Lekker efficiënt, die stemmetjes in je hoofd
Dit voorjaar bogen de redacteuren van het Amerikaanse literaire tijdschrift n+1 zich over de aantrekkingskracht van podcasts. Die zit ‘m in van alles, natuurlijk – het verhalende, het kalmerende, het binge-luister-effect, het feit dat de stemmetjes in je hoofd niet jouw eigen stemmetjes zijn.
Maar vooral houden we van podcasts, schreven zij, omdat ze ‘het internet voor onze oren zijn’.
Dankzij podcasts kunnen we altijd online zijn, ook wanneer we niet naar een scherm staren. Op de fiets, in het bos, tijdens het vouwen van de was: het tot ons nemen van informatie hoeft nu nooit meer op te houden. Oortjes in, en gáán.
Ik dacht aan die observatie toen ik collega’s Nina Polak en Zeno Siemens hoorde vertellen over een verhaal waar zij aan werken, over geluid en het beheersen, het controleren daarvan.
En ik dacht eraan toen ik een recent verhaal van collega Sanne Blauw las, over efficiëntie als hét ideaal van Silicon Valley – en van onze technologie. Klinkt handig, maar efficiëntie is niet per se wat het leven de moeite waard maakt, schrijft Sanne.
Nu luister ik belachelijk veel naar podcasts. Omdat ik ze vaak mooi of ontroerend of verrassend vind, en intiem ook, die stemmen in je oor. Maar óók omdat ze ‘het internet voor mijn oren’ zijn. Lekker efficiënt: ik heb de redactie al verlaten om op tijd bij de kinderopvang te zijn, maar onderweg pik ik nog even een aflevering van Radiolab mee, over een onderwerp gerelateerd aan dat ene stuk dat ik wil schrijven, dus eigenlijk werk ik gewoon nog even door. Win-win!
Dat ik datzelfde loopje ook zou kunnen gebruiken om tot rust te komen, of mijn gedachten alle kanten op te laten schieten, of te luisteren naar de vogels (vooruit: het verkeer) om mij heen, was ik door die gewoonte een beetje vergeten. Dankzij de observaties van mijn collega’s laat ik mijn oortjes nu af en toe in mijn tas.
Zorgen en verzorgd worden
Een van de informatieve podcasts waar ik de laatste tijd vaak naar luister (want afkicken gaat niet één-twee-drie), is de Ezra Klein Show. Collega Rutger Bregman was niet lang geleden te gast in dit interviewprogramma, en ook een ontwikkelingspsycholoog wiens werk ik bewonder, Alison Gopnik, maakte eerder dit jaar haar opwachting.
Gopnik sprak over de relatie tussen zorgen, opgroeien, en liefhebben, en wat ze zei sloot naadloos aan bij de vraag waar ik nu al even over nadenk – namelijk, waar we het over hebben wanneer we het over ‘zorg’ hebben. Haar zienswijze kon ik dus, heel efficiënt, verwerken in de update die ik deze week publiceerde, over ‘zorg’ als sleutelwoord en de ervaringen van lezers met zorgen en verzorgd worden.
Die ervaringen kwamen binnen in reactie op een oproep die ik eerder plaatste. Ze lopen te sterk uiteen om in nette categorieën onder te brengen, dus dat heb ik ook niet geprobeerd. Wel heb ik een aantal van de inzichten die ze opleverden uiteengezet. Veel dank voor het delen van jullie ervaringen – blijf dat vooral doen!
De ‘eenzaamheidsepidemie’
Om nog even terug te komen op die podcasts. Ook onlangs te gast in de Ezra Klein Show was Vivek Murthy, de voormalig Surgeon General van de Verenigde Staten – zeg maar de hoogste baas op het gebied van volksgezondheid. Onderwerp van gesprek was de ‘eenzaamheidsepidemie’ die volgens Murthy door zijn thuisland waart, en de volksgezondheid danig in gevaar brengt.
Murthy is niet de enige die het hierover heeft: ook in andere landen wordt eenzaamheid de laatste paar jaar omschreven in termen van een epidemie – alsof eenzaamheid een ziekte is, een aandoening die plotseling veel meer slachtoffers maakt dan normaal.
Dat is een metafoor, natuurlijk, en metaforen vormen ons denken; op dit moment leg ik de laatste hand aan een essay waarin ik uitzoek wat deze epidemiemetafoor precies te vertellen heeft. Volgende week verschijnt het op De Correspondent.
Tot de volgende,
Lynn.