Beste,

Toen ik begin 2018 verhuisde naar Lagos, Nigeria – met 21 miljoen inwoners de grootste stad van Afrika – had ik natuurlijk wel verwacht dat mijn leven radicaal zou veranderen. Ik bereidde me voor op de drukte, de files, de hitte, de taal. Ik las boekjes als deze, om me te verdiepen in de gebruiken, de humor, de cultuur.

Maar waar ik me niet op voorbereidde, was de stroom. Of eigenlijk: het gebrek daaraan.

Want mijn stopcontact in Lagos bleek het het nu eens wel, dan weer niet te doen. Nu eens vijf minuten wel, dan weer een hele nacht niet. Nu eens drie uur wel, dan weer tien minuten niet. Wanneer er elektriciteit is, is in Nigeria altijd een verrassing. En dat bleek véél meer invloed op mijn leven te hebben dan ik ooit had kunnen denken.

Of mijn laptop het deed, of ik de was kon doen, of ik verkoeling kon vinden van de ventilator, of ik warm water had, of mijn eten goed bleef, of ik wifi had, of er licht was om bij te lezen – álles werd bepaald door de aanwezigheid van elektriciteit.

Vaak betekende dat in de praktijk: wachten.

Wachten tot je de bal weer kunt zien als je een sportwedstrijd speelt.

Wachten tot de trein weer gaat rijden, omdat er een elektrische wissel omgezet moet worden.

Wachten tot je de informatiebordjes in een museum weer kunt lezen.

Wachten tot je de buurkinderen weer kunt helpen met hun huiswerk.

Of wachten tot je weer verder kunt met je spelletjesavond – tenzij iemand wil bijschijnen met de zaklamp op zijn mobiele telefoon, natuurlijk.

En dit waren alleen nog maar míjn kleine frustraties. Kijk je er op landelijke schaal naar, dan is het probleem gigantisch. De Nigeriaanse economie loopt jaarlijks miljarden mis door de slechte stroomvoorziening.

Het powerhouse zonder power

Nigeria staat in de meeste ranglijstjes van Afrika bovenaan: het is de grootste economie, met de meeste mensen, de grootste film- en muziekindustrie, het belangrijkste politieke machtsblok in de Afrikaanse Unie.

Toch bungelt ditzelfde land in de ranglijst van betrouwbare stroom onderaan ten opzichte van de rest van het continent. Hoe kan dat?

En: wat kan ik daarvan leren over wat ervoor nodig is om een samenleving vooruit te brengen?

Met die vragen besloot ik op onderzoek te gaan. Met microfoon. Want hoewel de pen mijn meest vertrouwde communicatiemiddel is, wilde ik jullie dit keer op een andere manier meenemen in mijn leefwereld. Op een manier die nog veel directer binnenkomt – want Lagos is een stad van geluiden. Met hulp van onze fantastische audioredacteur Jacco Prantl vertel ik het verhaal dus niet in tekst, maar in geluid.

Het resultaat is de vierdelige podcastserie Never Expect Power Always. Genoemd naar de grap die Nigerianen graag over hun stroomvoorziening maken: ze noemen hun elektriciteit ‘NEPA’, wat officieel staat voor Nigerian Electric Power Authority. Maar de alternatieve invulling van dat acroniem is natuurlijk meer op zijn plaats.

Die zwarte humor is Nigerianen sowieso eigen. Toen de #10yearchallenge trending was op sociale media (mensen posten een foto van zichzelf, hun huis of hun huisdier, nú en tien jaar geleden), was dit een veel gedeelde post in Nigeria. PHCN staat voor Power Holding Company of Nigeria.

Of neem deze meme, waarin een waslijn niet meer van een stroomlijn te onderscheiden is. Met zo’n goede dosis humor wordt het grootste probleem toch leefbaar.

Luister nu aflevering 1!

In aflevering 1 van Never Expect Power Always geef ik jullie een eerste rondleiding in de wereld achter mijn stopcontact. Ik laat jullie zien hoe slechte stroom een rem op alle vooruitgang is – en wat dat doet met een samenleving.

We gaan op bezoek bij ondernemers, om te zien hoe zij omgaan met de slechte stroom. En ik laat onderzoekers aan het woord die mij meer leren over de relatie tussen elektriciteit en economische vooruitgang.

En bekijk ook alle infographics

Onze geweldige vormgever Luka van Diepen maakte bij elke aflevering ook die je nog veel meer leren over elektriciteit in de grootste stad van Afrika.

En, mocht je het Nigeriaanse accent niet zo goed verstaan, of benieuwd zijn naar bronnen over dit onderwerp? Dan staat er speciaal voor jou online, met bronvermeldingen.

Tot slot...

... vertelde ik afgelopen zaterdag ook Een gesprek over leven in Lagos, enorme powerbanks, generatormaffia, corruptie en zonne-energie. Een voorproefje van de hele serie!

Wil je op de hoogte blijven van deze podcast? Dat kan! Wanneer er een nieuwe aflevering online staat, stuur ik je een mailtje. Daarin vertel ik je ook meer over het maakproces, de mensen die ik sprak, en wat ik onderweg leerde. Schrijf je hier in voor mijn nieuwsbrief