De omwenteling naar duurzaamheid is begonnen
Jarenlang moest iedereen die zich zorgen maakte over het klimaat vooral proberen het onderwerp op de agenda te krijgen en te houden. Nu staat het daar en komt de omwenteling op stoom.
Ik merk het aan alles. Sla een willekeurige krant open en je vindt nieuws of debat over klimaat- en natuurbeleid. Van de financiële sector tot de bouw, overal lijkt het kwartje te vallen.
In Nederland is de uitvoering van het Klimaatakkoord begonnen. Het land is daarvoor opgedeeld in dertig energieregio’s die voor 1 juni elk een concept Regionale Energiestrategie (RES) moeten presenteren. In zo’n conceptplan worden voorstellen gedaan voor onder meer de opschaling van de duurzame energieproductie. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gaat alle plannen doorrekenen, daarna wordt er verder over onderhandeld en worden de plannen – met beleid tot 2030 – definitief.
Amsterdam heeft deze week als eerste grote gemeente bekendgemaakt welke richting zij wil inslaan. Volop zonne-energie en wind waar het kan. De stad neemt met dit conceptplan een voorschot op de Regionale Energiestrategie van de energieregio waartoe Amsterdam behoort, te weten ‘Noord-Holland Zuid’. Het plan van de stad is dus eigenlijk geen RES, maar een ‘deelRES’ die onderdeel wordt van de concept RES voor heel Noord-Holland Zuid.
Wordt snel saai hè? Precies. Prachtig. Plannenmakerij in de polder.
Ik ga de ontwikkeling van de verschillende strategieën de komende tijd volgen. Waar zetten verschillende regio’s op in en waarom? Welke gevolgen hebben de plannen voor landschap en ruimtegebruik? En hoe worden burgers betrokken (als ze dat al worden)?
De burgerberaden van Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk
Hoe we het klimaatbeleid inrichten, wie daarbij meepraat en op welke manier, daarover gaat mijn journalistiek de komende tijd.
Ik ben me onder meer aan het verdiepen in de ‘Convention Citoyenne’ – het burgerberaad dus – dat de Franse president Emmanuel Macron heeft laten instellen na het maandenlange protest van de ‘gele hesjes’. Dat protest kwam op gang nadat Macron probeerde de brandstofbelasting te verhogen om de uitstoot te beperken. Het schoot veel burgers in het verkeerde keelgat.
‘Dan doen jullie het zelf maar!’ moet Macron hebben gedacht. Of eigenlijk werd hij onder druk gezet door klimaatactivisten om burgers bij het beleid te betrekken. Hoe dan ook: een groep van 150 burgers, door loting geselecteerd en representatief voor de Franse bevolking, heeft nu het mandaat gekregen om klimaatmaatregelen te ontwikkelen die de CO2-uitstoot tot 2030 met minstens 40 procent verminderen.
Gedurende zeven weekenden verspreid over een periode van zeven maanden krijgen 150 burgers de kans om zich in klimaatverandering vast te bijten, experts te horen, en concrete voorstellen te doen en daarover te stemmen. Macron heeft toegezegd de voorstellen van de burgers ‘zonder filter’ uit te voeren, in stemming te brengen in het Parlement, of in een referendum aan de gehele Franse bevolking voor te leggen.
Ik ben benieuwd wat eruit gaat komen. Ook in het Verenigd Koninkrijk is overigens zo’n burgerberaad gestart. Ik houd je op de hoogte.
Ondertussen op De Correspondent
Ondertussen verscheen op De Correspondent een schat aan verhalen op het gebied van klimaat en natuur:
1) Emy Demkes, Rutger Bregman, Riffy Bol en ik stelden De Grote Klimaatgids samen: een zo compleet mogelijk overzicht van de effectiefste stappen die je zelf kunt zetten om de opwarming te helpen beperken.
Wil je het proberen, maar stap voor stap? Dan kun je je inschrijven voor onze stoomcursus, dan krijg je tien weken lang elke zondag om 10:00 uur een vergroeningstip in je mailbox.
2) Emy Demkes kondigde aan dat ze zich de komende tijd verdiept in online shoppen. Wat breng je allemaal teweeg als je een pakketje bestelt, welke kosten zijn eraan verbonden voor mens en milieu? Volg Emy’s nieuwsbrief om haar serie verhalen te volgen.
3) In de nieuwste aflevering van De Rudi & Freddie Show (je weet wel, de podcast van Rutger Bregman en Jesse Frederik) een mooi gesprek met Bas Eickhout, misschien wel de effectiefste politicus van Nederland. Over Europees klimaatbeleid, van Green Deal tot ‘taxonomie’ voor duurzame investeringen.
4) Rolf Schuttenhelm schreef een superheldere explainer over de gevolgen voor onze delta van zeespiegelstijging en intensere regenbuien. Bang voor een plotselinge overstroming vanaf zee? Het ligt genuanceerder.
5) Lex Bohlmeijer voerde een boeiend gesprek met bioloog Tjeerd Bouma over hoe duinen, schorren en kwelders kunnen helpen als het water komt. Mooi voorbeeld van samenwerking met de natuur om de risico’s van de opwarming te temperen.
6) Dan, een nieuwe collega! Wester van Gaal wordt correspondent Klimaateconomie. Hij gaat onderzoeken hoe we de transitie gaan financieren en welke rol instituten als de Europese Investeringsbank (EIB) en de Europese Centrale Bank (ECB) daarbij spelen. Ken of ben jij iemand bij een van die banken of heb je kennis van dit veld? Dan komt Wester graag met je in contact.
7) Jesse Frederik schreef een bijtend stuk over ‘een milieudelict op wielen’: de SUV. Deze dikke, hoge, brandstofslurpende terreinwagen is de op een na grootste bron van toegenomen CO2-uitstoot ter wereld... en Europees beleid maakt het erger.
Tot slot
Nog niet uitgelezen? Leesvoer van elders:
- Een heerlijk verhaal uit The New Yorker. Het gaat over de oudste bomen op aarde, de Bristlecone-dennen die duizenden jaren oud kunnen worden. Dit stuk gaat net zozeer over oude dennen als over de grenzen van onze kennis.
- Een leerzame visualisatie over bosbranden. Wat blijkt: de wereld kende vorig jaar niet meer bosbranden dan anders. Dat is, soort van, goed nieuws.
- En het Internationaal Energieagentschap (IEA) had daar meer van: in 2019 is de CO2-uitstoot van de energievoorziening gestabiliseerd.
En dan nu echt tot slot: er zijn nog kaarten voor mijn Correspondent College op 16 maart in Eindhoven.
Tot de volgende!