In het kort: zo vergemakkelijkt het kabinet stikstofuitstoot

Te midden van de stikstofcrisis versoepelt demissionair minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten (ChristenUnie) de regels voor stikstofuitstoot door grote bedrijven. Als gevolg van een nieuwe afstandsmaatregel, die zij deze zomer doorvoerde, zijn namelijk gebieden ontstaan waar de vergunningsplicht voor stikstofuitstoot vervalt. Daarover is de Tweede Kamer niet expliciet geïnformeerd. 

Deze vergunningsvrije gebieden ontstaan onder meer in de regio Eemshaven (Groningen), de westkust van Friesland en de oostpunt van Noord-Holland. Daarmee dreigt de wettelijke stikstofnorm nog verder te worden overschreden in nu al zwaar overbelaste Natura 2000-gebieden – natuurgebieden die Europese bescherming genieten. En dat terwijl de Raad van State in mei 2019 heeft bepaald dat de Rijksoverheid moet garanderen dat de stikstofneerslag daar niet verder stijgt.

Waarom heeft minister Schouten dit gedaan?

De maatregel houdt in dat bedrijven geen vergunning meer hoeven aan te vragen voor het uitstoten van stikstof die op meer dan 25 kilometer van de bron neerslaat.

Voorheen gold er een vergunningsplicht voor infrastructurele projecten tot slechts 5 kilometer van de bron. Andere uitstoters, zoals de bouw, boeren en energiebedrijven, waren verplicht een vergunning aan te vragen voor de gehele stikstofuitstoot die hun activiteiten veroorzaakten, ongeacht de afstand van de bron.

Volgens Schouten ligt elke locatie in Nederland binnen 25 kilometer van een stikstofgevoelig Natura 2000-gebied en zullen uitstoters daarom veelal hun uitstoot moeten verminderen.

Maar wat de minister nalaat te vermelden in haar aankondiging van deze aangepaste afstandsmaatregel, is dat niet elke locatie in Nederland binnen een straal van 25 kilometer van een overbelast Natura 2000-gebied ligt. En zolang zo’n gebied niet overbelast is, geldt er geen vergunningsplicht voor stikstofuitstoot.

Precies daarom ontstaan er door de nieuwe afstandsmaatregel gebieden in Nederland waar uitstoters zonder stikstofvergunning vrijuit hun gang kunnen gaan. Het mogelijke gevolg: extra stikstofneerslag in overbelaste Natura 2000-gebieden, ook al liggen die op meer dan 25 kilometer afstand. 

PAS all over again

Het is vooralsnog onduidelijk hoe Schouten extra uitstoot als gevolg van haar nieuwe maatregelen wil voorkomen. In 2019 was dit de reden waarom de Raad van State een streep zette door het toenmalige stikstofbeleid (PAS), en Nederland in een stikstofcrisis belandde. Net als destijds staan de positieve gevolgen van maatregelen voor de stikstofuitstoot niet vast vóórdat activiteiten worden toegestaan. 

Het hele verhaal lezen?