Hoe ziet een béter EU-migratiebeleid eruit?
Ik schrijf nu al bijna twee jaar over Europees migratiebeleid en steeds vaker denk ik: het is wel makkelijk zeuren. Ja, het huidige migratiebeleid is onoverzichtelijk, overhaast, hardvochtig, en gestoeld op misvattingen, maar je kunt wel tegen een muur aan blíjven trappen. Wat is het alternatief?
En dan heb ik het niet over een totaal onhaalbaar alternatief als open grenzen. Nee, wat zijn politiek haalbare, realistische alternatieven voor het huidige migratiebeleid – dat wil ik weten.
Om daarachter te komen, heb ik jullie hulp nodig.
Ik wil graag een online gesprek organiseren over deze vraag. Om zo samen met experts – of dat nu academici, beleidsmakers, politici, hulpmedewerkers of migranten zelf zijn – een alternatief, humaner migratiebeleid voor te stellen, dat zowel voor Europa áls voor migranten beter is.
Ken je iemand die in zo’n gesprek niet mag ontbreken? Van wie je heel graag zijn of haar mening hierover zou horen? Of heb je zelf een interessante bijdrage aan dit gesprek? Laat me dat dan weten door te antwoorden op deze mail.
Ik was te gast bij Rudi en Freddie
Toen ik deze kerstvakantie eventjes in Nederland was ging ik op een regenachtige dag langs bij Rudi en Freddie. Oftewel: ik was te gast in de podcast van mijn collega’s Rutger Bregman en Jesse Frederik.
We spraken over het leven in Lagos, het onderzoek dat ik deed met een Italiaanse en een Nigeriaanse journalist, over waarom sommige Nigerianen naar Europa willen en waarom de EU daar vrij weinig aan kan doen.
Nu ook te beluisteren is het artikel dat ik vorig jaar schreef over een van de redenen dat Nigeriaanse migranten een beter leven zoeken in Europa: de falende democratie in Nigeria. Om die te doorgronden volgde ik een jaar lang de verkiezingsstrijd van een idealistische Nigeriaanse politicus. Aan het eind van het jaar was hij vooral gedesillusioneerd – en dat leerde me veel over waarom zijn landgenoten willen vertrekken.
Helpt het om landen sancties op te leggen als ze migranten niet terugnemen?
Ik kreeg deze week een mailtje van een bron in Brussel, die mij schreef: ‘Item Nieuwsuur over terugkeer gisteren echt ZOOOO slecht!!!!!!’ Ja, deze persoon gebruikte zes uitroeptekens om het intense ongenoegen duidelijk te maken. En dus keek ik de bewuste aflevering maar eens terug.
De aflevering geeft om te beginnen best een goed overzicht van waarom het zo moeilijk is om uitgeprocedeerde asielzoekers uit te zetten naar hun land van herkomst: vaak werken die landen namelijk niet mee, door geen paspoorten voor deze mensen te verstrekken.
Toch spreken partijen als de VVD en CDA in hun verkiezingsprogramma’s, en ook het kabinet in het regeerakkoord, harde taal over een beter uitzetbeleid. Zo is in het regeerakkoord te lezen dat ‘zowel positieve als negatieve prikkels worden aangewend om landen van herkomst te bewegen tot het terugnemen van onderdanen’. Denk: minder ontwikkelingshulp als landen niet meewerken aan het terugnemen van migranten.
Tot nu toe is dat echter niet gedaan door dit kabinet, concludeert Nieuwsuur. Tot zover prima.
Dat de sancties zin hadden, dat laten de terugkeercijfers van Eurostat helemaal niet zien
Maar dan wringt Nieuwsuur zich in een paar vreemde bochten. Aan het woord laten ze Ben Knapen, voormalig staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, en volgens Nieuwsuur de enige politicus is die ooit wél sancties invoerde omdat een land geen uitgeprocedeerde onderdanen wilde terugnemen. Het ging om Ghana: in 2012 besloot Knapen de ontwikkelingshulp aan het land te korten, om te zorgen dat het paspoorten verstrekte aan uitgeprocedeerde Ghanese asielzoekers. Volgens Knapen zelf ‘heeft dat gewerkt. Kennelijk vond men het toch ongemakkelijk, het deed pijn.’
Alleen: Nieuwsuur verifieert dat op geen enkele manier. En dat is ook de oorzaak van de zes uitroeptekens van mijn bron in Brussel. Want dat het zin had, dat laten de terugkeercijfers van Eurostat bijvoorbeeld helemaal niet zien. Bij de Dienst Terugkeer en Vertrek kunnen ze ook niet bevestigen dat sancties tot meer terugkeer leiden. En de onafhankelijke Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken adviseerde jaren terug al dat restrictieve maatregelen alleen niets zouden uithalen.
Wat ook niet aan bod komt is de vraag: om hoeveel mensen gaat het hier eigenlijk? Moeten we echt onze handelsrelatie met landen als Marokko, Nigeria of Ghana op losse schroeven zetten om een paar honderd uitgeprocedeerde asielzoekers per jaar?
De écht belangrijke vragen over terugkeer laat Nieuwsuur niet alleen onbeantwoord, maar ook ongesteld.
Tot slot...
...veranderde ik in 2019 van mening. Weten waarover? Lees hier mijn stondpunt, en dat van andere correspondenten.
Tot de volgende!