/dc-useruploads-images/c0d04d84203744a89ad3739570fa0981.png)
Beste,
Ik trapte het nieuwe jaar af met een leuk klusje: het controleren van de Engelse vertaling van mijn boek. The Number Bias verschijnt aankomende zomer en ik ploeg deze dagen door de tekst heen.
Lekker nostalgisch word ik ervan – ik ben weer even terug in de tijd dat ik eindeloos door dikke biografieën heen zat te spitten voor dat ene goede detail over Florence Nightingale of dat ene schokkende citaat van Alfred Kinsey – en tegelijkertijd doet het me veel denken aan het onderwerp waar ik nu over schrijf: kunstmatige intelligentie (AI).
Want als AI ergens snel vooruit is gegaan de laatste jaren, dan is het wel op het gebied van vertalen. Het wordt steeds lastiger om Google Translate en consorten belachelijk te maken met hun krukkige teksten. Al zullen ‘Google Translate songs’ nog wel even tot de YouTube staples blijven horen.
YouTube staples? Tsja, hoe vertaal je dat nou weer? Als ik de zin vertaal in DeepL – een erg fijn vertaalprogramma – krijg ik ‘YouTube nietjes’. Hmmm... Google Translate doet het een stuk beter met ‘een van de belangrijkste dingen op YouTube’.
Toch zou ik die zin niet zo snel opschrijven in het Nederlands. Want ‘staples’ geeft mijns inziens net een ander, speelser, gevoel. En dat is nu precies de crux met vertalen. Inhoudelijk kan het misschien wel kloppen, stilistisch kan het alsnog totaal niet passen.
Niet voor niets werk ik met een professionele vertaler voor mijn boek. En die stilistische dingen zijn juist de leukste puzzels om op te lossen. Zo schrijf ik in mijn boek op een gegeven moment ‘Want in veel onderzoeksgebieden is het mantra: geen verband, niet interessant.’
Hoe vertaal je dat nu weer? Wie het weet, mag het zeggen. Who it knows, may it say.
Een hoop hoop
Een andere leuke klus na de kerstvakantie: de bijdragen lezen onder mijn stuk van 1 januari. Ik schreef toen over hoopvolle ontwikkelingen in AI.
Zo was Jaap enthousiast over Transkribus, het programma dat oude teksten digitaliseert, en vroeg hij zich af: ‘Bestaat soortgelijke programmatuur voor handgeschreven muziek?’ Als jij iets degelijks kent, laat het vooral weten.
Eenzaamheidsdeskundige Jeannette vond het een interessant stuk, maar viel wel over ‘zelfrijdende auto’s, ... wie heeft die nu nodig’, een opmerking van promovendus Daniela Gawehns. Jeanette schrijft: ‘Ik kijk met ongeduld uit naar de zelfrijdende auto. Die kan ervoor zorgen dat ouderen en mensen die slecht ter been zijn onafhankelijk kunnen (blijven) functioneren.’
(Dat deed mij weer denken aan een artikel dat ik laatst op Wired las: ‘Stop Saying Driverless Cars Will Help Old People’. Niet omdat ze er nooit baat bij zullen hebben, maar omdat ouderen niet worden betrokken in het ontwerp.)
Machine-learning-academicus Dan reageerde op The Correspondent met een belangrijke kritische noot: ‘Ongeacht welke goede of slechte toepassing we in gedachten hebben, we moeten ons er ook van bewust zijn dat het intensiveren van de verzamelde gegevens over kwetsbare gemeenschappen, of regenwouden, of wolken, leidt tot een situatie waarin degenen die de gegevens controleren een steeds grotere invloed hebben op de manier waarop onze wereld zich ontwikkelt.’
#NerdAlert
Collega Gwen Martèl stuurde me vlak voor Kerst een heerlijk filmpje van The Big Bang Theory. ‘Wat is het beste getal?’ vraagt het personage Sheldon Cooper. Hij geeft zelf maar meteen het beste antwoord: 73.
En inderdaad, 73 is vrij cool. Coopers redenen:
- Het is het 21e priemgetal (= een heel getal groter dan 1 dat je alleen door zichzelf en door één kunt delen).
- De spiegeling is 37, het 12e priemgetal.
- 21 is dan weer het product van – ‘hang on to your hats’ – 7 en 3.
- En in het binaire stelsel is 73 een palindroom: 1001001. Met andere woorden, als je het omdraait, heb je precies hetzelfde (net als ‘racecar’ en ‘lepel’).
Dankje, Lètram Newg!
Tot slot...
... een interessant onderzoek naar AI-nieuws laat zien: ‘De onderzoekers die het vaakst in het nieuws komen, zijn niet noodzakelijkerwijs de meest geciteerde onderzoekers van hun academische collega’s en velen van hen hebben sterke banden met het bedrijfsleven.’
Met dank aan Maurits Martijn, die me het onderzoek naar AI-nieuws doorstuurde.
Deze nieuwsbrief liever in je inbox?
Als correspondent Ontcijferen onderzoek ik de getallenwereld. In mijn wekelijkse mail houd ik je op de hoogte van wat ik schrijf, hoor en lees. Een vast onderdeel: #NerdAlert, voor de getallenliefhebbers.
Dit verhaal heb je gratis gelezen, maar het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun ons en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag.
Al vanaf het begin worden we gefinancierd door onze leden en zijn we volledig advertentievrij en onafhankelijk. We maken diepgravende, verbindende en optimistische verhalen die inzicht geven in hoe de wereld werkt. Zodat je niet alleen begrijpt wat er gebeurt, maar ook waarom het gebeurt.
Juist nu in tijden van toenemende onzekerheid en wantrouwen is er grote behoefte aan verhalen die voorbij de waan van de dag gaan. Verhalen die verdieping en verbinding brengen. Verhalen niet gericht op het sensationele, maar op het fundamentele. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid!
