Van het concert des levens bestaat wel degelijk een program
De regels van het wiskundige The Game of Life zijn zo simpel dat ze in één zin te vatten zijn. Toch houdt dit baanbrekende programma wiskundigen, natuurkundigen, biologen en filosofen al decennia bezig vanwege de diepere gedachten die in het spel schuilen, over bijvoorbeeld evolutie en chaos. Een aanbeveling.
Als er wiskundige ironie zou bestaan, dan is die van toepassing op The Game of Life. Deze virtuele wereld werd in 1970 door de Britse wiskundige John Conway geschapen. Het landschap van deze wereld is opvallend in zijn eenvoud en bestaat uit een oneindig tweedimensionaal raster van cellen.
Iedere cel staat aan of uit. Deze existentiële staat van de cel (levend of dood) hangt af van de directe omgeving. Zijn daarin meer dan drie cellen in leven, dan is er sprake van overpopulatie en gaat de meest centrale cel dood. Zijn er te weinig, dan kan een cel niet geboren worden of is er een evenwicht.
Simpel toch? Niet bepaald. Iedere generatie vertoont een nieuwe wereld, een andere constellatie van cellen die aan staan en levend zijn. Wat begint als een zeer geordend patroon, dat luistert naar een heel duidelijke regel, ontaardt binnen een paar generaties in een totaal onvoorspelbare, chaotische verzameling van cellen die over het scherm krioelen, stug blijven stilstaan, tegen elkaar botsen, elkaar opeten, andere cellen uitspugen of plots verdwijnen.
Dit filmpje legt het duidelijk uit.
En nu dan de ironie. Uitvinder Conway haatte zijn schepping. In de kern is The Game of Life een eenvoudig speeltje, gestoeld op helemaal niet zo interessante wiskunde, vond hij. Maar daar denken andere wiskundigen, natuurkundigen, biologen en filosofen heel anders over. Het eenvoudige spel van Conway heeft dan ook een rijke verzameling toepassingen gehad.
Bij het bekijken van het onderstaande filmpje, waarin Conway zijn Game of Life uitlegt, kun je niet anders dan je vergapen aan de diepere gedachten die zijn spel oproept. Ik moest bijvoorbeeld meteen denken aan een verhaal dat ik begin dit jaar heb geschreven, over weersverwachtingen. Op zich gehoorzaamt het weer aan een klein aantal heel duidelijk regels, maar tegelijkertijd leidden diezelfde regels tot grote chaos.
Volgens veel deskundigen leert The Game of Life ons ook veel over het echte leven en hoe dat is ontstaan. Ik moest bij het kijken bijvoorbeeld ook denken aan het werk over evolutie van de Amerikaanse filosoof Daniel Dennett. Die legt in zijn beroemde boek Darwin’s Dangerous Idea uit hoe complexiteit kan ontstaan uit een eenvoudige begintoestand, waarin eenvoudige regels gelden. Zonder dat daar dus een ontwerper (God) voor nodig is. Dennett ziet in de evolutie, net als bij The Game of Life, algoritmische processen aan het werk, die stapsgewijs, langzaam maar zeker de diversiteit laten toenemen.
En nog steeds zijn er websites en wiki’s waarop Conway’s vinding wordt bestudeerd en waar onderzoekers naar nieuwe patronen en inzichten speuren.
Bekijk hieronder het filmpje. Het is onlangs gemaakt door Numberphile, een leuk YouTube-kanaal over wiskunde.
En bekijk hier een wilde uitspatting van een computerwetenschapper die Conway’s werk gebruikt om te betogen dat ons universum zo maar eens een computersimulatie zou kunnen zijn.
De domheid regeert
Sander SchimmelpenninckIn deze nummer-1-bestseller ontmaskert Sander Schimmelpenninck gespeelde domheid als politieke strategie.
