De indrukwekkendste docu over vluchten uit Afghanistan is... een tekenfilm
Ik zag de afgelopen jaren als migratiecorrespondent nogal wat documentaires over vluchtverhalen. Een Zuid-Soedanese jongen die naar Oeganda vluchtte, een Syrisch gezin dat naar Nederland kwam, een Afghaans meisje op Lesbos... Of was het nu een Afghaans gezin, een Syrische jongen, een Zuid-Soedanees meisje? Ik schaam me een beetje om dit te bekennen, maar weinig van die docu’s zijn me echt bijgebleven. De persoonlijke verhalen raken me, maar smelten in mijn herinnering samen tot een soort tragisch geheel. Een klaagzang over een wereld waarin mobiliteit geen mensenrecht is en je domme pech kan hebben door waar je geboren bent.
De grote uitzondering hierop is Flee. Een film die zo veel indruk op me maakte, dat ik hem met plezier twee keer achter elkaar keek. Flee vertelt het waargebeurde verhaal van de Afghaanse Amin, die als kind in zijn eentje naar Denemarken vluchtte. De stemmen in de film zijn echt – in die zin is het een documentaire. Maar de beelden in de film zijn getekend. Een animatiedocu, ik had het zelden eerder gezien.
Het verhaal schippert tussen het heden, waar we een inkijkje krijgen in Amins leven met zijn verloofde Kasper (‘Kasper, ik ga nu filmen’, horen we terwijl de tekening in focus komt), en de herinneringen van Amin aan zijn jeugd in Afghanistan en zijn vlucht naar Rusland en Denemarken. Doordat we ook gesprekken horen tussen de filmmaker en Amin (‘Ik dacht dat je aan mijn kant stond?’) gaat de tekenfilm volledig leven. Het is niet voor niets dat de film de ene na de andere prijs in de wacht heeft gesleept, inclusief drie Oscarnominaties.
Ik wilde graag een vertoning van Flee op De Correspondent organiseren, maar helaas is dat niet gelukt. Een leuk alternatief: ik mag drie keer twee vrijkaarten weggeven voor de bioscoopvertoning van Flee. Vanaf 3 maart draait de film in bioscopen in zeker twintig Nederlandse steden. Wil je deze prachtige film dus zelf gaan zien? Mail dan naar maite@decorrespondent.nl met je naam en adres. Uit de reacties verloot ik drie winnaars, die de kaartjes – lekker ouderwets – per post zullen ontvangen.
Een betere wereld begint op zee
De discussies onder de artikelen die ik de afgelopen maanden met mijn collega Maaike Goslinga schreef over containervaart, waren enigszins ingewikkeld. Las je namelijk de ledenbijdragen, dan las je keer op keer dezelfde conclusie: we moeten gewoon minder consumeren. De manier waarop we producten de wereld overslepen – en lege containers – is niet houdbaar. We maken de wereld kapot voor een goedkope prul bij de Action.
Maar wat moet je met zo’n conclusie? Wat heeft het voor zin om ‘het kapitalistische systeem’ de schuld te geven?
Daarover gingen we in gesprek met onderzoekers Laleh Khalili en Alex Colás. Volgens hen is containervaart inderdaad een unieke bril om de uitwassen van het mondiale kapitalisme door te zien. Maar ook een lens op de oplossingen.
Deze onderzoekers vragen zich niet af hoe logistiek efficiënter kan, maar waarom logistiek überhaupt efficiënt moet zijn. Want goedkoop vervoer per schip is volgens hen geen economische natuurwet, maar een politieke keuze.
In dit stuk gaan we in gesprek met Khalili en Colás.
Artikelen bij het nieuws
De afgelopen weken haakten mijn stukken regelmatig aan op het nieuws. Voor wie ze miste, hier op een rij:
- Polen is begonnen met het bouwen van een grensmuur, op de Europese buitengrens met Belarus. Een muur die migranten moet tegenhouden, maar ook dwars door het laatste oerbos van Europa snijdt, en daarmee door het leefgebied van de laatste Europese bizons. Een ecologische ramp, om een paar honderd mensen buiten Europa te houden. Over de absurditeit van dierenrechten die misschien meer waard blijken dan mensenrechten, schreven collega Thomas Oudman en ik deze column.
- Zorginstellingen kondigden vorige week aan op zoek te gaan naar personeel van buiten de Europese Unie. De personeelstekorten in de zorg zijn zo hoog, dat arbeidsmigratie van buiten de EU de enige oplossing lijkt. Ik update dit artikel uit 2020, waarin ik een vurig pleidooi houd voor dit soort arbeidsmigratie. Het kan namelijk niet alleen het tekort aan zorgpersoneel oplossen, maar ook het asielsysteem verlichten, een oplossing bieden voor vergrijzing, en een effectief middel zijn in armoedebestrijding.
- Not-so-fun fact: de Rotterdamse haven is de meest vervuilende van heel Europa. Over hoe het kan dat de scheepvaart zo achterloopt op het gebied van verduurzaming, schreef ik eerder dit artikel met mijn collega Maaike Goslinga.
Tot slot...
... gaan we later dit jaar de onzichtbare wereld waar 90 procent van onze spullen vandaan komt – de containerhaven – ook ten gehore brengen! Vorige week zagen collega Maaike Goslinga en ik het grootste schip ter wereld van dichtbij. En kreeg ik een belachelijk lamme arm omdat ik de audiotour voor jullie opnam.
Tot de volgende!