Deze week: de Verenigde Staten zijn gebouwd op ongelijkheid en racisme

Maurits Martijn
Correspondent Beter internet
Illustratie: Jorris Verboon

Elke week delen we een selectie van onze verhalen per mail en op de site, gekozen door een medewerker van De Correspondent. Deze week aan het woord: adjunct-hoofdredacteur Maurits Martijn

‘Pursue them to extermination’. 

Het zou zomaar een tweet van de president van de Verenigde Staten kunnen zijn. Trumps reactie op de massale demonstraties tegen het systematische racistische politiegeweld is even vreselijk als voorspelbaar. De leider van the land of the free hitst op, verdeelt en dreigt. Voor Trump geldt: all men aren’t created equal. 

Maar dit is geen tweet van @realDonaldTrump. Het is een tekst van een andere president van de VS, Thomas Jefferson, een van de grondleggers van het land, auteur van de revolutionaire Onafhankelijkheidsverklaring, die schreef dat alle mensen gelijk zijn en iedere Amerikaan het recht heeft op vrijheid en geluk. Een man voor wie standbeelden op zijn getrokken en wiens hoofd op dollarbiljetten staat. 

Ja, dezelfde Thomas Jefferson die honderden slaven had, die zwarte mensen lelijker en dommer noemde dan witte mensen, die sprak over ‘wilde barbaren’ en die de weg bereidde voor de massamoord op de oorspronkelijke bewoners van ‘zijn’ land. Pursue them to extermination.

Correspondent Arjen van Veelen beschrijft in een schitterende reportage hoe de Verenigde Staten zijn gebouwd op ongelijkheid. ‘Dit land is gesticht met het idee dat sommige levens er níet toe doen’, citeert hij een Amerikaanse juriste. Donald Trump mag dan een bizarre uitzondering lijken, zijn reactie op de demonstraties, schrijft Arjen, ‘appelleert aan de oeroude witte Amerikaanse droom: dit land is van ons.’ 

Veel van die protesten worden uit naam van Black Lives Matter gevoerd. Correspondent Vera Mulder sprak drie jaar geleden met Patrisse Cullors, een van de oprichters van de beweging, over de strijd voor gelijkheid en dat mooie interview is nog steeds relevant. Cullors spreekt witte, geprivilegieerde mensen aan: erken je privilege en zet het in tegen ongelijkheid. ‘Uiteindelijk gaat racisme niet opgelost worden door mensen van kleur’. 

Nee, Nederland is niet de VS. Maar ook hier is het institutionele racisme structureel, ook hier beïnvloedt de kleur van je huid de kans dat je een baan krijgt, het risico om bevraagd te worden door de politie. Antropoloog Sinan Çankaya, voormalig columnist van De Correspondent, toonde een paar jaar geleden aan hoe wijdverbreid etnisch profileren is bij de Nederlandse politie. In een geweldig goed gesprek met correspondent Lex Bohlmeijer vertelt Çankaya zijn eigen, persoonlijke verhaal, over hoe het is om je altijd een buitenstaander te voelen.

En verder nog drie bijzondere producties van de afgelopen week: 

‘Ik wil iets over grootouders schrijven,’ zei correspondent Lynn Berger een paar weken geleden. Wat precies, wist ze nog niet. En toen gebeurde wat er altijd gebeurt. Lynn gaat lezen en denken, nog meer lezen, nog meer denken, schrijven, schrijven, en ineens ligt er een puntgaaf essay, vol van nieuwe inzichten en subtiel beschreven observaties. Deze keer over grootouders dus, die gratis en onmisbaar zijn voor ouders, maar vooral: essentieel voor het grootbrengen van nieuwe generaties.

In ons Track(ed) Together project brengen wij met The Correspondent de surveillancemaatregelen tegen het coronavirus in kaart. Door samen te werken met tientallen experts uit evenzoveel landen legden we een wereldwijde, rijkgevulde database aan. Correspondenten Dimitri Tokmetzis en Morgan Meaker ontdekten daarin een opvallend patroon. Het ene na het andere land beloofde dit voorjaar dat zogenoemde contact tracing apps centraal zouden komen te staan in de strijd tegen het virus. Een paar weken later zijn de meeste landen daarop terugkomen. Dit verhaal laat mooi zien waar een naïef en heilig geloof in technologie toe kan leiden.

Een simpel idee met een mooie uitvoering: correspondent Maite Vermeulen vroeg asielzoekers die in verschillende Europese landen wachten op de uitslag van hun asielprocedure om zelf verslag te doen. Zij deelden hun ervaringen in voiceberichten. En ook al is de kwaliteit van de opnames niet altijd perfect, hun verhalen komen wel binnen, verteld in hun eigen woorden en met hun eigen stem. Een mooi en belangrijk audioverhaal, gemaakt met audioredacteur Jacco Prantl.