Amerikaanse rechter oordeelt: een deel van de NSA-spionage is illegaal

Ruim zeven jaar na de onthullingen van Edward Snowden heeft een Amerikaans gerechtshof een deel van de spionageactiviteiten van de NSA onwettig verklaard. Het gaat daarbij om het verzamelen van metadata van telefoonverkeer in de Verenigde Staten zelf, dus niet om spionage in het buitenland.

De uitspraak kwam in de zogenoemde Moalin-zaak, waarbij vier immigranten in Californië ruim 10.000 dollar hadden overgemaakt aan Al-Shabaab, een Somalische organisatie die op de Amerikaanse terrorismelijst staat. In 2013 werden de verdachten veroordeeld tot celstraffen van tien tot achttien jaar.

Kort na de veroordeling onthulde Edward Snowden het bestaan van meerdere grootschalige spionageactiviteiten van de NSA. Een van de onthulde programma’s bleek het verzamelen van metadata van Amerikaans telefoonverkeer te zijn. Metadata zijn data over gesprekken, dus niet de audio, maar wie met wie heeft gebeld en op welk tijdstip.

Na de onthulling stelde de Amerikaanse burgerrechtenbeweging ACLU een hoger beroep in omdat deze vorm van spionage verboden zou zijn. Het gerechtshof heeft de ACLU deels in het gelijk gesteld. De spionage is in strijd met bestaande wetgeving (de Foreign Intelligence Service Act) en mogelijk zelfs ongrondwettelijk. Voor het bewijs in de Moalin-zaak heeft dit echter geen gevolgen, aldus de rechters, dus de veroordelingen blijven staan.

Deze uitspraak heeft mogelijk grote gevolgen voor de activiteiten van de NSA op Amerikaanse bodem. Als de dataverzameling inderdaad ongrondwettelijk is, is die niet zomaar met noodwetgeving te repareren. Voor ons heeft deze uitspraak eigenlijk geen gevolgen. De NSA heeft buiten de landsgrenzen zo’n beetje de vrije hand in wat ze verzamelt en wie ze bespioneert.^*

Voor Snowden komt deze uitspraak op een goed moment. President Donald Trump liet eerder weten open te staan om gratie te overwegen, al moet daar niet te veel gewicht aan worden gegeven: de afkeer van Snowden is groot in Amerikaanse inlichtingen- en overheidskringen.

In het verleden hebben wij erg veel geschreven over de onthullingen van Edward Snowden en Amerikaanse spionage. Deze verhalen zijn tijdloos, dus als je je hierin verder wilt verdiepen, kan ik deze stukken aanbevelen.

En tot slot een heerlijk (en bekroond) spionageverhaal van Maurits Martijn.