenger klimaatbeleid. Extinction Rebellion maakte een mooie ‘aftermovie’. Nog geen week later trokken honderden veeboeren op trekkers naar het Malieveld om te laten weten dat ze niet over zich heen laten lopen door politici die hun sector willen halveren. Nieuwsuur bracht het pleit van de boeren (en de feiten over stikstof) helder naar voren.

Waar het klimaatprotest nauwelijks aandacht kreeg van media en politiek, domineerden de boeren een dag lang al het nieuws. DWDD, EenVandaag, Nieuwsuur, Pauw en Beau besteedden aandacht aan de boeren, ‘Dit was de Dag van de Heilige Boer’, schreef NRC. maar zwegen over de klimaatstakers. Ik telde via Google dertig artikelen over de klimaatstaking, ruim tachtig over het boerenprotest.

De protesterende boeren kregen stante pede een toezegging van de verantwoordelijke minister (‘geen halvering van de veestapel’), Minister Schouten belooft boeren: ‘Er komt geen halvering van de veestapel’. de klimaatstakers alleen een vaag ‘jullie boodschap is verstaan’ Het AD tekende de reactie van Mark Rutte op: ‘boodschap klimaatmars goed verstaan’. van premier Mark Rutte. Ik begrijp deze onbalans niet goed. Jullie wel? Laat het me weten in de bijdragen.

Graag praat ik je in deze nieuwsbrief bij over wat ik heb uitgespookt de afgelopen week, welke lezenswaardige verhalen er op De Correspondent zijn verschenen over klimaat en milieu, en waarom je komende zondagavond zeker even naar VPRO Tegenlicht moet kijken.

1. Rudi & Freddie op het Malieveld

Net voordat vrijdag de grote mars door de binnenstad begon, doken Rutger Bregman, Jesse Frederik en ik samen met podcastmaker Romanee Rodriguez een Haagse boekhandel in om te praten over effectief klimaatbeleid voor De Rudi & Freddie Show.

We gingen in gesprek over mijn essay van vorige week, ‘Protesten? Check. Plannen? Check. Nu heeft het klimaat meer democratie en doorzettingsvermogen nodig.’ over Naomi Kleins pleidooi voor een Green New Deal, ‘Naomi Klein: Het is tijd voor een nieuwe groene politiek.’ en wat daaraan schort.

We willen dat er meer gebeurt, maar wat is dat meer dan? Hebben we nieuwe democratische vormen nodig om klimaatverandering tegen te gaan? Moeten we niet wat minder verbieden (kernenergie, CO2-opslag en biomassa)? Luister het gesprek hier terug. ‘Rudi & Freddie op het Malieveld: hoe moet het nu verder met het klimaat?’

2. #DeGroeneEeuw

Ik vertelde het laatst al: samen met hoofdredacteur Sterre Sprengers en de beeldredactie van De Correspondent startte ik onlangs het posterproject #DeGroeneEeuw. We stelden posters van onze eigen beeldmakers beschikbaar en vroegen leden en illustratoren om zelf posters in te sturen. Dat hebben we geweten. De eerste resultaten vind je hier. Wij vroegen jullie om posters voor #DeGroenEeuw te maken en dit is het (eerste) resultaat.

Ook heel mooi: tijdens de demonstratie afgelopen vrijdag waren overal #DeGroeneEeuw-posters te zien. Ik deelde een voorbeeld op Instagram.

Ben of ken je een beeldmaker? Deel dan deze oproep, Maak ook een poster van #DeGroeneEeuw. want inzenden kan nog steeds. Hoe meer perspectieven op #DeGroeneEeuw, hoe beter.

3. Marc Chavannes over een week van klimaatuitersten

Zeer de moeite waard voor wie dit stuk nog had gemist: collega correspondent Politiek Marc Chavannes schreef vrijdag in zijn Politiek Dagboek over een week van klimaatuitersten. Tijdens de klimaattop, waarop de wereld wist wat er moest gebeuren, bleef Nederland praten over de stikstofadministratie.

‘Als deze internationale en nationale klimaatweek iets heeft opgeleverd is het misschien dat weer meer mensen beseffen dat er iets aan de hand is van ongekende omvang. Steeds minder mensen geloven zichzelf nog als zij doen alsof het allemaal wel meevalt, alsof het hun tijd wel zal duren.’

Maar is die boodschap nu werkelijk in politiek Den Haag aangekomen? Politiek dagboek van Marc Chavannes: ‘Zachies rijden langs Naturodam blijft wat het is: bij lange na niet genoeg.’

4. Actievoeren voor een betere, schonere wereld heeft zin

Of het nu direct tot resultaat leidt of niet, actievoeren voor een betere, schonere wereld heeft zin, schrijft collega-correspondent Emy Demkes op basis van een nieuw boek. Met concrete tips voor de beginnende activist: begin klein, begin lokaal, maar vooral: begin. Actievoeren voor een betere, schonere wereld heeft zin, laat dit boek zien.

(Emy leverde onlangs overigens ook handzaam advies voor de groenmens: je kleren klimaatvriendelijk wassen, zo doe je dat.) Beter wassen, zo doe je dat. Goed voor het milieu, je kleren en je portemonnee.

5. Arjen van Veelen over het verlangen naar zorgeloosheid

Het groeiende groene bewustzijn heeft ook een keerzijde, of beter gezegd, het roept een reactie op. Namelijk: laat me met rust met je klimaatmoralisme.

Die boodschap is in verschillende toonaarden te horen na de speeches van Greta Thunberg (als er bumperstickers met ‘Fuck You Greta’ verschijnen), als het land ‘op slot gaat’ vanwege stikstof, als steeds meer dingen ‘niet meer mogen’ vanwege het klimaat.

Arjen van Veelen schreef hier op De Correspondent een indringend, schitterend essay over. ‘Hoe vaker je de apocalyps krijgt aangekondigd, hoe vaker je hoort dat jij je leven moet aanpassen, hoe sterker de behoefte groeit om de zware last van je schouders te smijten.’

Dit verhaal is onmisbaar voor iedereen die wil begrijpen waarom sommige mensen geneigd lijken te zijn een middelvinger op te steken naar de planeet. ‘Op cruise gaan terwijl het klimaat kapseist: ik voel het verlangen ook.’

6. Tegenlicht over ‘de Zaak-Shell’

Tot slot: komende zondagavond draait VPRO Tegenlicht over de klimaatrechtszaak die tegen Shell is aangespannen. En over de vraag waarom zo’n groot oliebedrijf maar niet transformeert tot een groene leider.

Ik ben zelf ook geïnterviewd voor deze uitzending en vertel onder meer over de Shell-documenten die ik in handen kreeg. In deze interne documenten kun je zelf lezen wat Shell sinds 1986 weet over klimaatverandering. Kijken dus, deze zondag 6 oktober om 21.05 uur op NPO 2 (of daarna op de site van Tegenlicht). VPRO Tegenlicht: De Zaak Shell.

Na het kijken verder lezen? Dan tip ik uit het Correspondent-archief graag deze reconstructie: Zo kwam Shell erachter dat klimaatverandering levensgevaarlijk is (en ondermijnde het alle serieuze oplossingen). ‘Reconstructie: Zo kwam Shell erachter dat klimaatverandering levensgevaarlijk is (en ondermijnde het alle serieuze oplossingen).’

Tot de volgende!

Jelmer

Deze nieuwsbrief voortaan in je mail ontvangen? Als correspondent Klimaat & Energie onderzoek ik de oorzaken van de klimaatcrisis en onze toekomst op een steeds warmere aarde. Schrijf je hier in