Vertaalmachines zijn helemaal je van het.

Translation machines are totally you of it.

Hoe vertaal ik dit nou weer?

Wekelijks loop ik wel een paar keer tegen zulke problemen aan. Want sinds een paar maanden verschijnt alles wat ik schrijf ook in het Engels. En dat vertalen is nog helemaal niet zo gemakkelijk.

Vaak gaat dat zo: ik schrijf een artikel, gooi het door een vertaalmachine, check het en pass ik het door aan Shaun, de eindredacteur van The Correspondent.

En vaak zitten we samen te puzzelen op dilemma’s in het stuk. Zeker deze week, want ik publiceerde een stuk over vertaalmachines. Een stuk dat gaat over de finesse van taal.

Hoe leg ik bijvoorbeeld uit dat ‘eten’ zowel een werkwoord als een zelfstandig naamwoord kan zijn?

Dat Duffeling een steengoede vertaling is voor Dursley, de vreselijke familie van Harry Potter?

En ‘dat ik wel een woordje over de grens spreek’?

Shaun en ik zijn er, vind ik, goed uitgekomen samen. En we hebben er zelfs wat Russisch in weten te fietsen. Beide stukken staan online, dus up to you wat jij ervan vindt. Op aan jij:

Het beeld bij mijn stuk komt uit het project Panta Rhei van kunstenaar Daan Paans waarin een beeldje wordt nagemaakt, die kopie wordt weer gekopieerd, enzovoorts enzoverder. Deze foto: Artefact #7: Polyresin with fake golden finish (Guangzhou, China), 2018

Geen verband, niet interessant

Vorige week schreef ik in deze nieuwsbrief ook al over vertalen. Ik gebruikte ‘YouTube staples’ als voorbeeld, dat de vertaalcomputer als ‘YouTube nietjes’ vertaalde. Niet bepaald de bedoeling.

Grappig dat ik nu net dit voorbeeld koos, mailde iemand me. Want wat blijkt: het woord ‘staple’ komt deels uit het Oudnederlands. Weer wat geleerd.

Iemand anders op de vraag of er programmatuur bestaat voor handgeschreven muziek. ‘Een muziekprogramma dat foto’s of scans van handgeschreven muzieknotatie omzet in digitale muzieknotatie heet, bij mijn weten, PhotoScore… Of het handgeschreven bladmuziek net zo goed ‘vertaalt’ naar het digitale domein als een mooi gedrukt stukje muziek op papier betwijfel ik…’

Tot slot had ik nog een kleine slagzinnenwedstrijd. In mijn boek staat: ‘Geen verband, niet interessant.’ Hoe zou ik dat het beste kunnen vertalen?

Ik kreeg geweldige reacties. Hans Westerbeek gaf een hele lijst, zoals ‘skip if there’s no relationship’ en ‘don’t care if the relation isn’t there’. Maar zijn persoonlijke favoriet, en ik ben het met hem eens, is ‘if there’s no link, spare the ink’.

Ben Brandenburg kwam met ‘nobody will blink without a link’ en ‘no relation, no citation’.

gaf misschien wel de mooiste, naar verluidt van econoom Adrian Pagan: ‘It don’t mean sh*t, if it ain’t got that fit’.

Ik ga het eens voorleggen aan mijn Engelse redacteur, dank allemaal!

5 Uur Live

Gisteren was ik op bezoek bij het programma 5 Uur Live om te praten over het feit dat ik geen internetverbinding thuis heb. Je kunt het terugkijken.

Nieuwsgierig geworden? Deze artikelen schreef ik eerder over het gebruik van technologie:

Tot slot...

...wordt er sinds een aantal jaar volop geëxperimenteerd in de ontwikkelingshulp. Weten we door die randomized controlled trials nu eindelijk wat werkt? Dat valt tegen,