Shells groene pr-praat is erger dan hypocriet. Het is verraad

Feiten. Als Shell-baas Ben van Beurden iets van belang vindt in het klimaatdebat, dan zijn het wel feiten. Maar de dialoog over de energietransitie is ‘ongenuanceerd’ en ‘verloopt in soundbites’, zei Van Beurden laatst in de Volkskrant. Daardoor krijgt Shell ‘weinig krediet’ voor zijn inzet.

Feiten. Laten we die eens benoemen, ja.

Shell wil in 2050 een bedrijf zijn dat netto nul uitstoot veroorzaakt. ‘Netto nul’ betekent níét dat Shell dan geen olie en gas meer verkoopt, maar dat de uitstoot die daar het gevolg van is in 2050 volledig wordt gecompenseerd. 

Feit: de komende 29 jaar veroorzaakt Shell nog honderden miljoenen tonnen CO2-uitstoot die het níét compenseert. Daarmee draagt Shell bij aan de overschrijding van het toch al te ver opgerekte koolstofbudget om meer dan 1,5 graad opwarming te voorkomen.

Shell wil de komende jaren steenkool als energiebron vervangen door meer aardgas te produceren. Maar of dat gebeurt, hangt af van beleid en marktontwikkelingen die Shell niet in de hand heeft. In werkelijkheid wordt aardgas vaak náást steenkool gebruikt. 

Feit: door de komende jaren méér aardgas te produceren, vergroot Shell juist de kans dat we onze klimaatdoelen niet halen.

Shell gelooft dat het met zijn eigen klimaatambitie ‘in de pas loopt met wat het IPCC denkt dat nodig is voor [een maximale wereldwijde opwarming van] 1,5 graad.’^*

Feit: Shell hanteert een ruimer koolstofbudget dan het IPCC – het geeft zichzelf dus meer uitstootruimte dan de wetenschappers die het zegt te volgen.^* Het geeft zichzelf ook meer tijd.

Shell denkt dat olie en gas voorlopig onmisbaar zijn en dat we daardoor halverwege deze eeuw de 1,5 graad opwarming voorbij zullen schieten. Maar door daarna bos aan te planten op een oppervlak ter grootte van Brazilië,^* zouden we weer miljarden tonnen CO2 uit de lucht kunnen vastleggen en aan het einde van de eeuw alsnog finishen op 1,5 graad.

Feit: in werkelijkheid zou een bos zo groot als twee keer Brazilië^* nodig zijn om Shells 1,5-graadscenario uit te laten komen.^* Onrealistischer wordt het niet, en oneerlijker trouwens ook niet.

Hoe Shell zijn critici wegzet

Waar het op neerkomt is dat Shell het een zegt en het tegenovergestelde doet. Maar Shells misleidende pr is zo effectief dat het steeds moeilijker wordt erdoorheen te prikken.

Kijk naar de kranten van vorige week donderdag, toen Shell zijn nieuwe strategie presenteerde. ‘Voor het eerst zegde het olie- en gasconcern toe in 2050 helemaal geen CO2-uitstoot meer te veroorzaken’, schreef NRC.^* Behalve dat Shell alleen had beloofd netto geen uitstoot meer te veroorzaken, wat dus iets anders is. Trouw stapte in dezelfde valkuil. Beide kranten wekten zo de indruk dat Shell een geheelonthouder zou worden, terwijl Shell slechts toezegde over 29 jaar netto niet meer dronken^* te zullen zijn.

Shell zet zichzelf steeds succesvoller neer als deel van de oplossing: constructief, redelijk en genuanceerd. Shells critici, zo suggereert het bedrijf telkens,^* zijn ongenuanceerd, onredelijk of hebben hun feiten niet op een rijtje. Ze begrijpen niet hoe complex de energietransitie is. Ze weten niet dat collega’s van andere olie- en gasbedrijven Shell ‘die ngo uit Europa noemen’.^* Ze weten niet dat Shell het Nederlandse Klimaatakkoord heeft ondertekend. 

Shell, de onbegrepen weldoener.

Dit frame werkt. Slechts 9 procent van de bevolking heeft weinig vertrouwen in Shell, zei Van Beurden in de Volkskrant. En hij keek wel uit om het ‘chagrijn’ van die kleine groep een rol te laten spelen in zijn besluitvorming. Cirkel weer rond: zo zet je critici weg zonder ook maar een woord vuil te maken aan hun bezwaren.

Shells pr-strategie greenwashing noemen is eigenlijk nog te vriendelijk. Zeggen dat je feiten heel belangrijk vindt en dat ‘eerlijkheid, integriteit en transparantie’ de kernwaarden van je bedrijf zijn,^* terwijl je klimaatwetenschap misbruikt om je fossiele activiteiten te blijven rechtvaardigen: dat is niet alleen een brutale aanval op het gezond verstand, maar ook een onvergeeflijk verraad van de toekomstige generaties wier planeet steeds sneller onleefbaar wordt.

Lees ook: