Deze week: Momentum voor burgerinspraak, of hoe een goed idee in een stroomversnelling kwam

Deze week was voor mij in een woord samen te vatten: stroomversnelling. Ik kon van dichtbij zien hoe politiek momentum werkt. Waar het over ging? Een burgerberaad over klimaatbeleid, waarin een eerlijke dwarsdoorsnede van de samenleving met elkaar in gesprek gaat en op zoek naar oplossingen.

Het begon krap een maand geleden, toen Ed Nijpels (voorzitter van het Voortgangsoverleg Klimaatakkoord) in NRC Handelsblad pleitte voor het instellen van zulke ‘burgerpanels’ over het klimaat . Het was een heel goed stuk, en voor mij heel vreemd om te lezen, omdat ikzelf precies zo’n oproep aan het schrijven was.

Samen met een groepje voorstanders van meer burgerinspraak in het klimaatbeleid, had ik toen al een paar maanden wekelijks overleg. We hadden politieke insiders gepeild hoe je zo’n oproep het beste kon insteken. En ineens stond de strekking daarvan al in de krant, maar met iemand anders’ naam erboven.

Als een idee op meerdere plekken tegelijk begint rond te zingen, weet je dat het kans maakt aan te slaan

Uitstekend. Als een idee op meerdere plekken tegelijk begint rond te zingen, weet je dat het kans maakt aan te slaan. Eind september ging het pleidooi voor serieuze burgerparticipatie als een lopend vuurtje rond op het ‘duurzame Davos’ van Nederland, het Springtij-festival. Tijdens een reeks protesten eisten actievoerders van Extinction Rebellion dat er een burgerberaad over het klimaat zou komen. Een week later, op woensdag 7 oktober, publiceerde de Volkskrant de oproep aan het kabinet die schrijver Eva Rovers en ik namens een diverse groep Nederlanders hadden geschreven.

Ineens ging het snel. Op diezelfde woensdag diende het CDA samen met zeven andere politieke partijen een motie in waarin ze de regering oproepen de voor- en nadelen van een burgerpanel over het klimaat te onderzoeken. Deze week werd die motie met 127 stemmen aangenomen (alleen Forum, PVV en Van Haga stemden tegen). Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat gaat dat onderzoek nog vóór de verkiezingen laten uitvoeren, ‘zodat eventuele besluitvorming hierover bij de kabinetsformatie kan plaatsvinden’.

Het is veel te vroeg om te juichen, een echt burgerberaad over het klimaat is er nog lang niet. Zoals Nesrine Malik schrijft in een van onze beste verhalen van de afgelopen week: vooruitgang is niet onvermijdelijk. Maar wel mogelijk. Als verschillende mensen hard genoeg voor een idee pleiten, maakt het kans – en kan het zelfs sneller gaan dan je had durven dromen.

Deze week op De Correspondent

In een burgerberaad zoeken burgers samen naar oplossingen voor taaie politieke problemen – zoals klimaatverandering. Het kabinet onderzoekt of zo’n burgerberaad de verduurzaming van Nederland verder kan helpen. Waarom zou een burgerberaad slagen waar politici vastlopen?

Vooruitgangsdenkers benadrukken graag dat het zoveel beter gaat met de mensheid dan driehonderd jaar geleden. Maar daarmee sluiten ze de ogen voor de ellende die de wereld ook vandaag de dag nog plaagt. Dit soort tomeloze positiviteit is giftig, en werkt vooruitgang juist tegen.

Nederland heeft als een van de laatste landen zijn CoronaMelder. Wij analyseerden de data van andere Europese corona-apps om te kijken wat Nederland van z’n buren kan leren. En we zien: tot nu toe zijn zulke apps vooral weinig gebruikte gadgets.

Het boek Thinking in Systems leert je om in complexe systemen te denken en helpt je vervolgens te begrijpen waar in een systeem een ingreep de meeste kans van slagen heeft. Zo ging correspondent Thalia Verkade door dit boek heel anders denken over de elektrische auto.

Correspondent Vooroordelen Vera Mulder schrijft voor haar serie ‘Iemand die ik niet ken’ al sinds zeven jaar portretten van mensen die zij toevallig ergens ontmoet. Die stukjes kun je vanaf nu ook beluisteren als korte audioverhalen van een minuut of vijf. Je vindt ze in onze audio-app.