Deze meeslepende documentaire over gangs in Guatemala beleeft iedereen anders

Alma, a Tale of Violence, een interactieve documentaire voor tablets, vertelt het verhaal van Alma: een bikkelhard meisje dat opgroeit in de sloppenwijken van Guatemala en zich op jonge leeftijd aansluit bij een van de gewelddadigste gangs van het land.

De bedrieglijk simpele vorm (niet meer dan een splitscreen die je met je vinger heen en weer kunt schuiven) en de aangrijpende inhoud (adembenemende fotografie, animaties en de hoofdpersoon Alma die je recht aankijkt, terwijl ze haar levensverhaal vertelt) creëren een onnavolgbare documentaire-ervaring. Terwijl de film zich linear afspeelt, kies je zelf welke beeldlaag je wilt zien. Zo hoort iedereen hetzelfde verhaal, maar heeft niemand dezelfde ervaring.

Niet voor niets won het project, dat werd geregisseerd door fotograaf Miquel Dewever-Plana en journalist Isabelle Fougeres en geproduceerd door Upian, onder andere al de IDFA DocLab Award for Digital Storytelling, de Sheffield Doc/Fest Innovation Award en de eerste prijs bij de World Press Photo Multimedia Contest.

De les van Steve Jobs: schrap alles wat niet intuïtief werkt

In veel nieuwe media projecten krijg je té veel opties en knopjes voorgeschoteld

Opvallend aan dit project is hoe het de valkuilen binnen het interactieve documentaire-genre omzeilt. Veel makers vergalopperen zich aan de eindeloze mogelijkheden van nieuwe media en het daarmee samenhangende gebrek aan formats. Zo krijg je vaak té veel opties en knopjes voorgeschoteld. Of je krijgt saaie keuzes voorgelegd (wie heeft er zin te kiezen uit vijftien thema’s of personages die hij niet kent?). Of, nog erger, je komt er achter dat de interactieve documentaire volgestopt is met allerlei extra materiaal dat niet goed genoeg was voor de film.

Alma, a Tale of Violence maakt deze fouten niet en doet daarmee denken aan de succesformule van Apple onder Steve Jobs: schrap alles wat niet 100 procent intuïtief werkt.

Leve het langzame internet

Maar de ware kracht van deze documentaire zit niet in de techniek, het verhaal of het mooie design, maar in het auteurschap: hoe de interface en het verhaal samenkomen in een universele, ontroerende en uiterst persoonlijke ervaring.

Als Facebook een Febo is, dan is deze interactieve documentaire een driesterrenrestaurant

Dit project is voor mij dan ook een van de mooiste voorbeelden van ook wel The Slow Web genoemd wordt: de kant van het internet die vaak onderbelicht blijft in het geweld van viral content en social feeds. Het web is het snelste en meest onbegrensde platform dat we ooit gekend hebben, maar dat wil niet zeggen dat we daarom zo snel mogelijk zo veel mogelijk informatie tegelijk moeten willen verorberen.

Toen fastfood midden vorige eeuw werd uitgevonden, wilden we in eerste instantie ook alleen maar meer hamburgers. Maar is het niet een goed idee om, vrij naar de Slow Food-beweging, af en toe iets bewuster om te gaan met ons digitale dieet? Als Facebook een Febo is, dan is deze interactieve documentaire een driesterrenrestaurant.

Deze aanbeveling is geschreven door Caspar Sonnen, hoofd Nieuwe Media van het International Documentary Festival Amsterdam.