Zo kwam het verhaal over C&A in Bangladesh ten tijde van covid-19 tot stand

Vandaag publiceer ik in samenwerking met het Zwitserse onderzoeksplatform Reflekt een onderzoeksverhaal over het handelen van C&A en andere kledingbedrijven gedurende de coronapandemie in Bangladesh. Het is een verhaal over hoe de top van deze bedrijven beslissingen maakt in tijden van crisis, in de hoop de schade voor zichzelf te beperken – met grote gevolgen voor miljoenen mensen die verderop in de productieketen werken. 

Die ‘oneerlijke verdeling’ speelt de sector altijd al parten: terwijl fabrikanten en kledingarbeiders vaak met moeite de eindjes aan elkaar knopen, behoren enkele eigenaren van ‘s werelds grootste kledingmerken tot de rijksten op aarde. De Brenninkmeijers, eigenaren van C&A, zijn de rijkste familie van Nederland. 

Benieuwd naar het hele verhaal? Dat lees je hier.^*

In deze notitie vertel ik graag iets meer over hoe het tot stand is gekomen, en over de samenwerking met het Reflekt.^*

Laat ik met dat laatste beginnen: Reflekt is een klein en jong journalistiek platform, gevestigd in Zwitserland. Het wil onder meer de transparantie van en het vertrouwen in de journalistiek vergroten, de beïnvloeding van politiek en bedrijfsleven op de media tegengaan en volledig onafhankelijk zijn van adverteerders qua inkomsten. Een geestverwant van De Correspondent dus.

De redactie bestaat uit een groep journalisten uit onder meer Duitsland en Bangladesh, die samenwerken aan verhalen rondom grote maatschappelijke thema’s. Eerder publiceerden ze verhalen over de gedwongen terugkeer van Eritrese migranten in Zwitserland en over het witwassen van geld door de Zwitserse bank Credit Suisse in Mozambique.

Als media-organisatie zonder winstoogmerk wordt Reflekt voornamelijk gefinancierd door donaties van individuen en stichtingen.

Voor het verhaal over het handelen van C&A en andere kledingbedrijven in Bangladesh gedurende de coronacrisis, werkten de Duitse journalisten Sylke Gruhnwald en Benedict Wermter sinds april samen met de Bengaalse journalist Dil Afrose Jahan.

Ze verzamelden de afgelopen maanden onder meer informatie over de geannuleerde bestellingen van modebedrijven, spraken met tien kledingarbeiders die werkzaam zijn in fabrieken in Dhaka die voor Europese modehuizen produceren, zochten contact met leveranciers van onder meer C&A en interviewden vakbondsleden en experts uit de industrie. 

Ze kregen een unieke dataset in handen, die in detail liet zien welke merken voor welk bedrag en bij welke leveranciers in Bangladesh bestellingen hebben opgeschort, evenals e-mails van de top van C&A aan de fabrikanten in Bangladesh. 

Voor het onderzoek richtten ze zich op C&A, omdat dit bedrijf massaal orders bij leveranciers in Bangladesh annuleerde en tegelijkertijd altijd hoog van de toren blaast over verantwoorde en ethische productie. Door het verhaal van één bedrijf uit te diepen, legt dit onderzoek de bredere structurele tekortkomingen in de industrie bloot.

Een belangrijk verhaal om te vertellen en op te schrijven, vonden ook wij bij De Correspondent. Omdat het verhaal perfect past in het dossier waar ik mij nu ruim twee jaar mee bezig houd – en omdat we nog ruimte zagen voor aanvullend onderzoek in Nederland – heb ik de afgelopen weken met Reflekt meegewerkt.

Zo heb ik onder meer Nederlandse bedrijven die op de ‘zwarte lijst’ van geannuleerde bestellingen stonden, gevraagd om een reactie. Ik heb het secretariaat van het Convenant Duurzame Kleding en Textiel, waar een aantal van de Nederlandse bedrijven bij is aangesloten, gevraagd of en hoe zij bedrijven aanspreken op hun verantwoordelijkheid rondom deze kwestie. En ik heb een lijst met vragen voorgelegd aan C&A. 

De reacties zijn terug te lezen in het verhaal, waaronder we vandaag (en mogelijk langer) doorpraten over de vraag hoe we de scheve machtsverhouding in de industrie kunnen veranderen. Wat is ervoor nodig om de positie van kledingarbeiders en leveranciers tegenover machtige bedrijven als C&A te versterken? 

Sylke Gruhnwald, Benedict Wermter en Dil Afrose Jahan praten mee.