Ook de middenklasse wordt straks getweebost
‘Heb je een goed gevoel dat je je stad naar de vernieling hebt geholpen?’ vroeg de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb in een videoboodschap aan jongeren die hadden geplunderd op de Beijerlandselaan. Dat was januari dit jaar: de avondklokrellen.
Het filmpje ging viral. Het maakte zelfs indruk op Rotterdamse rechters, zo leerde ik de afgelopen maanden. Ik woonde twaalf rechtszaken bij van relschoppers. Rechters verwezen expliciet naar het filmpje: als illustratie van de ernst van de rellen. Die jongeren hadden hun eigen Rotterdam gesloopt. Hard straffen.
Zelf vond ik die rellen ook heftig. Ik was gaan kijken, maar ging ook gauw naar huis. Alleen: heftiger dan de rellen vond ik de straffen die sommige relschoppers kregen. Soms zelfs cel voor het stelen van wat snoep. Hier lees je hoe het ze verging, de Sywerts die wél de cel in gingen .
Ik moest weer aan de videoboodschap van de burgemeester denken toen ik deze week zag hoe de Tweebosbuurt levend werd opgegeten. Deze buurt ligt een paar honderd meter van de plek waar de rellen plaatsvonden. Ook hier wordt gesloopt – maar dan op klaarlichte dag, geheel democratisch, met goedkeuring van links tot rechts – van ons.
Zoals zoveel Rotterdammers vond ik het een paar jaar geleden niet eens zo’n gek idee. Maar een paar keer praten met bewoners was genoeg om het standpunt totaal bij te stellen. Dit gaat niet over de sloop van een paar straten, vertelde bewoner Ahmed Abdillahi me bijna twee jaar geleden, het gaat over de sloop van een hele samenleving.
Hij had gelijk: de Tweebos is het verhaal van de hele stad. Vroeg of laat kunnen wij allemaal ‘getweebost’ worden. Ons recht op een huis wordt nu al ondermijnd. Hele straten worden geplunderd door witteboordenboeven. Inmiddels gaat bijvoorbeeld liefst 45 procent van de verkochte huizen in Rotterdam naar beleggers, zoals het AD berichtte . Een eigen huis is nu al een luxeproduct voor 40-plussers, schreef NRC. Een brede woonopstand lijkt me een kwestie van tijd.
En inderdaad: wat Ahmed en andere bewoners al jaren zeiden, werd afgelopen vrijdag bevestigd: de Verenigde Naties hekelden de sloop van de Tweebosbuurt. Maar niet alleen dat: ze constateerden dat het héle Rotterdamse woonbeleid mensenrechten schendt en discriminatie in de hand werkt.
Burgemeester Aboutaleb reageerde geïrriteerd én populistisch op de kritiek van de wetenschappers. Hij zei tegen RTV Rijnmond dat de VN zich beter konden bemoeien met Zuid-Afrika of India – alsof je geen kritiek mag hebben op misdaad of verkeersveiligheid, omdat het altijd wel ergens nog erger kan: ‘In Afrika, daar hebben ze pas honger.’
Die VN-rapporteur, hoogleraar rechten aan de prestigieuze MIT-universiteit, was zelf ook stomverbaasd dat ze het over ons moesten hebben. Maar kijk liever gewoon nuchter naar de feedback. Dan zie je dat ons woonbeleid gebruikmaakt van de ‘Leefbarometer’. Volgens die ‘meter’ daalt de leefbaarheidsscore van een buurt als er mensen met bijvoorbeeld Marokkaanse of Surinaamse roots komen wonen. Ofwel: volgens het officiële beleidsinstrument dáált de leefbaarheid in je straat als burgemeester Aboutaleb zich er vestigt.
Ik snap niet dat de burgemeester zich daardoor niet in zijn eer voelt aangetast.
Enfin. De sloop ging door. Geheel democratisch, bulldozerdemocratisch. Nu resten ruïnes. Een gat in de stad, een stuk weefsel naar de vernieling: hebben we nu een goed gevoel?