Minidocu: Een andere kijk op de opstand van de Venezolaanse jongeren

Studentenprotesten, opstand van de middenklasse of een revolutie? Het nieuws uit Venezuela liep lang gelijk op met dat uit de Oekraïne: jongeren die in opstand komen tegen corruptie en onderdrukking. Maar waar zijn degenen die zwijgen? Documentairemaker Alex Tieleman bezocht voor De Correspondent de armenwijken van de hoofdstad Caracas en zag de andere kant van de opstand.

Terwijl de opstand in Oekraïne en de gevolgen daarvan vanaf het begin volop in de aandacht van de media staan, is dat met de vrijwel gelijk oplopende spanningen in Venezuela veel minder het geval. In Venezuela begonnen de straatprotesten in februari, toen studenten demonstreerden tegen de enorme criminaliteit en corruptie in het land.
Venezuela is na Honduras het meest gewelddadige land ter wereld. De corruptie verlamt het openbare leven en gaat vooral ten koste van de wensen van de nieuwe middenklasse, die is ontstaan dankzij de oliedollars. President Nicolás Maduro, opvolger van de legendarische provocateur en populist Hugo Chavez, koos voor de harde lijn: bij de reactie van leger, politie en knokploegen vielen tientallen doden.
Westerse media, De Correspondent incluis, zijn geneigd snel de kant te kiezen van jonge demonstranten; hun wens naar verandering wordt door onze berichtgeving enorm uitvergroot
Westerse media, De Correspondent incluis, zijn geneigd snel de kant te kiezen van jonge demonstranten, en hun wens naar verandering wordt door onze camera’s en berichtgeving dan ook enorm uitvergroot. Dat was zo in Egypte, dat is het geval in de Oekraïne en hetzelfde geldt voor Venezuela − een plein en enkele straten nemen de plaats in van enorme gebieden, die vaak heel complex zijn.
Dat blijkt inmiddels in de Oekraïne: langzamerhand beginnen we te begrijpen dat geschiedenis, demografie en sociale klassen een onoverbrugbare kloof hebben geslagen tussen de verschillende partijen. Woorden als ‘vrijheid’, ‘democratie’, ‘veiligheid’ en ‘zelfbeschikking’ hebben voor hen totaal uiteenlopende betekenissen.
Daarom is het goed om ook in Venezuela verder te kijken dan de eerste indruk. Alex Tieleman, die eerder in deze tuin een videobijdrage leverde over het door drugsbendes geteisterde Acapulco in Mexico, trok in het spoor van de protesten naar Venezuela. Het bijzondere van de korte film die hij er maakte is dat hij ook de andere kant op keek: hij ging op bezoek in de volkswijken waar de ‘chavistas’ wonen: de armen, allen aanhangers van het regime voor wie Chavez en zijn erfgoed heilig zijn. Dat geeft een andere kijk op de protesten van de jongeren.
Alex Tieleman: ‘"Dit kunnen wij aan onze kinderen vertellen," vertelt studente Alejandra mij, met een katapult in haar hand. Het is Heilige Week in Caracas. In de opstandige gemeente Chacao speelt zich dagelijks een repetitief ritueel van hit-and-run af tussen jongeren en ordetroepen. In de media lijkt het of zij op het punt staan de regering omver te werpen. Buiten Chacao is er echter nauwelijks sprake van protest. "Zij begrijpen niet wat wij in gang hebben gezet. Wie de revolutie niet steunt kan beter vertrekken," zegt een chavista uit de barrio, Daniel. Veel proteststudenten zijn inmiddels opgepakt. Ik heb al lang niets meer van Alejandra gehoord.’
Maak kennis met Alejandra en Daniel in de korte film: Opstand van de rijken?