Krijgen docenten straks een nog langere zomervakantie door hun nieuwe cao?

Het schooljaar is bijna afgelopen. Leerlingen krijgen nog één week les, daarna volgen weken vol toetsen, vergaderingen en Efteling-bezoekjes. En terwijl docenten aan het afbouwen zijn, zijn het voor de schoolleidingen in het land onverwacht spannende weken.

Want het plaatje was al bijna rond. Dat wil zeggen: het was min of meer bekend hoeveel klassen er volgend jaar zouden komen en hoeveel lessen er dus gegeven moesten worden. Van iedere docent was bekend of ’ie meer of minder wilde gaan werken en dus was het ongeveer duidelijk hoe het komende schooljaar eruit zou gaan zien.

De nieuwe cao: minder werkdruk voor de docent

Maar toen kwam de nieuwe cao. Een cao die de docenten eindelijk van de nullijn afhaalt, oog heeft voor de persoonlijke situatie van docenten, moet zorgen voor werkdrukverlaging en meer ruimte voor professionalisering.

Daartoe staat in de nieuwe cao dat iedere docent recht heeft op vijftig uur (een niet-fulltimer uiteraard minder) ‘om keuzes te maken die passen binnen zijn of haar levensfase of persoonlijke situatie.’ Er zijn meerdere keuzes, die deze week doorgegeven moeten worden.

1. De docent kan ervoor kiezen zijn lesgevende taak met één lesuur per week te verlagen, om zo de werkdruk te verminderen.

2. De docent kan de uren inzetten om met verlof te gaan, bijvoorbeeld aanvullend ouderschapsverlof, extra zorgverlof, studieverlof of recuperatieverlof. De docent mag vier jaar op rij sparen en de tweehonderd uur, ruim een maand, in één keer opnemen.

3. De docent kan de vijftig uur laten uitbetalen en besteden aan kinderopvang of de verhoging van de pensioenaanspraak.

Die drie keuzes zorgen ervoor dat nog allerminst duidelijk is hoe ‘het plaatje’ er volgend jaar uit gaat zien.

Optie 1: Wie vervangt de afwezige leraren?

Kiezen alle docenten voor optie 1, dan zijn er opeens allerlei uren over waar docenten voor gezocht moeten worden. Wanneer al mijn collega’s Nederlands er bijvoorbeeld voor kiezen een uur minder les te gaan geven, dan zijn er tien lesuren ‘over,’ wat gelijkstaat aan ongeveer 0,3fte. Daar moet dan een nieuwe docent voor gezocht worden.

Bijkomend probleem is dat volgens de nieuwe cao een startende docent een minimaal dienstverband van 0,5fte aangeboden dient te worden. Om tot dat aantal te komen moet de startende docent, naast de tien lesuur die hij geeft, in zowel de kleine als de grote pauze surveilleren, een mentoraat op zich nemen, in de medezeggenschapsraad plaatsnemen en veertien keer meegaan als begeleider naar Duinrell.

Hoewel, ook daar biedt het akkoord een uitweg voor. Een docent mag namelijk wel minder dan 0,5fte werken als hij daar zelf een verzoek voor indient. In de praktijk zal het er dus op neerkomen dat alle startende docenten die minder dan 0,5fte werken ‘vrijwillig’ zo’n verzoek in zullen dienen.

Optie 2: Hoe bewaak je de urennorm?

Kiezen alle docenten voor optie 2, het verlof, en ik ken een school waar 90 procent van het personeel dat deed, dan heeft de school een ander probleem. Moeten al die lessen van docenten die besluiten er een weekje tussenuit te knijpen, overgenomen worden door collega’s?

En bij overname heb je weliswaar een week extra vrij, maar werk je de rest van het jaar iets meer omdat je ook de lessen van je collega’s die op Kreta zitten over moet nemen. Gebeurt dat niet, dan moet je met je zongebruinde huid de lesstof van de vakantieweek nog behandelen, terwijl je eigenlijk al aan een nieuw hoofdstuk had moeten beginnen. Bovendien kan de urennorm dan in het geding komen.

En de grootste angst: hoe begin je in 2018 je schooljaar als het personeel massaal heeft besloten een vrije maand op te nemen en die aan de zomervakantie te plakken?

Optie 3: Gewoon uitbetalen, minder rompslomp?

Op mijn school is die derde optie, de vijftig uur laten uitbetalen voor kinderopvang of verhoogde pensioenaanspraak, iets uitgebreid. Docenten kunnen ervoor kiezen de vijftig uur uit te laten betalen, ongeacht de besteding van het geld. Zo worden de plotselinge administratieve lasten van de schoolleiding en roostermaker tot een minimum beperkt gehouden.

Woensdag moet ik mijn keuze maken: één lesuur per week minder, sparen voor verlof of de vijftig uur laten uitbetalen.

Misschien kunnen we met het gehele docententeam vast een bungalow boeken voor september 2018.