Hoe bepaal je op wie je stemt?
Komende week beginnen de verkiezingen. Misschien weet je al precies wat je gaat stemmen of heb je zelfs al gestemd via de post. Maar dikke kans dat je nog zweeft, net zoals zo’n driekwart van de stemgerechtigden in Nederland (volgens een peiling van I&O Research).
Ik zweef in ieder geval nog wel. Van mijn goede voornemen om alle verkiezingsprogramma’s te lezen is wederom niets terechtgekomen. Ik weet wel welke lijsttrekkers ik leuk vind (wist je dat Wopke Hoekstra ook bokst?), maar van de inhoud weet ik nog bar weinig.
Dus moet ik me in korte tijd bijscholen. Gelukkig kan ik de radio niet aanzetten of ik hoor Sigrid Kaags lievelingsplaten of een spotje met Thierry Baudet. Om maar te zeggen: de campagne is in volle gang. Informatie is overal, maar hoe word je er wijs uit?
Voor onze verkiezingspodcast Stemmen dook ik met politicologen Armèn Hakhverdian en Tom van der Meer in een aantal belangrijke hulpmiddelen bij je stemkeuze: stemhulpen, verkiezingsdebatten en peilingen.
Geniet, maar gebruik met mate
Op elk van die hulpmiddelen blijkt wel wat af te dingen. Zo kunnen stemhulpen als de StemWijzer en het Kieskompas lastig verschil maken tussen partijen die dicht bij elkaar liggen, terwijl je daar waarschijnlijk juist tussen twijfelt.
Verkiezingsdebatten kunnen je informeren, maar dan is het wel zo handig als er politici tegenover elkaar staan die ook daadwerkelijk met elkaar concurreren. Het heeft niet zoveel zin om Sigrid Kaag (D66) tegenover Geert Wilders (PVV) te zetten, hoeveel vuurwerk dat ook mag opleveren, maar wel om haar in debat te zien met Lilianne Ploumen (PvdA).
En peilingen zijn nooit precies, door de methode van de steekproef en keuzes die peilingbureaus maken. Sowieso kun je je afvragen of je wel naar peilingen moet kijken. Ze zijn handig voor een strategische keuze (als Volt of JA21 kans blijkt te hebben op een zetel, dan ga je er misschien sneller op stemmen), maar collega Marc Chavannes beschrijft overtuigend waarom strategisch stemmen niet de slimme weg is.
Hoe je dan wel je stem bepaalt? Marc raadt het volgende aan:
- Kies drie tot vijf onderwerpen die voor jou belangrijk zijn (bijv. landbouw, technologie of onderwijs).
- Zoek uit welke partijen zich met die dossiers bezighouden.
- Bekijk welke politicus zich goed heeft ingezet op de thema's die voor jou belangrijk zijn.
- Doe eventueel een 'afvalrace' om te bepalen wie uiteindelijk jouw stem krijgt.
Al met al moet je dus niet verwachten dat de hulpmiddelen voor jou kunnen beslissen. Maar ze zijn wel nuttig als ingang om je verder te informeren. Met een stemhulp zie je bijvoorbeeld welke thema’s er allemaal spelen, en kun je vervolgens bedenken wat jij daar eigenlijk van vindt en waar jouw prioriteit ligt.
Verkiezingsgids
Je kunt de podcastaflevering terugluisteren in je podcast-app of op De Correspondent (hier vind je ook infographics en lees je een samenvatting van de aflevering).
De vorige drie afleveringen van Stemmen zijn (volgens ons van wc-eend) ook het beluisteren waard:
- In de eerste aflevering gaat het over de betekenis van de verkiezingen. Waarom stem je eigenlijk en hoe eerlijk zijn de verkiezingen in Nederland? Onder anderen met Marc Chavannes, correspondent Politiek.
- De tweede aflevering verkent hoe kiezers bepalen welke partij bij hen past. Wat is de rol van identiteitspolitiek? In welke groepen verdelen we ons in deze post-verzuilingstijden? Onderen anderen met Valentijn De Hingh, correspondent Identiteit.
- De derde aflevering gaat over conflict. Hoe gepolariseerd is Nederland? Waarom wil Geert Wilders het alleen maar over de islam hebben terwijl Mark Rutte het vooral over leiderschap heeft? En een, ik citeer presentator Armèn, 'epische' infographic die laat zien hoe Nederlanders over elkaar denken. Onder anderen met Jelmer Mommers, correspondent Democratie & Klimaat.
Je vindt alle afleveringen van Stemmen terug in onze verkiezingsgids. Naast podcast-afleveringen, zie je daar ook alle andere journalistiek die De Correspondent publiceert rond de verkiezingen. Thomas Oudman beschrijft bijvoorbeeld hoe partijen denken over de natuur, en Riffy Bol en Vera Mulder bekijken wat de posities zijn als het gaat over racisme.
Veel kiesplezier!
#NerdAlert
‘Waar is iedereen?’ vroeg Enrico Fermi begin jaren vijftig. De natuurkundige zat aan de lunchtafel met zijn collega’s en ze wisten meteen wat hij bedoelde: waar waren de buitenaardse wezens?
Fermi, Nobelprijswinnaar en ontwerper van de eerste kernreactor, was geen zweverig type. Zijn uitspraak was gebaseerd op waterdichte logica. Het heelal is enorm groot, stelde hij, en veel sterren zijn veel ouder dan onze zon. Statistisch gezien is het bijna onmogelijk dat er géén intelligent leven bestaat buiten onze planeet.
Maar waarom hebben we het nog niet gevonden? Of waarom hebben zij ons nog niet gevonden? Dit wordt ook wel Fermi’s paradox genoemd, ik schreef er eerder al eens over in deze nieuwsbrief.
Onlangs schreef collega Dimitri Tokmetzis een boekaanbeveling over The Dark Forest, het tweede deel van de sciencefictiontrilogie The Three-Body Problem. Het boek probeert antwoord te geven op de paradox en in de aanbeveling gaat Dimitri verder in op de mogelijke verklaringen. Interessant, mits je een paar spoilers niet erg vindt.
Tot slot...
...kreeg ik veel reacties op mijn verzoek over het coronadashboard in de vorige nieuwsbrief. Ik bepleitte dat de blik van het dashboard erg nauw is – er staan alleen maar coronacijfers op – en vroeg naar jullie ideeën. Ik ben nu alles aan het inventariseren en kom er binnenkort op terug. Maar voor nu: veel dank voor het meedenken!
Delen uit deze nieuwsbrief komen uit de eerdere nieuwsbrief over Fermi’s paradox.